วันรุ่งขึ้น 18 ธ.ค. พวกเราออกเดินทางจากโรงพยาบาลประมาณเกือบเก้าโมงเช้า สภาพอากาศในวันนี้ค่อนข้างร้อนกว่าเมื่อวาน ระหว่างทางจากโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช นครไทยมาที่ทรัพย์ไพรวัลย์ แกรนด์ โฮเต็ลแอนด์รีสอร์ท มีแดดแรงตลอดแม้จะเป็นช่วงเช้าของวัน โดยในวันนี้เป็นวันสุดท้ายของวันประชุม เมื่อมาถึงซึ่งเป็นเวลาสายกว่ากำหนดการเริ่มกิจกรรมไปแล้วถึง 1 ชั่วโมง พวกเรากลุ่มนิสิตแพทย์ซึ่งมีหน้าที่สังเกตการณ์และคณะประชุมคนที่เหลือ 2-3 คน รีบเดินเข้าไปในห้องประชุม สมาชิกคนอื่นๆ เริ่มทำกิจกรรมไปบ้างแล้ว โดยวันนี้เรื่องหลักๆ ที่ผู้เข้าร่วมประชุมระดมสมอง คือ การจัดทำแผนงานโครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคของตำบล
โดยเริ่มที่กิจกรรมการทำแผนผังความคิดเกี่ยวกับปัญหาต่างๆ เพื่อระบุปัญหาและนำไปเป็นแนวคิดเพื่อการไปสู่สุขภาวะของคนนครไทย วิทยากรได้ให้ผู้เข้าประชุมติดสติ๊กเกอร์เลือกปัญหาที่ตนคิดว่าสำคัญที่สุด จากนั้นจะเรียงลำดับคะแนนเพื่อหาปัญหาที่สำคัญที่สุดในมุมมองของคนนครไทย และเป็นโจทย์สำหรับกิจกรรมต่อไป เมื่อนับรวมคะแนนและเรียงลำดับเพื่อค้นหาปัญหาสำคัญ 11 ลำดับแรกของคนนครไทย พบว่ามีดังนี้
ในช่วงแรกในฐานะผู้สังเกตการณ์ พวกเรารู้สึกสงสัยว่า “ทำไมจึงต้องค้นหาปัญหาสำคัญ 11ลำดับ ทำไมไม่เป็น 3 ลำดับหรือปัญหา 5 ลำดับแรก” แต่แล้วก็ได้ทราบคำตอบว่า เนื่องจากอำเภอนครไทยมี 11 ตำบล กิจกรรมดังกล่าวเป็นกุศโลบายเพื่อค้นหาปัญหาและนำมาเป็นโจทย์เพื่อให้ทั้ง 11 ตำบลนำมาหาวิธีแก้ไข ดังนั้นการค้นหาปัญหาจึงมีการเรียงลำดับหา 11 ปัญหาแรกที่สำคัญ
ในเวลานี้ได้โจทย์มาครบทั้ง 11 ข้อแล้ว วิทยากรได้เปิดโอกาสให้แต่ละตำบลสามารถเลือกเรื่องที่ตนอยากแก้ไขเพื่อนำไประดมสมองภายในกลุ่มและออกมานำเสนอต่อสมาชิกกลุ่มอื่นๆเป็นการแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็น เมื่อแต่ละตำบลได้เลือกโจทย์ที่ต้องการแก้ไขไปแล้ว วิทยากรจึงเปิดโอกาสให้แต่ละกลุ่มนั่งล้อมเป็นวงเล็กๆ เพื่อปรึกษาหารือกันภายในกลุ่มโดยให้แสดงความคิดเป็นรูปแบบ “บันได 5 ขั้นสู่ความสำเร็จ” และเขียนสรุปความคิดของตนลงในแผ่นกระดาษเตรียมนำเสนอต่อไป ช่วงเวลานี้ใช้เวลานานพอสมควร จนวิทยากรต้องเตือนผู้เข้าร่วมประชุมว่า “วันนี้เราจะปิ๊กบ้านกันตอนเที่ยง มีข้าวเที่ยงให้กิน แต่ไม่ได้จองอาหารว่างตอนบ่ายเอาไว้นะ ใครอยากกินต้องจ่ายตังเอง” เรียกเสียงหัวเราะได้ไม่น้อย
ระหว่างนี้พวกเราเดินถ่ายรูปและสังเกตการณ์ไปเรื่อยๆ จนถึงเวลาอาหารว่างทุกคนจึงได้รับประทานอาหารว่างและได้ผ่อนคลายความคิดชั่วครู่ เสร็จแล้ววิทยากรจึงเรียกรวมกลุ่มและให้แต่ละตำบลออกนำเสนอผลงานที่ตนได้คิดสร้างสรรค์เพื่อช่วยแก้ปัญหาสำคัญของนครไทยทั้ง 11 ข้อ แต่เนื่องด้วยเวลาที่จำกัดทำให้แต่ละกลุ่มมีการนำเสนอผลงานโดยใช้เวลาไม่นานนัก โดยรายละเอียดของแต่ละโครงการมีดังนี้
1.การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ : โดยตำบลยางโกลน
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4
บันไดขั้นที่ 5
2.การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร : โดยตำบลห้วยเฮี้ย (ตั้งเป้าหมายโครงการประสบผลสำเร็จภายใน 3 ปี)
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4: การเฝ้าระวังการเกิดผู้ป่วยใหม่และบำบัดรักษาสิ่งแวดล้อม
บันไดขั้นที่ 5: ส่งเสริมเกษตรอินทรีย์
3. การสร้างทีมงาน : โดยตำบลนาบัว
บันไดขั้นที่ 1: คัดเลือกตัวแทน
บันไดขั้นที่ 2: อบรมให้ความรู้ในการทำงาน
บันไดขั้นที่ 3: แบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบ
บันไดขั้นที่ 4: มีการติดตามและประเมินผล
บันไดขั้นที่ 5: มีการสร้างเครือข่ายประสานงาน แลกเปลี่ยนความรู้
4. การจัดการสุขภาพชุมชน : โดยตำบลหนองกระท้าว
บันไดขั้นที่ 1: สำรวจปัญหาและสาเหตุของปัญหาสุขภาพในชุมชน
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4
บันไดขั้นที่ 5
5. ส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ : โดยตำบลนครไทย
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2: ตรวจคัดกรองสุขภาพทุก6เดือน
บันไดขั้นที่ 3: จัดทำกิจกรรมที่เหมาะสมกับภาวะสุขภาพ ทำกิจกรรมทุกเดือน
บันไดขั้นที่ 4: จัดตั้งชมรมผู้สูงอายุ 1 ชมรมต่อหมู่บ้าน
บันไดขั้นที่ 5: กระตุ้นให้เกิดความยั่งยืนโดยการ
6.หมู่บ้านปลอดอบายมุข(โดยเฉพาะสุรา) : โดยตำบลน้ำกุ่ม
หน่วยงานที่ทำการดำเนินการ à อสม. , สาธารณสุข , อบต. , โรงเรียน , ผู้นำชุมชน
บันไดขั้นที่ 1: สร้างฐานข้อมูลในชุมชน
บันไดขั้นที่ 2: มาตรการทางสังคมและกฎหมาย
บันไดขั้นที่ 3: การปรับเปลี่ยนค่านิยมของคนในชุมชน
บันไดขั้นที่ 4: การจูงใจของคนในชุมชน
บันไดขั้นที่ 5: การเป็นหมู่บ้านปลอดอบายมุข
7.ปัญหาในเด็กวัยรุ่น : โดยตำบลเนินเพิ่ม
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4
บันไดขั้นที่ 5
8.ปัญหาสิ่งแวดล้อมและหมู่บ้านน่าอยู่ : โดยตำบลบ่อโพธิ์
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4
บันไดขั้นที่ 5 -ไม่ได้ระบุ-
9.การสร้างแกนนำ : โดยตำบลนครชุม
เป้าหมาย à มีแบบอย่างที่ดี โดยเป็นผู้ที่เสียสละ ชอบช่วยเหลือ มีใจรัก ยอมรับสมัครใจ
หน่วยงานที่ทำการดำเนินการ : อสม. , หมอพื้นบ้าน , ผู้นำ , ครู , ประชาชน
บันไดขั้นที่ 1: เสริมสร้างความมั่นใจ
บันไดขั้นที่ 2: สร้างทีมงาน
บันไดขั้นที่ 3: สร้างเครือข่าย
บันไดขั้นที่ 4: ถ่ายทอดสู่ประชาชน
บันไดขั้นที่ 5: นำสุขภาพดีสู่ชุมชน
10. การจัดการแหล่งน้ำ : โดยตำบลบ้านแยง
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4
บันไดขั้นที่ 5
11. การสื่อสารและการจัดการเพื่อการเรียนรู้ : โดยตำบลบ้านพร้าว
บันไดขั้นที่ 1
บันไดขั้นที่ 2
บันไดขั้นที่ 3
บันไดขั้นที่ 4
บันไดขั้นที่ 5
หลังจากนำเสนอผลงานโครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคของทั้ง 11 ตำบล ในขณะนั้นเวลาได้ล่วงเลยจนมาถึงเกือบ 13.00 น.แล้ว จึงถึงเวลาอันสมควรที่จะปิดโครงการและไปรับประทานอาหารกลางวัน โดยก่อนกล่าวปิดโครงการ วิทยากรได้เปิดโอกาสให้สมาชิกบางส่วนแสดงความคิดเห็นต่อการทำเข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้ จึงได้ทราบว่าสมาชิกบางท่านก็เต็มใจมา บ้างก็ไม่อยากมาเข้าร่วมประชุมแต่จำเป็นต้องมีตัวแทนเข้าร่วมกิจกรรมจึงต้องมา อย่างไรก็ตามหลังจากจบโครงการทุกคนต่างมีทัศนคติที่เปลี่ยนไปในทางที่ดีต่อการประชุมครั้งนี้ ตัวแทนหมู่บ้านที่เข้าร่วมประชุมต่างก็รู้สึกเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญของชุมชนและมีความภาคกูมิใจที่ได้เป็นกำลังสร้างและพัฒนาชุมชนของตนเองซึ่งจะนำไปสู่สุขภาวะของคนนครไทยอย่างยั่งยืน
บันทึกโดย......นสพ.พูนสุข ด่านดำรงรักษ์ นสพ.ปวิตรา จารุสาธิต (เมย์)นสพ.นิธินา ยี่สิบแสน (นุ้ย)
นิสิตแพทย์ชั้นปีที่ 5 รพ.มหาวิทยาลับนเรศวร
นพ.พรเทพ โชติชัยสุวัฒน / คุณศศิธร เป้รอด ที่ปรึกษา
เขียน blog ด้วยหรือครับพี่
แล้วจะแวะมาอ่านบ่อย ๆ นะครับ