การศึกษา...คือการวางรากฐานและการเติมเต็ม
* “การให้การศึกษานั้น กล่าวโดยวัตถุประสงค์ที่แท้จริงคือการสร้างสรรค์ความรู้ความคิด พร้อมทั้ง คุณสมบัติและจิตใจที่สมบูรณ์ ทำให้เกิดขึ้นในตัวบุคคล เพื่อช่วยให้เขาสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างมั่นคง ราบรื่น ทั้งสามารถบำเพ็ญประโยชน์สุขเพื่องาน เพื่อส่วนรวม ได้ตามควรแก่อัตภาพ …” พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพิธีพระราชทานปริญญบัตรแก่นิสิตและนักศึกษาวิทยาลัยวิชาการศึกษา ประสานมิตร เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2515
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงกล่าวให้โอวาทแก่บุคคลที่เป็นครู
ให้เล็งเห็นถึงบทบาทหน้าที่ที่สำคัญของครูในการจัดการศึกษาเพื่อให้บุคคลถึงพร้อมทั้งคุณสมบัติและจิตใจที่สมบูรณ์
ปรัชญาและแนวคิดทางการศึกษาเท่าที่ระบบการศึกษาของสังคมแต่ละสังคมนำไปใช้ในการจัดการศึกษาอยู่ในปัจจุบันนี้
มีรากฐานมาจากแนวคิดทางปรัชญาทั่วไป 5 ลัทธิ ได้แก่
1. ลัทธิสารัตถนิยม(
Essentialism)”แนวทางที่นำไปสู่การอนุรักษ์และถ่ายทอดวัฒนธรรม”
2.ลัทธินิรันตรวาท (Perennialism) “แนวทางที่จะย้อนกลับไปสู่วัฒนธรรมอันดีงามในอดีต”
3.ลัทธิพิพัฒนาการนิยม (Progressivism) “ทางแห่งเสรีภาพที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมเพื่อให้เหมาะสมกับกาลสมัย”
4.ลัทธิบูรณาการนิยม (Reconstructionism) “แนวทางไปสู่การปฏิรูปวัฒนธรรมและสร้างสังคมใหม่”
5.ลัทธิอัตถิภาวนิยม (Existentialism) “แนวทางที่นำไปสู่การหลุดพ้นจากกรอบแห่งวัฒนธรรมของสังคม”
ในการจัดการศึกษา คงจะไม่สามารถยึดแนวคิดลัทธิใดลัทธิหนึ่งในการจัดการศึกษา ทุกอย่างต้องมีการจัดให้สอดคล้องและเหมาะสม ในความคิดของข้าพเจ้า การใช้ปรัชญาเป็นแนวทางในการจัดการศึกษา ได้ดังนี้
การศึกษาคือการวางรากฐาน ลัทธิสารัตถนิยม(
Essentialism)”แนวทางที่นำไปสู่การอนุรักษ์และถ่ายทอดวัฒนธรรม”
โดยมีครูเป็นศูนย์กลาง
เป็นลัทธิที่ควรนำมาใช้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอนระดับปฐมวัย
เพราะในวัยเยาว์เป็นวัยที่เหมาะแก่การปลูกฝังให้เกิดค่านิยม
ความกตัญญู ความอดทน ใฝ่รู้ใฝ่เรียน ความจงรักภักดีในสถาบันชาติศาสนา
พระมหากษัตริย์ วัยเด็กเป็นวัยที่เชื่อฟังครู
สิ่งนี้ความสำคัญคือการคัดสรร ครูผู้สอนเด็กในระดับประถมวัย
หรือระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูที่ต้องเป็นต้นแบบ
เป็นบุคคลที่ต้องถ่ายทอด วัฒนธรรม ความคิดไปสู่เด็ก
ลัทธิสารัตถนิยม เป็นแนวคิดแห่งการวางรากฐาน ดังประโยคที่ว่า
รากฐานของตึกคืออิฐ รากฐานของชีวิตคือการศึกษา
ศึกษาคือการเติมเต็ม ตามลัทธิอัตถิภาวนิยม แนวทางที่นำไปสู่การหลุดพ้นจากกรอบแห่งวัฒนธรรม ความคิดดั้งเดิม เราสนใจ ใส่ใจในเรื่องใดก็ควรได้มีโอกาสศึกษาค้นคว้าอย่างเต็มที่และจริงจัง ดังที่การปฏิรูปการศึกษาใช้คำว่าการศึกษาตลอดชีวิต ในช่วงระดับอุดมศึกษาและวัยการทำงาน เราคงไม่ได้ศึกษาในทุกสิ่งทุกอย่าง แต่มุ่งศึกษาในสิ่งที่เราสนใจ และพยายามที่จะค้นคว้าอย่างจริงจัง ความสมบูรณ์แบบของคนจะเกิดขึ้นได้ก็ต้องอาศัยแนวทางในการจัดการศึกษาตามแนวปรัชญาทั้ง 2 ฝ่าย
แต่การศึกษาจะต้องเรียนรู้ควบคู่ไปกับจริยธรรม ความถูกต้อง การได้มีโอกาสศึกษาพุทธปรัชญา หรือปรัชญาในศาสนาอื่น ค้นหาความจริง ความถูกต้องและความสุข จากภายในจิตใจของตน เพื่อให้เกิดการสร้างสรรค์ทั้งทางด้านความรู้และความคิด เป็นผู้พร้อมด้วยคุณสมบัติและจิตใจอันสมบูรณ์
· ที่มา:
จากหนังสือประมวลพระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวด้านการศึกษา
ขององค์การค้าคุรุสภา
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย MISSIS SAICHON VANATARAT ใน หลักสูตรและการสอน
ขอบคุณมากนะคะ สำหรับบทความดี ๆ อย่างนี้ เป็นประโยชน์มากเลยคะ
และก็เห็นด้วยเป็นอย่างยิ่ง ว่าการศึกษาต้องเรียนรู้ควบคู่ไปกับจริยธรรม เพราะว่าสังคมเราในปัจจุบันไม่มีความพอดีเอาเสียเลย บางคนเก่ง แต่นำไปใช้ในสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์แถมยังเกิดโทษทั้งกับตนเองและผู้อื่นด้วย