ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ ตอนที่ ๔.๑

สู่เมืองปรปักษ์  สวามิภิกดิ์ลิจฉวี(๑)

 

วิชชุมมาลา ฉันท์ฯ

                แรมทางกลางเถื่อน                        ห่างเพื่อนหาผู้

หนึ่งใดนึกดู                                                    เห็นใครไป่มี

หลายวันถั่นล่วง                                              เมืองหลวงธานี

นามเวสาลี                                                      ดุ่มเดาเข้าไป

                ผูกไมตรีจิต                                    เชิงชิดชอบเชื่อง

กับหมู่ชาวเมือง                                             ฉันท์อัชฌาสัย

เล่าเรื่องเคืองขุ่น                                            ว้าวุ่นวายใจ

จำเป็นมาใน                                                   ด้าวต่างแดนตน

                เขาแสนสมเพช                              สังเกตอาการ

แห่งเอกอาจารย์                                             ท่าทีทุกข์ทน

ภายนอกบอกแผล                                          แน่แท้ทุพพล

เห็นเหตุสมผล                                                ให้พักอาศัย

               ข่าวคราวกล่าวกัน                           อื้อพลันแพร่หลาย

ลือล่ำกำจาย                                                   แจ้งรั่วทั่วไป

มนตรีกราบทูล                                               เค้ามูลขานไข

แด่องค์ท้าวไท                                                แหล่งหล้าลิจฉวี

                ทรงทราบข่าวสาสน์                       โดยราชดำรัส

สัญญาอาณัติ                                                 ทุ่มฆาตเภรี

ทุกไท้ราชา                                                     อาณาวัชชี

เชิญชุมนุมมี                                                   การตรึกปรึกษา

                แน่นเนืองเนื่องนับ                          ลำดับโดยหมู่

ทันใดราชผู้                                                    เป็นใหญ่ในสภา

เอ่ยอารัมภ์พจน์                                             ตามบทมีมา

ชี้แจงแจ้งปรา                                                รภกันฉันใด

                พราหมณ์หนึ่งซึ่งเขา                     เป็นเปาโรหิต

พวกปัจจามิตร                                               มาคธเขตไกร

ต้องราชอาชญา                                             หนีมาอาศัย

จำไล่ให้ไป                                                     ฤๅรับเลี้ยงดู

                พร้อมตกลงกัน                               ความเห็นเดียวกัน

บ้านเมืองของมัน                                            นั้นชัดศัตรู

กับรัฐวัชชี                                                      แม้มีแต้มคู

คิดมาดคาดมู                                                 ลารัมภ์ทำกล

                เพื่อส่อไส้ศึก                                  ล้ำลึกสนธิ์สาย

หากเห็นแยบคาย                                           ผิดแยกแผกยล

ไล่มันทันที                                                      แต่นี่เนื่องฉงน

ยากหยั่งยังปน                                               ไปข้างสงสัย

                รอไว้ให้หา                                     เข้ามาถ้ามี

ถ้อยท่าพาที                                                   เท็จจริงสิ่งใด

สุดแท้แต่การณ์                                              ตามฐานเป็นไป

ควรทางอย่างไร                                             บัญชาคราหลังฯ

ถอดความ วิชชุมมาลา ฉันท์ฯ

             วัสสการพราหมณ์พักตามทางกลางป่า  ห่างไกลจากเพื่อน ๆ จะหาผู้ใดสักคนก็ไม่มี  เป็นเวลาหลายวันจึงจะเข้าเขตเมืองเวสาลี  อันเป็นเมืองหลวงของแคว้นวัชชี  และมุ่งหน้าเดินเข้าไปในเมือง  เข้าไปผูกมิตรกับชาวเมืองด้วยอัธยาศัยอันดี  เล่าเรื่องราวแต่หนหลังให้ฟัง  ชาวเมืองพากันสงสารเห็นใจ  ประกอบกับท่าทางทุกข์ทรมานและบาดแผล  เห็นสมเหตุสมผลจึงให้ที่พักอาศัย  ข่าวเล่าลือกันไปแพร่หลายรู้กันทั่วไป  ข้าราชการจึงนำเรื่องขึ้นกราบทูลกษัตริย์ลิจฉวี  เมื่อทรงทราบข่าวจึงมีพระราชดำรัสสั่งให้ตีกลองเป็นสัญญาณ  เชิญกษัตริย์ลิจฉวีทุกพระองค์มาประชุมปรึกษาหารือ   เมื่อมาประชุมอย่างเนืองแน่นตามลำดับแล้ว  กษัตริย์ลิจฉวีผู้เป็นประธานในที่ประชุมก็ทรงดำรัสเริ่มต้นขึ้นถึงเรื่องที่เกิดขึ้นว่าจะทำประการใด  พราหมณ์คนหนึ่งเป็นปุโรหิตแคว้นมคธซึ่งเป็นศัตรูของเรา  ต้องโทษหนีมาอาศัยอยู่ในเมืองของเรา  จะขับไล่ไปให้พ้นหรืออุปการะไว้ดี  ที่ประชุมทั้งหมดตกลงเป็นเสียงเดียวกันว่า  บ้านเมืองของมันนั้นเป็นศัตรูกับวัชชีอย่างแน่ชัด  อาจมีแผนการหรือกลอุบายมาเป็นไส้ศึกสืบความลับ   หากเห็นสิ่งใดไม่ชอบมาพากลก็ไล่มันไปเสียทันที  แต่ขณะนี้ยังไม่แน่ชัดเป็นเพียงแค่ข้อสงสัยควรรั้งรอไว้ก่อน  ให้ไปพาตัวเข้ามาสอบสวนความจริงเท็จเป็นประการใดเสียก่อนแล้วจึงจะสั่งการตามความเหมาะสมต่อไป

อินทรวงศ์ ฉันท์ฯ

          ราชาประชุมดำ                               ริกระทำประการะดั่ง

ดำรัสตระบัดยัง                                         วจนัตถ์ปวัตติพลัน

                ให้ราชภัฏโป                             ริสไปขมีขมัน

หาพราหมณ์ชราอัน                                 บุรเนรเทศมา

                เขาพลันจรัลรุด                        จรดุจประกาศประกา

ศิตนำทิชาจา                                            รยสู่พระราชฐาน

                จึ่งลิจฉวีรา                                ชสภาบดีประธาน

เริ่มราชโองการ                                        นยปุจฉนีย์คดี

                เยียใดไฉนดู                             กรครูธล่วงกลี

ข้อใหญ่อะไรมี                                          ทุรเหตุจะเสียจะหาย

                จึ่งดาลอะดักพ้อง                      ขรข้องระคนระคาย

หลังไหล่สิรอยหวาย                                 คณนาอนันต์ประมาณ

                ต้องทัณฑบรรพา                     ชนิย์มาก็ไกลสถาน

พรากพันธุวงศ์วาน                                   บุตรทารมิตรสหาย

                มาอยู่ ณ เมืองเรา                    จะเสาะเอารหัสอุบาย

ฤๅไรก็ยากหมาย                                     อนุมานครันนะครู

                อันราชอชาตสัต                       คุณรัฐมคธริปู

ต่างเราจะเอาภู                                         มิ ณ กันและกันประสงค์

                หลากเหลือจะเชื่อจิต               ผิวคิดประหวั่นพะวง

เมตตาและเต็มปลง                                  มนจักประคับประคอง

                ฝ่ายวัสสการครู                        ก็มธูรทูลแถลง

ให้เชื่อและชี้แจง                                      อภิยาจน์ประกาศขยาย

ถอดความ อินทรวงศ์ ฉันท์ฯ

           กษัตริย์ทรงประชุมตกลงกันแล้วจึงมีพระราชดำรัสสั่งในทันที  ให้ข้าราชการชายรีบไปพาตัวพราหมณ์เฒ่าที่ถูกเนรเทศมา  ข้าราชการก็รีบไปนำตัวพราหมณ์เข้ามาในพระราชฐานตามพระราชบัญชา  กษัตริย์ลิจฉวีผู้เป็นประธานจึงมีพระราชดำรัสถามเรื่องราว  ดูก่อน ท่านครู เหตุใดจึงต้องประสบกับเหตุร้าย  จนต้องทำให้เสียหายเป็นข้อใหญ่  เหตุใดจึงทำให้เกิดความลำบากขัดข้องมากทำให้กระเทือนใจ  หลังไหล่ก็มีแต่รอยหวายมากมายนัก  ต้องโทษถูกขับไล่มาไกลจากบ้านเมือง  และต้องพลัดพรากจากญาติพี่น้อง ลูกเมียและมิตรสหาย    ท่านมาอยู่เมืองเราเพื่อจะสืบเสาะเอาความลับและอุบายต่าง ๆ หรืออย่างไรนั้น  ก็ยากที่จะไตร่ตรองรู้ได้  อันพระเจ้าอชาตศัตรูแห่งแคว้นมคธกับเราต่างเป็นศัตรูต่อกัน  และต่างก็มีความประสงค์ที่จะยึดครองแผ่นดินซึ่งกันและกัน  เป็นการยากที่จะเชื่อใจ  หากคิดไปแล้วก็น่าสงสัย  แม้จะมีความเมตตาอยู่ก็ยากที่จะปลงใจให้ความช่วยเหลือเกื้อกูลได้  วัสสการพราหมณ์จึงกราบทูลด้วยคำพูดอันอ่อนหวานให้เชื่อ  และชี้แจงขอร้องอย่างสูง

 

[เบดูอิน]

โชคดีปีใหม่ครับ

[berger0123]

สวัสดีปีใหม่

ต้อนรับสู่ศักราช 2553 ค่ะ

ขอให้มีความสุข และความเจริญค่ะ

[ยัยซุ่มซ่าม]

ขอบคุณน่ะค่ะ...สำหรับการถอดความ

หนูได้2ตอนนี้พอดี

ถ้าไม่ได้จากที่นี้หนูคงแย่

ขอบคุณค่ะ

ขอบคุณมากๆ

ขอบคุณมากๆค่ะ^^

[นักเรียน]

ขอบคุนมากค่ะ ครูแป๊ว ^^