กองทุนหมู่บ้านเหยื่อยชิ้นใหม่ของคนในหมู่บ้านและชุมชน
กองทุนหมู่บ้านตามนโยบายของรัฐบาลเป็นเหยื่อยชิ้นใหม่สำหรับหมู่บ้านและชุมชนหลายหมุ่บ้านและชุมชนตื่นเต้นกับทุนที่ส่งมาจากรัฐบาลโดยตรงเพื่อให้ประชาชนได้บริหารจัดการกันเองด้วยความเร่งรีบและการส่งเสริมสนับสนุนของภาคภาคีพี่เลี้ยงเพื่อสนองตอบนโยบาบแก้ไขปัญหาสังคมและความยากจน เหยื่อยตัวใหม่ของหมู่บ้านและชุมชนบนกรอบระเบียบเส้นทางของการได้มาซึ่งเงินหนึ่งล้านบาทนั้นเขียนไว้เหมือนกับความฝันของคนบางคนที่ไปพบกับสิ่งที่แสวงหาสัจจะธรรมในสังคมหนึ่งแต่จะให้สังคมอื่นๆสามารถเดินตามเส้นทางนั้นได้และไปถึงจุดหมายปลายทางฝันด้วยกัน แต่เหยื่อยที่ลงไปในหมู่บ้านและชุมชนนั้นเป็นเหยื่อยที่เรากำลังหยิบยกแต่สิ่งที่เป็นต้นแบบดีๆมาขยายผลแต่ลืมไปว่าต้อนแบบเหล่านั้นก่อนจะประสบผลสำเร็จได้วันเวลาเป็นเครื่องบ่นเพาะ วิถีชีวิต ภูมิปัญญา ที่อยู่ในหมู่บ้านและชุมชนนั้นมาเป็นระยะเวลาที่ยาวนานพอสมควรของแต่ละพื้นที่ แต่นโยบายกองทุนหมู่บ้านเป็นเหยื่อยเชิงนโยบายที่จะลองผิดลองถูกกับหมู่บ้านและชุมชนหวังให้คนในหมู่บ้านและชุมชนเป็นคนขับเคลื่อนตามเส้นทางของคนช่างฝันแต่ข้อเท็จจริงความแตกต่างของหมู่บ้านและชุมชนนั้นกระบวนการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของคนนั้นยังไม่มีหน่วยงานไหนกล้ารับประกันในความเป็นมาตราฐานของของหมู่บ้านและชุมชนส่วนใหญ่ว่าจะสามารถบริหารจัดการเรื่องเงินตามนโยบายให้บรรลุเป้าหมายไปได้ แต่สิ่งที่รัฐกำหนดให้เป็นเรื่องของหมู่บ้านและชุมชนบริหารจัดการกันเองโดยเวทีประชาคมเป้นเครื่องมือในการตัดสินใจ โดยไม่สร้างอำนาจแห่งการตรวจสอบและบทลงโทษชัดเจนให้กับคณะอนุกรมการแต่ละระดับและอำนาจเบ็ดเสร็จอยู่ที่สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติในฐานะเจ้าของเงิน จึงมีผลทำให้เหยื่อยที่ส่งลงมายังหมู่บ้านและชุมชนนั้นมีปัญหาสะสมมาเป็นระยะเวลาตั้งแต่จัดตั้งเงินกองทุนเข้ามาในหมู่บ้านและชุมชน
กระกบวนการส่งเสริมและพัฒนาของสำนักงานกองทุนหมุ่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พยามที่จะส่งเสริมสนับสนุนผ่านภาคีพี่เลี้ยงหลายหน่วยงานให้ลงไปสนับสนุนการสร้างกระบวนการเรียนรู้ในการบริหารจัดการ ในการจัดทำระบบบัญชี แต่ภาคีเพี่เลี้ยงเหล่านั้นในมุมมองของผู้เขียนเองในระดับพื้นที่ยังต่างคนต่างทำ และทำตัวเป็นพระเอกกันเสมอในบางจังหวะและโอกาสเท่าที่มีงบประมาณในการสนับสนุนส่งเสริมผ่านหน่วยงานนั้นๆ
คณะอนุกรรมการจัดตั้งติดและตรวจสอบแต่ละระดับนั้นมุ่งเน้นในการจัดตั้งเพื่อสนองตอบนโยบายการของรัฐตามหน้าที่ๆสั่งการลงมาเพื่อให้แต่ละหมู่บ้านและชุมชนเมืองได้รับการจัดสรรงบประมาณมาสู่หมู่บ้านและชุมชนเมืองถือว่าบรรลุวัถุประสงค์ของการส่งเสริมแล้ว ส่วนการบริหารจัดการให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์นั้น คนในหมู่บ้านและชุมชนเมืองเป็นผู้ที่จะร่วมรับชะตากรรมบนกระบวนการลองผิดลองถูกกันเองเพราะเมื่อไม่มีโจทย์ร้องขอแล้วจะมีจำเลยของการบริหารจัดการกองทุนได้อย่างไร ? แล้วคณะอนุกรรมการทุกระดับเมื่อไม่มีอำนาจในการแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริงแล้วคำตอบที่แท้จริงคือการสนองนโยบายตามวาระเท่านั้น
ภาคีพี่เลี้ยงกับกองทุนหมู่บ้าน
ปีสองปีแรกกองทุนกับภาคีพี่เลี้ยงบางหน่วยงานแทบจะถือได้ว่าเป็นเพื่อนร่วมเส้นทางการเดินเพื่อให้กองทุนหมู่บ้านนั้นๆสามารถที่จะบริหารจัดการทุนที่มีอยู่ใหมู่บ้านให้เข้มแข็งและยั่งยืนเพื่อสนองตอบโนยาบายอย่างแท้จริงเสมือนหนึ่งมียาหอมหม้อขนาดใหญ่รอคอยหน่วยงานเมื่อเข้าไปมีส่วนร่วมกับกองทุนหมู่บ้านแต่วันนี้
เจ้าหน้าที่ของกรมการพัฒนาชุมชนทุกระดับเป็นทั้งพระเอกนางเอก สำหรับกองทุนบางกองทุนและเป็นผู้ร้ายและนางร้ายในสายตาของกองทุนบางกองทุน  เป็นเจ้าหน้าที่หน่วยงานถือว่าขยันมากที่สุดในฐานะพัฒนาการจังหวัดถูกกำหนดให้เป็นเลขานุการคณะกรรมการระดับจังหวัด แต่วันนี้หลายพื้นที่ด้วยภาระกิจหลักของเจ้าหน้าที่กรมการพัฒนาชุมชนที่รับงานมามากกว่าเจ้าหน้าที่ๆมีอยู่อย่างจำกัดจึงทำให้วันนี้เจ้าหน้าที่หน่วยงานนี้ทำงานเรื่องกองทุนเพียงตั้งรับอย่างเดียว
เจ้าหน้าที่ของศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนระดับพื้นที่สองปีแรกส่วนใหญ่เข้ามาเสมือนหนึ่งพี่เลี้ยงผู้ให้ความรู้และพร้อมที่จะให้แต่วันนี้หลายพื้นที่ไม่มีแม้นแต่เงาทั้งๆที่เป็นโอกาสในการทบทวนกระบวนการทำงานและถอดบทเรียนของกองทุนหมู่บ้านที่ประสบผลสำเร็จและกองทุนที่ชะเง้อคอยหาพี่เลี้ยงยังมีอยู่
เจ้าหน้าที่ของธนาคารภาคีพี่เลี้ยงสามปีแรกแทบไม่เห็นมีบทบาทในพื้นที่ส่วนใหญ่แต่วันนี้นี้กำลังเปิดยุทธการควานหากองทุนที่บรรหารจัดการที่ดี่เพื่อเชื่อมต่อลูกค้าและการบริการสินค้าของธนาคาร