พัฒนาระบบงาน กลุ่ม พส. (10) งาน พส. ปีที่ผ่านมา

 

รอบนี้ เจ้าภาพใหญ่ของงาน มาเล่าสู่กันฟัง ว่า เมื่อปี 2552 เราทำอะไรกันมามั่ง

งานของกลุ่ม พส. อยู่ในยุทธศาสตร์งานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ มีเป้าหมายให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพที่ดี เหมาะสม ซึ่งก็มีข้อหนึ่งที่ทันตฯ เกี่ยวข้อง ก็คือ มีฟันที่ใช้ในการเคี้ยวอาหาร ตัวชี้วัด คือ ผู้สูงอายุมีสุขภาพช่องปากดี มีฟันใช้เคี้ยวอาหารได้ 4 คู่สบ กำหนดร้อยละ 50 และตัวชี้วัดนี้ ทำโดยการใส่ฟันเทียมทดแทนให้กับผู้สูงอายุที่มีการสูญเสียฟันไปมากกว่า 16 ซี่ขึ้นไป

งานทันตฯ ในผู้สูงอายุ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรกอยู่ในหน่วยบริการ เรื่องฟันเทียมพระราชทาน กับเรื่องบริการส่งเสริมป้องกันตามชุดสิทธิประโยชน์ ก็คือการป้องกันไม่ให้เกิดการสูญเสียฟัน ผู้สูงอายุจะต้องได้รับการตรวจช่องปาก การทาฟลูออไรด์วานิชเพื่อป้องกันรากฟันผุ และการขูดหินปูนเพื่อป้องกันโรคปริทันต์

ส่วนที่สอง setting ในชมรมผู้สูงอายุ มีการขยายกิจการการส่งเสริมสุขภาพช่องปากในชมรมผู้สูงอายุ

งานอื่นๆ ก็คือ การส่งเสริมสุขภาพช่องปากก่อนที่จะเข้าวัยสูงอายุ โครงการนมฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุในเด็ก และงานคลินิกส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพ

เรื่องฟันเทียมพระราชทาน

ตั้งเป้าหมายไว้ที่ผู้สูงอายุ 30,000 ราย ได้รับการใส่ฟันเทียม เป็นตัวชี้วัดของสำนักตรวจราชการ ซึ่งมีผลกระทบต่อจังหวัดในการดำเนินงาน โดยกำหนดให้ร้อยละ 80 ของเป้าหมายได้รับบริการใส่ฟันเทียม

กิจกรรมอื่นๆ ได้แก่

• กิจกรรมสนับสนุนภาคีเครือข่าย โดยการอบรมพัฒนาศักยภาพการใส่ฟันที่ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
• การสนับสนุนแปรงสีฟันยาสีฟัน เม็ดแช่ทำความสะอาดฟันเทียม
• การทำแผ่นพับการดูแลฟันเทียม
• งบประมาณที่เบิกจาก สปสช.
• กองทุนตอบแทนการให้บริการ
• การรณรงค์เผยแพร่ประชาสัมพันธ์โครงการร่วมกับโอสถสภา
• การผลิตชุดนิทรรศการ
• การประกวด 10 ยอดฟันดีวัย 80 ปี ในงานรณรงค์ทางทันตสาธารณสุข เนื่องในวันทันตสาธารณสุขแห่งชาติ
• การสนับสนุนแปรงสีฟัน และหน่วยบริการทันตกรรมที่จัดบริการได้ แสนคน/ปี
• นำเสนอผลการศึกษาวิจัย ในการประชุม World Congress ที่ภูเก็ต
• นิเทศติดตามงานที่ เชียงใหม่ ตราด สตูล อำนาจเจริญ นำมาเผยแพร่รูปแบบการทำงานที่ดีดีๆ
• รวบรวมข้อมูล E-inspection และฟันเทียมพระราชทาน

ผลการดำเนินงานปีที่แล้ว สามารถทำฟันเทียมให้ผู้สูงอายุได้ 31,000 ราย

ผู้สูงอายุมีฟันใช้เคี้ยวอาหาร 4 คู่สบ ได้ ร้อยละ 50

เรื่องของวัยทำงาน

มีการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากของวัยทำงานที่พิษณุโลก เป็นข้อมูลพื้นฐานที่จะไปต่อยอดการพัฒนางานส่งเสริมสุขภาพวัยทำงานต่อไป

เรื่องของชมรมผู้สูงอายุ

มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้สูงอายุได้ส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ... จากสถานการณ์ตั้งต้นที่มีการทำฟันเทียมพระราชทาน เมื่อปี 2548 มาคิดต่อยอดการทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปาก เพื่อให้ผู้สูงอายุที่มีฟันอยู่ ได้รับการส่งเสริมให้มีการรักษาสุขภาพช่องปากที่ดีไปตลอดจนชั่วชีวิต

เพื่อให้ผู้สูงอายุได้เห็นศักยภาพของตนเอง ว่าสามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้ และเห็นคุณค่าของตัวเองที่สามารถช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น

ในปี 2552 มีการจัดกิจกรรม คือ

• ประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กลุ่มคนทำงาน และผู้สูงอายุ ในเรื่องของการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก
• พัฒนาศักยภาพทางทางด้านวิชาการให้กับบุคลากรที่ทำงานในเรื่องผู้สูงอายุ
• มีการเรียนรู้ประสบการณ์ผู้สูงอายุสุขภาพช่องปากดี จากการประกวด 10 ยอดฟันดีวัย 80 ปี เพื่อที่จะได้นำมาเป็นแบบอย่างเรื่องสุขภาพที่ดีให้กับคนรุ่นหลัง
• การประสานภาคีเครือข่ายในการดำเนินกิจกรรม
• การไปร่วมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของภาคีเครือข่าย

เรื่องของการส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพตามชุดสิทธิประโยชน์

มีวัตถุประสงค์เพื่อที่ให้บริการทันตกรรมป้องกันในผู้สูงอายุได้ทันเวลา

กรอบแนวคิด เป็นเรื่องของการดูแลด้วยตัวเอง โดยการจัดบริการในเชิงป้องกัน มี 4 อย่าง คือ การตรวจ การให้คำแนะนำ ฝึกทักษะการดูแลสุขภาพช่องปาก การใช้ฟลูออไรด์ในกลุ่มเสี่ยงรากฟันผุ และการขูดหินปูนและขัดฟัน

การดำเนินงานปี 2551 ดำเนินการได้ 21 จว. 120 หน่วยบริการ

ปี 2552 มีจังหวัดดำเนินการเพิ่มเติม เป็น 28 จังหวัด 276 หน่วยบริการ เป็นการทำงานที่เน้นคุณภาพมากขึ้น เรื่องของระบบข้อมูล เพื่อที่จะนำมาใช้ในการวางแผน ประเมินผล ทั้งระดับส่วนกลาง และพื้นที่

โครงการนมฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุ

เป็นโครงการที่อยู่ระหว่างขั้นตอนของการวิจัย ที่ผ่านมามีกิจกรรม คึอ

• การประชุม อบรม ดูงาน ภายใต้การวิจัยและพัฒนาการดำเนินงานฟลูออไรด์
• การพัฒนาโรงนม
• โครงการดำเนินการใน กทม. ชุมพร สุราษฎร์ ขอนแก่น และสระแก้ว
• ปี 2552 มีการเฝ้าระวัง ศึกษา ควบคุมกำกับการได้รับฟลูออไรด์โดยรวม ของเด็ก อายุ 4-5 ปี ใน กทม. ที่อยู่ในโครงการนม เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมที่สมุทรปราการ

งานคลินิกส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพ

ปีที่ผ่านมามีการจัดระเบียบคลินิกทันตกรรม หรือ 5 ส. ละค่ะ จากที่ดูไม่ค่อยจะได้ กลายเป็น “วันนี้ที่งามสง่า” โดยใช้ logo ลดสภาพความเป็นหมู ค่ะ ด้วยการประเมินสภาพห้องตัวเองเป็นหมู ให้คะแนนมีหมูกี่ตัว และมาตั้งเป้าหมายลดความเป็นหมู จนเหลือหมู 0 ตัว ก็คือ “วันนี้ที่งามสง่า”