ไทเขินเป็นชนชาติหนึ่งในกลุ่มไต ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ใน เมืองเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศพม่า ไทเขินเรียกตัวเองว่า “ขึน” ซึ่งมาจากชื่อแม่น้ำในเมืองเชียงตุงภาษาพูดและเขียนของไทเขินมีความคล้ายคลึงกันกับไทยองและไทลื้อมาก พูดภาษาภาษาไทขึน ซึ่งเป็นภาษาในกลุ่มภาษาย่อยไทพายัพ ในกลุ่มภาษาคำ-ไต ตระกูลภาษาไท-กะได ในประเทศไทยพบชาวไทยเขินบริเวณสันป่าตอง สันกำแพง แม่แตง ดอยสะเก็ด และในเขตอำเภอเมือง ในจังหวัดเชียงใหม่
สำหรับวัฒนธรรมประเพณีของชาวไทเขิน หรือไทขึนนั้น เครื่องแต่งกายของชาวไทขึน นั้น หญิงทั่วไป เสื้อจะไม่มีปก และจะใช้เชือกหรือเกลียวด้ายผูกที่เอวรัดรูป ชายเสื้อตรงเอวจะกางออกเหมือนเสื้อผู้หญิงในราชสำนักพม่า ใช้ผ้าสีชมพูอ่อนโพกหัว และจะนุ่งซิ่น สำหรับผู้ชาย จะใส่เสื้อแขนสามส่วน เป็นผ้าฝ้ายทอมือสมัยดั้งเดิม ผ้าโพกหัวส่วนมากจะใช้สีครีมหรือสีขาว จะใส่กางกงสะดอใช้ได้ทุกสี เสื้อของชายไทขึนจะเป็นเสื้อผ่าหน้าใช้กระดุม ตัดเป็นเสื้อคอกลม นิยมใส่เสื้อแบบไทยใหญ่สวมทับข้างนอก ส่วนเสื้อข้างในมักจะเป็นเสื้อยืด หรือเสื้อสีขาวมีปก
ดังนั้นในด้านวัฒนธรรม ชาวไทเขินมีความคล้ายคลึงกับาวล้านนามากที่สุด คือมีขนบ ประเพณี ภาษา และตัวอักษรอย่างเดียวกับชาวไทยล้านนา แต่ก็จะมีข้อแตกต่างกันในด้านของสำเนียงภาษา รูปแบบอักษร และพิธีกรรมทางวัฒนธรรม อย่างไรก็ตามชาวไทเขินแม้ว่าจะถูกปกครองโดยคนในชนชาติอื่น คือ พม่า ที่ปกครองมานาน แต่ชาวไทขึนก็ไม่ละทิ้งขนบธรรมเนียมประเพณี โดยเฉพาะอักษรประจาติที่ชาวไทขึนยึดรูปแบบเดิมมากที่สุด
ที่มา :
- หนังสือ การแต่งกายพื้นเมือเชียงใหม่ ของ ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ และศูนย์วัฒนธรรมราชภัฏเชียงใหม่ ,2539
- การเสวนาไทศึกษาครั้งที่ 4 : ไทขึนและเมืองเชียงตุง โดยโครงการศูนย์ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ,2536
- ตำนานเมืองเชียงตุง ปริวรรตโดยทวี สว่างปัญญางกูร ,2527
- รายงานการวิจัย เรื่อง อักษรและอักขรวิธีภาษาไทเขิน โดย จีราภรณ์ สุนทรธรรม ,2529-2530
- http://www.tpschamnong.iirt.net/article/basa_5nt132.html
- http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%82%E0%B8%B6%E0%B8%99
หวยออก 33 ไทขึนไม่เคยถูก เขาว่าจริงหรือเปล่า
สวัสดีค่ะ คุณครู
ครูเอก็เป็นไทเขินค่ะ แต่ไม่เคยรู้ประวัติมาก นอกจากคุณยายบอกว่าเราอพยพมาจากเชียงตุงเท่านั่นค่ะ แต่เรามีภาษาพูดของเรานะคะ่
สมัยเด็กๆมีคนมาทำวิจัยเรื่องชนชาติไทเขินเหมือนกันนะค่ะ
ขอให้มีความสุข และมีร่างกายแข็งแรง มีแฟนมากๆๆๆๆๆๆ จากน้องดารา และหลานสาว