ชีวิตที่พอเพียง : ๘๗๗. บ้านเห็ดโคน

          เย็นวันที่ ๑๕ ต.ค. ๕๒  ผมกลับบ้านค่ำ    ลูกสาวรีบมารายงานให้ไปดูของดี   เตรียมไฟฉายไว้ฉายให้ดู    เห็ดโคนครับ ที่บ้านผมมีเห็ดโคนขึ้นรอบบ้าน   เก็บได้มากพอจะทำแกงจืดกินได้สัก ๔ ชาม  

          ลูกสาวเข้า อินเทอร์เน็ต ได้ความรู้มาว่า ต้องมีปลวกจึงจะมีเห็ดโคน   นี่คือคุณูปการที่ผมตั้งกติกาว่า ห้ามพนักงานจับปลวกป้องกันปลวกกินบ้านฉีดยาฆ่าแมลงนอกบ้าน   โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้ามฉีดที่สนามหญ้า และที่รั้วบ้าน  

          ค่ำวันที่ ๒๓ ต.ค. ๕๒ ผมเอารูปเห็ดโคนที่ลูกสาวถ่ายให้น้องชายที่เป็นเกษตรกรดู    น้องชายชมว่าดินดีมาก   นี่คือผลของการที่ผมไม่กวาดใบไม้ทิ้ง   ปล่อยให้มันทับถมเน่าเปื่อยกลายเป็นปุ๋ย   และเป็นอาหารของปลวก

          น้องชายอีกคนหนึ่งอธิบายว่า ปลวกที่เลี้ยงเห็ดโคนกับปลวกที่กินบ้านเป็นคนละชนิด   ปลวกที่เลี้ยงเห็ดโคนจะทำรังลึกอยู่ใต้ดิน   และทำฟาร์มเชื้อราเห็ดอยู่ที่ผิวดิน   เป็นการทำฟาร์มเอาไว้เป็นอาหาร   หากปลวกมีอาหารอื่นอุดมสมบูรณ์ mycelium ของเห็ดโคนจะเหลือจากปลวกกิน   และเติบโตกลายเป็นดอกเห็ด   ซึ่งจะเป็นช่วงหน้าฝน

          เป็นการให้คำอธิบายให้เห็นคุณค่าของการที่ผมปล่อยให้ใบไม้ทับถมกันในสนามหญ้าและใต้ต้นไม้   มันคงจะเป็นอาหารที่อุดมสมบูรณ์แก่ปลวกชนิดปลวกดิน 

          น้องชายดูรูปแล้วบอกว่าเป็นเห็ดโคนทราย ขนาดกลาง   ซึ่งเป็นชนิดที่กินอร่อย   ชนิดที่กินไม่อร่อยคือเห็ดโคนใหญ่ ที่ดอกและก้านดอกใหญ่มาก

          ที่จริงที่บ้านผมมีเห็ดโคนขึ้นหลายปีแล้ว    แต่ผมไมทราบ คนที่ทราบคือพนักงานกวาดขยะของหมู่บ้าน   ในปีก่อนๆ เขาเข้ามาเก็บเห็ดในช่วงที่ผมไม่อยู่บ้าน    ปีนี้มีการเปลี่ยนแปลง  ลูกสาวมาซื้อบ้านอยู่ติดกัน   และเขามีแม่บ้าน   แม่บ้านรับทราบจากคนกวาดขยะว่าบ้านผมมีเห็ดโคน   เขาจึงคอยสำรวจดู และพบเห็ดในที่สุด   ช่วงเวลาที่เก็บได้ในปีนี้คือวันที่ ๑๕ – ๑๗ ต.ค.

          น้องชายบอกว่า ที่สวนปาล์มน้ำมันของเขามีเห็ดโคนขึ้นมาก   มีชาวบ้านมาเก็บตั้งแต่ตอนดึก    

 

วิจารณ์ พานิช
๒๔ ต.ค. ๕๒
ชุมพร

 

ดอกเห็ดโคนกับดินที่อุดมสมบูรณ์

 

ดอกเห็ดโคนอีกกล่มหนึ่ง

 

ดอกเห็ดโคนหลังถอนแล้ว

เก็บได้มากมายพอควร

พี่แป๋มผู้ชำนาญการเก็บเห็ด

[ขจิต ฝอยทอง]

• สังเกตจากดินแล้ว
• ดินที่บ้านอาจารย์หมอดีมากเลยครับ
• ถ้าไม่ทำลายปลวกชันใต้ดิน
• เห็ดโคนมักจะขึ้นที่เดิมบ่อยๆๆ
• ปีนี้ผมเก็บที่ไร่ได้พอสมควร แต่พบเขาช้าไป
• ดอกบานเกือบหมดเลยครับ
• เข้าใจว่าเป็นเห็ดดอกเล็กครับ
• 

[ดร. ธวัชชัย ปิยะวัฒน์]

ผมพึ่งซื้อบ้านครับ มีสนามเล็กๆ ด้วยครับ อยากให้สนามดูเป็นธรรมชาติที่สุด ผมได้กลยุทธ์ในการดูแลสนามบ้านจากบันทึกนี้เองครับ

[ยายธี]

..เมื่อดินดีก็มีกิน..พอเพียง..เห็ดโคนที่ป่ายายธีก็มีพอให้ชาวบ้านเก็บกินมานานหลายปีแล้วค่ะ...ตราบใดที่เรายังมีโอกาศสร้างสภาพสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปในด้านลบให้กลับมาอยู่ในสภาพเดิมให้เร็วที่สุด..เท่าที่จะทำได้...คืนดินให้กับแผ่นดิน..เพื่อความอยู่รอดของตนและคนรอบข้าง..ขอบคุณต่ะ..ยายธี