ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification) เรียกย่อ ๆ ว่า ดี ซี (D.C.) หรือ ดี ดี ซี (D.D.C.) จัดพิมพ์ใน พ.ศ. 2419 (ค.ศ. 1876) และได้มีการแก้ไขปรับปรุงเพิ่มเติมเป็นครั้งที่ 20 แล้ว ผู้คิดระบบการจัดหมู่ระบบนี้ คือ เมลวิล ดิวอี้ (Melvil Dewey พ.ศ. 2394 – พ.ศ. 2474) เป็นบรรณารักษ์ชาวอเมริกันอยู่ที่วิทยาลัย แอมเฮอร์ล (Amherst Clooege) ในรัฐ Massachusette ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นระบบที่ใช้ตัวเลขเป็นสัญลักษณ์แทนเนื้อเรื่องของหนังสือ เหมาะสำหรับจัดหนังสือในห้องสมุดขนาดเล็ก ห้องสมุดขนาดกลาง และห้องสมุดประชาชน เพราะมีวิธีการแบ่งเนื้อหาไม่ยุ่งยากซับซ้อน และสัญลักษณ์ที่ใช้แทนเนื้อหาของหนังสือเป็นตัวเลขจึงสะดวกต่อการจดจำ
การจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิวอี้แบ่งหนังสือออกเป็นหมวดหมู่จากหมวดใหญ่ไปหาหมวดย่อย ดังนี้
1 หมวดใหญ่ (Classes) หรือการแบ่งครั้งที่ 1
คือ การแบ่งสรรพวิชาออกเป็น 10 หมวดใหญ่ โดยใช้ตัวเลขหลักร้อยเป็นสัญลักษณ์ ดังต่อไปนี้
หมวด 000 เบ็ดเตล็ดหรือความรู้ทั่วไป
หมวด 100 ปรัชญาและจิตวิทยา (Philosophy and Psychology)
หมวด 200 ศาสนา
หมวด 300 สังคมศาสตร์
หมวด 400 ภาษา
หมวด 500 วิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์
หมวด 600 เทคโนโลยีหรือวิทยาศาสตร์ประยุกต์
หมวด 700 ศิลปะและนันทนาการ
หมวด 800 วรรณคดี
หมวด 900 ภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์
2 หมวดย่อย (Division) หรือการแบ่งครั้งที่ 2
คือ การแบ่งหมวดใหญ่แต่ละหมวดออกเป็น 10 หมวดย่อย รวมเป็น 100 หมวดย่อย โดยใช้ตัวเลขหลักสิบแทนสาขาวิชาต่างๆ ดังต่อไปนี้
000 เบ็ดเตล็ด
010 บรรณานุกรมและแค็ตตาล็อกหนังสือ
020 บรรณารักษศาสตร์
030 สารานุกรมทั่วไป
040 (เลขหมู่นี้ในหนังสือระบบการจัดหมู่ของดิวอี้ครั้งที่ 20 เว้นว่างไว้)
050 สิ่งพิมพ์ต่อเนื่องและดรรชนีของสิ่งพิมพ์ต่อเนื่อง
060 องค์กรต่างๆ และพิพิธภัณฑวิทยา
070 วารสารศาสตร์ การพิมพ์ หนังสือพิมพ์
080 รวมเรื่องทั่วไป
090 ต้นฉบับตัวเขียนและหนังสือหายาก
100 ปรัชญาและจิตวิทยา
110 อภิปรัชญา
120 ทฤษฎีแห่งความรู้ ความเป็นมนุษย์
130 จิตวิทยานามธรรม ศาสตร์เกี่ยวกับความลึกลับ
140 ความคิดทางปรัชญาเฉพาะกลุ่ม
150 จิตวิทยา
160 ตรรกวิทยา
170 จริยศาสตร์ จริยธรรม ศีลธรรม
180 ปรัชญาสมัยโบราณ ปรัชญาสมัยกลาง และปรัชญาตะวันออก
190 ปรัชญาตะวันตกสมัยใหม่
200 ศาสนา
210 ศาสนาธรรมชาติ
220 คัมภีร์ไบเบิล
230 เทววิทยาเชิงคริสต์ศาสนา
240 เทววิทยาเชิงปฏิบัติ
250 เทววิทยาเกี่ยวกับบรรพชิต
260 เทววิทยาทางการศาสนา
270 ประวัติคริสต์ศาสนาในประเทศต่าง ๆ
280 คริสต์ศาสนาและนิกายต่าง ๆ
290 ศาสนาเปรียบเทียบและศาสนาอื่น ๆ
300 สังคมศาสตร์
310 สถิติทั่วไป
320 รัฐศาสตร์
330 เศรษฐศาสตร์
340 กฎหมาย
350 รัฐประศาสนศาสตร์ การบริหารรัฐกิจ การบริหารกองทัพ
360 บริการสังคม สวัสดิภาพสังคม
370 การศึกษา
380 การพาณิชย์ การสื่อสาร การขนส่ง
390 ขนบธรรมเนียม ประเพณี คติชนวิทยา
400 ภาษา
410 ภาษาศาสตร์
420 ภาษาอังกฤษ
430 ภาษาเยอรมัน
440 ภาษาฝรั่งเศส
450 ภาษาอิตาเลียน
460 ภาษาสเปน ภาษาโปรตุเกส
470 ภาษาละติน
480 ภาษากรีก
490 ภาษาอื่น ๆ
500 วิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์
510 คณิตศาสตร์
520 ดาราศาสตร์
530 ฟิสิกส์
540 เคมี
550 ธรณีวิทยา
560 ชีวิตโบราณศึกษา
570 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
580 พฤกษศาสตร์
590 สัตววิทยา
600 เทคโนโลยีหรือ
610 แพทยศาสตร์
620 วิศวกรรมศาสตร์
630 เกษตรศาสตร์
640 คหกรรมศาสตร์
650 การจัดการธุรกิจ
660 วิศวกรรมเคมี
670 โรงงานอุตสาหกรรม
680 สินค้าที่ผลิตจากเครื่องจักร
690 การก่อสร้าง
700 ศิลปะและนันทนาการ
710 สถาปัตยกรรมนอกอาคาร
720 สถาปัตยกรรม
730 ประติมากรรม
740 มัณฑนศิลป์และการวาดเขียน
750 จิตรกรรม การเขียนภาพ
760 ศิลปะการพิมพ์ ศิลปะกราฟิก
770 การถ่ายภาพ และภาพถ่าย
780 ดนตรี
790 ศิลปะการแสดง นันทนาการ การกีฬา
800 วรรณคดี
810 วรรณคดีอเมริกัน
820 วรรณคดีอังกฤษ
830 วรรณคดีเยอรมัน
840 วรรณคดีฝรั่งเศส
850 วรรณคดีอิตาเลียน
860 วรรณคดีสเปน วรรณคดีโปรตุเกส
870 วรรณคดีละติน
880 วรรณคดีกรีก
890 วรรณคดีภาษาอื่น ๆ
900 ภูมิศาสตร์ และประวัติศาสตร์
910 ภูมิศาสตร์และการท่องเที่ยว
920 ชีวประวัติและสกุลวงศ์
930 ชีวประวัติสมัยโบราณ
940 ประวัติศาสตร์ทวีปยุโรป
950 ประวัติศาสตร์ทวีปเอเชีย
960 ประวัติศาสตร์ทวีปแอฟริกา
970 ประวัติศาสตร์ทวีปอเมริกาเหนือ
980 ประวัติศาสตร์ทวีปอเมริกาใต้
990 ประวัติศาสตร์ส่วนอื่น ๆ ของโลก
3 หมู่ย่อย (Section) หรือการแบ่งครั้งที่ 3
คือ การแบ่งหมวดย่อยแต่ละหมวดออกเป็น 10 หมู่ย่อย รวมเป็น 1,000 หมู่ย่อย โดยใช้เลขหลักหน่วยแทนสาขาวิชา ดังตัวอย่างต่อไปนี้
หมวดย่อย 650 การจัดการธุรกิจ
651 บริหารสำนักงาน
652 การสื่อสารด้วยภาษาเขียน
653 ชวเลข
654 ไม่ได้กำหนดใช้
655 ไม่ได้กำหนดใช้
656 ไม่ได้กำหนดใช้
657 การบัญชี
658 การบริหารจัดการองค์การ
659 การโฆษณา การประชาสัมพันธ์
4 จุดทศนิยม หรือการแบ่งครั้งที่ 4
หลังจากการแบ่งเป็นหมู่ย่อยแล้ว ยังสามารถแบ่งย่อยละเอียดเพื่อระบุเนื้อหาวิชาให้เฉพาะเจาะจงลงไปได้อีก โดยการใช้ทศนิยมหนึ่งตำแหน่งไปจนถึงหลายตำแหน่ง ตัวอย่าง เช่น
624 วิศวกรรมโยธา
624.2 การสร้างสะพาน
624.252 การรับน้ำหนักแรงกดแรงดัน โครงสร้างสะพาน
624.253 ระบบของพื้นสะพาน
624.254 ฐานรากของสะพาน
สรุป
แนวคิดในการแบ่งหมู่หนังสือของดิวอี้ ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายทั่วโลก ประมาณ 135 ประเทศ และได้รับการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ ไม่น้อยกว่า 30 ภาษา สามารถใช้ได้กับห้องสมุดขนาดเล็ก และขนาดกลาง เช่น หอสมุดแห่งชาติ หอสมุดระดับวิทยาลัย ห้องสมุดโรงเรียน ห้องสมุดประชาชน
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะอักษรศาสตร์. ภาควิชาบรรณารักษ์ศาสตร์.
การค้นคว้าและเขียนรายงาน. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ : โครงการ
เผยแพร่ผลงานวิชาการจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2540.
ลมุล รัตตากร. การใช้ห้องสมุด. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ : สมาคมห้องสมุด
แห่งประเทศไทย, 2539.
สมมารถ มีศรี สุทธาริณี วาคาบาซิ และนฤมล เทพชู. ห้องสมุดกับการรู้
สารสนเทศ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ ก. วิวรรธน์, 2547.
สุนี เลิศแสวงกิจ และพิศิษฐ์ กาญจนพิมาย. ห้องสมุดกับการรู้สารสนเทศ.
กรุงเทพฯ : โสภณการพิมพ์, 2546.
สุปรียา ไชยสมคุณ. ห้องสมุดกับการรู้สารสนเทศ. กรุงเทพฯ : ประสานมิตร,
2546.
อำไพวรรณ ทัพเป็นไทย. การเขียนรายงานและการใช้ห้องสมุด = Report
Writing Library Usage. กรุงเทพฯ : ศูนย์ส่งเสริมอาชีวะ, 2538.
ไม่มีความเห็น