จิตวิทยา : ตาไม่ได้บอด แต่บอดจิต
เทอมนี้ผมมีสอนวิชาจิตวิทยาให้แก่ น.ศ. ป.ตรี และกลุ่มที่มาเรียนในเทอมนี้ เป็นกลุ่มเอกภาษามลายยูกับเอกวิทยาศาสตร์ เอกภาษามลายูมี น.ศ.มาจากมาเลย์ ด้วย ดังนั้นก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่จะให้ผมอสอนจิตวิทยาด้วยภาษามลายู แต่ก็อัลฮัมดุลิลลาฮฺ ทุกคนฟังไทยได้และรูเรื่อง การเรียนการสอนก็เลยดำเนินไปด้วยดี
เมื่อวานผมนั่งประชุมเพลินหน่อย เลยทำให้นักศึกษาต้องไปตามถึงห้องทำงาน ซึ่งไม่ใช่นิสัยของผมที่จะเข้าสอนช้า เลยทำให้เมื่อวานสิ่งแรกที่ต้องทำคือ ขอโทษนักศึกษาที่ไปสอนช้า
นักศึกษาที่ผมสอนมีความพร้อมที่จะเรียนเกือบ 100 % ถ้าพวกเขาขาด นั้นหมายถึงจำเป้นจริงๆ ส่วนเรื่องมาสายก็จะมีสาเหตุเดียว คือ อาจารย์ที่สอนเขาก่อนหน้านี้จะปล่อยตัวออกมาช้า ก็น่าเห็นใจพวกเขาเหมือนกัน
วัฒนธรรมที่มีอยู่กับนักศึกษาที่ มอย. คือ การเข้าเรียนสายกับขาดบ่อย อาจารย์บางคนที่ไปสอนที่ มอ.ปัตตานี เขาบอกว่า ตอนนี้ที่ มอ.ก็มีลักษณะนี้แล้ว ซึ่งก็เป็นไปตามที่ผมสรุป คือ พฤติกรรมแบบนี้ไม่ใช่กับนักศึกษาที่นี้ แต่เป็นกับนักศึกษามุสลิมเราทางภาคใต้ตอนล่าง ดังนั้นซิ่งที่เราต้องทำ คือ เปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมนี้ให้ได้
- สิ่งแรกที่ผมทำ คือ เราในฐานะครูผู้สอนต้องเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ นศ. หมายถึง อาจารย์ต้องตรงเวลาทั้งเวลาเข้าและเวลาออก มีอายัตหนึ่งต้องคำนึงให้มากๆ เพราะเรื่องพูดไม่ตรงกับถามนี้ ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ เลย
อัลลอฮฺตรัสในซูเราะฮฺ อัศศอฟ อายัตที่ 2-3 ว่า
َ أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ
كَبُرَ مَقْتاً عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ
ความหมายก็ไม่ยากอะไรเพราะเป็นคำพูดที่ชัดเจนมาก .. "โอ้ผู้ศรัทธาทั้งหลาย(แน่นอนมุสลิมทุกคน) ทำไมเจ้าพูดในสิ่งที่เจ้าไม่ทำ ... บาปใหญ่ ณ อัลลอฮฺ คือ พูดในสิ่งที่พวกจ้าไม่ได้ทำ"
ก็ไม่ได้หมายความว่า ไม่ให้พูด แต่ต้องพูด และพูดแล้วต้องทำ
นอจากนี้ ต้องเป็นแบบอย่าง(กุดวะฮหะซานะฮฺ قدوة حسنة ) ที่ดีแก่คนที่เราสอนด้วย
อันนี้นักจิตวิทยาสมัยใหม่อย่าง อัลเบิรด แบนดูรา บอกว่าเการเรียนรู้โดยการสังเกต - วิธีที่สองผมทำแบบมีเงื่อนไข เพราะจุดประสงค์ของจิตวิทยา ศึกษาพฤติกรรมและใช้ประโยชน์โดยการเปลี่ยนพฤติกรรมให้มันดีขึ้น เมื่อผมต้องการให้ทุกคนเป็นคนตรงต่อเวลา (เพราะการไม่ตรงต่อเวลาเป็นลักษณะหนึ่งของคนกลับกลอก"มุนาฟิก") ผมใช้วิธีการเช็คชื่อ และให้คะแนนคนมาเยอะด้วย อัลฮัมดุลิลาฮฺ เดือนหนึ่งแล้วที่สอน เป็นไปตามเป้าที่ผมได้วางไว้
ในระหว่างที่สอน ผมได้ตั้งให้นักศึกษาไปศึกษาค้นคว้าหาคำตอบให้ผมด้วย นั้นคือ วิธีการขัดเกลาจิต นักศึกษาก็ได้ตอบมาบ้างแล้ว บางกอปจาเน็ทมาทั้งดุ้น บ้างก็เขียนมาดี แต่ก็มีบางอย่างที่คิดว่าผมจะต้องเสริมต่อ และตั้งใจจะเสริมต่อในบล็อกนี้
ก็นึกๆ เขียนวิธีขัดเกลาจิต ก็ไปเจออายัตอัลกุรอานอายัตหนึ่ง ซึ่งชวนคิดมาก ผมเลยตั้งชื่อบันทึกนี้ดังที่เขียนข้างบน
อัลลอฮฺได้ตรัสในสูเราะ อัลฮัจญฺ อายัตที่ 46 ว่า
ความว่า.. พวกเขามิได้ออกเดินทางไปในแผ่นดินดอกหรือ เพื่อหัวใจจะได้พิจารณาเพื่อพวกเขาเองหรือมีหูเพื่อสดับฟังมัน เพราะแท้จริงการมองของนัยตานั้นมิได้บอกดอก แต่ว่าหัวใจที่อยู่ในทรวงอกต่างหากที่บอด (ก็อบความหมายจาก http://www.alquran-thai.com )
อิบนุกะษีร(นักอรรถาธิบายอัลกุรอาน) ได้กล่าวว่า เวลาเดินท่องไปบนพื้นแผ่นดินนี้ เดินด้วยกายและทุกส่วนของร่างกาย นั้นหมายถึงเวลคนเราเดินทางนอกจากร่างกายเราได้เหยียย้ำบนพื้นแผ่นดินนั้นแล้ว หูเราจะได้ยินเสียงที่เกิดขึ้นรอบๆตัว ดังนั้นจะถือว่าเขาบอดไม่ได้ แต่สิ่งที่เขาบอดคือใจหรือจิต นั้นหมายถึง ดูไปก็เฉยๆ ฟังเฉยๆ มีความสุขกับสิงที่เกิดขึ้น แต่ต้องไตรตรองด้วย และนำสิ่งที่เกิดขึ้นที่นั้นให้นึกถึงพระเจ้าผู้ทรงสร้างมาก นั้นแหละถึงจะหมายถึงจิตไม่บอด
ความเห็น (6)
สวัสดีค่ะอาจารย์
- เทอมนี้สอนพฤติกรรมมนุษย์กับการพัฒนาตนค่ะ
- ช่วงต้นเทอมให้งานทำ เพื่อเราจะได้เช็คว่ามีใครมาไหม
- แต่ก็ยังมีด็กจะทยอยมา บางคนมาช้า บ้างช้ามาก
- เลยเช็คชื่อ ให้ช้าสุด 15 นาที ที่เหลือก็เช็คให้แต่เช็คทีหลัง และกำกับว่ามาช้า..
- นักศึกษามาตรงเวลามากขึ้น ...
- วันไหนไม่เช็ค เพราะเราเห็นมากันพร้อมหน้าพร้อมตา แล้ว
- เด็กทวงเลยค่ะ
จะหาคนที่สอนจิตวิทยาแล้วปุณาการได้ขนาดนี้ยากจริงๆๆๆๆ... อย่าว่าแต่จิตวิทยาเลยสาขาวิชาอื่นๆก็เช่นเดียวกัน หากเราสอนได้ประมาณนี้แม้หลายคนจะเรียกว่ามันคืออะไรก็แล้วแต่ แต่ผมมองว่าดีกว่าไม่ทำอะไรโดยการไม่นำศาสนาสมบูรณ์มาทำให้วิชานั้นๆกระจ่างและสมบูรณ์
ขอเป็นกำลังใจ...และอยากให้เราขยายวงกว้างของการสอนแบบปุรณาการให้มากที่สุดครับ ด้วยความหวังและดุอาอฺครับ
ฟาตีฮะห์ ลาเต๊ะ
จริงค่ะเรื่องการมาตรงต่อเวลา เพราะหนูหนักใจมาก ที่ว่ามหาลัยเราจะอยู่อย่างมหาลัยได้อย่างไรถ้านักศึกษาหรืออาจารย์ยังอยู่แบบนี้อีก เมื่อวันอังคารที่2 หลังจากวันรายอที่ผ่านมาก็เริ่มเปิดเรียนแล้ว หนูก็ได้ไปเรียนแต่เช้า ฝนตกหนักด้วย หนูก็ได้รออุสตาสเพื่อจะเรียนอัลกุรอ่าน พร้อมกับเพื่อนอีกสี่คน และที่คณะตอนนั้นก็เห็นอาจารย์แค่ไม่กี่คน ห้องเรียนก็ยังไม่เปิด หนูเบื่อที่จะต้องเห็นสภาพของมหาลัยแบบนี้ เปิดเรียนวันแรกก็ยังไม่มีไครมา ขนาดอาจารย์ยังไม่มา แล้วเด็กล่ะ จะเป็นอย่างไร เด็กก็จะดูผู้ใหญ่เป็นหลัก ถ้าเป็นแบบนี้อนาคตเราจะเป็นอย่างไร เขาก็จะพูดว่าก็เรายังทำตัวเหมือนเด็กปนเนาะ ไปที่ไหนก้ยังป็นปอเนาะนั้นแหละแค่อยากให้ทุกคนเปลี่ยนจุดตรงนี้ก่อน สิ่งอื่นที่ตามมาก็จะดีขึ้น อินชาอัลลอฮฺ
ครับอาจารย์
- ตัวเสริมแรงตัวนีถอนออกเมื่อไร พฤติกรรมที่อยากได้ก็ไม่เกิดทันที
- หรือว่า... ไม่รายวิชาก็คนสอนไม่จูงใจเลยทำให้เขาพร้อมที่จะหยุดเรียน
- หรือว่า... พวกเขาเรียนเพื่อเกรด..ไม่ใช่เรียนเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างที่เราหวัง
ขอบคุณมากครับ อ.
-
อย่างที่อาจารย์ว่า อะไรที่มันสมบูรณ์แล้วเราจะบูรณาการทำไม
-
และจนถึงทุกวันนี้ผมก็ยังไม่เข้าใจดีว่าบูรณการคืออะไร
-
ผมเอาอย่างพ่อผม..ท่านสอนกีตาบ(หนังสือศาสนา) แต่ท่านจบด้วยวิธีการป้องกันอัคคีภัย และการวางตัวที่เหมาะสม การช่วยเหลือกันและกันเมื่อเกิดไฟไหม้
-
บางวันท่านสอนแค่สองบรรทัดเอง แต่ท่านสอนเป็นชัวโมง เพราะเนื้อหาที่ท่านสอนนั้นคือชีวิตประจำวัน
-
ถ้าบูรณาการคือสิ่งนี้ บูรณาการก็มีมาตั้งแต่โบราณแล้ว ...
-
หรือว่า... กลุ่มที่พยายามแยก(และได้ผลมาแล้่ว)อาณาจักรออกจากศาสนจักร แล้วแยกเอาศาสนาออกห่างๆจากชีวิตประจำวัน (ให้ทำแค่ในโบสถ์ ในวัด ในมัสยิด)
ถูกอย่างที่ ฟาตีฮะห์ ว่า อาจารย์พยายามมานานแล้ว ไม่ใช่เพิ่งทำ โดนบ่นบ้าง โดนว่าบ้าง และพฤติกรรมที่อยากได้ยิ่งวันยิ่งห่างไกล