ห้องสมุดมีชีวิต

โรงเรียนของเราสามารถพัฒนาห้องสมุดให้มีชีวิตแล้วหรือยัง ?..ดิฉันยังไม่อยากตัดสินใจแทนคุณครู อยากรู้ลองประเมินดูซิค่ะ

ดิฉันมักได้ยินคำถามจากครูบรรณารักษ์ห้องสมุดโรงเรียนในสังกัดอยู่บ่อยครั้งว่า โรงเรียนของเราสามารถพัฒนาเป็นห้องสมุดมีชีวิตได้แล้วหรือยัง ดิฉันไม่อยากตัดสินใจแทนคุณครูเลยค่ะ แต่คณะทำงานได้จัดทำเครื่องมือประเมินขึ้นมาฉบับหนึ่งใช้ประเมินการดำเนินงานของโรงเรียนแกนนำการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต สังกัด สพท.กระบี่ อยากรู้ผลการดำเนินงานในโรงเรียนของท่าน ลองประเมินผลดูซิค่ะ....

แบบประเมินผลการดำเนินงานพัฒนาห้องสมุดโรงเรียนให้มีชีวิตสพท.กระบี่

ด้าน /รายการ	องค์ประกอบการประเมิน		เกณฑ์การให้คะแนน		ผลการประเมิน
การจัดสภาพแวดล้อม
1. จัดสิ่งแวดล้อม และบรรยากาศในห้องสมุดให้น่าใช้สอดคล้องกับความต้องการของผู้ใช้และเอื้อต่อการอ่าน	¨ จัดบรรยากาศได้สอดคล้องกับความต้องการของผู้ใช้ ¨ จัดสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการอ่าน ¨ จัดบรรยากาศโปร่ง โล่ง สบาย ¨ มีการจัดทำแผนผังห้องสมุดให้เอื้อต่อการเรียนรู้ ¨ มีความเป็นระเบียบ เรียบร้อย สะอาดและ สวยงาม		5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
การบริหารจัดการ
2. วิสัยทัศน์และแผนดำเนินงานห้องสมุดของโรงเรียน	¨ มีการกำหนดวิสัยทัศน์เป็นลายลักษณ์อักษร ¨ จัดทำโครงการห้องสมุด ¨ มีแผนการปฏิบัติงานห้องสมุดที่สอดคล้องกับนโยบายของโรงเรียน¨มีแผนการปฏิบัติงานห้องสมุดที่สอดคล้องกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ¨ มีโครงสร้างการบริหารงานของห้องสมุด			5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
3 มีคณะกรรมการ/ผู้รับผิดชอบปฏิบัติงานทั้งในและนอกเวลาเรียน		¨ มีคำสั่งแต่งตั้งผู้รับผิดชอบห้องสมุด ¨มีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการห้องสมุด ¨ มีนักเรียนช่วยงานห้องสมุด ¨ จัดทำปฏิทินการปฏิบัติงานห้องสมุด ¨ คณะกรรมการที่รับผิดชอบได้ปฏิบัติงานตามปฏิทินที่วางไว้		5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ

ด้าน /รายการ	องค์ประกอบการประเมิน		เกณฑ์การให้คะแนน	ผลการ ประเมิน
4. การบริหารจัดการห้องสมุดให้บุคลากรที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วม	¨ นักเรียนมีส่วนร่วมในการวางแผน ¨ ครูและบุคลากรมีส่วนร่วม ¨ มีตัวแทนจากชุมชนเข้าร่วมประชุมวางแผน และร่วมดำเนินงานห้องสมุด ¨ ผู้เข้าใช้บริการมีส่วนร่วมในการเสนอแนะและคัดเลือกทรัพยากร ¨ ผู้บริหารโรงเรียนมีส่วนร่วมในการวางแผนการดำเนินงานห้องสมุด		5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
5. จัดทรัพยากรสารสนเทศ เช่นสื่อสิ่งพิมพ์ สื่อโสตทัศน์ และสื่ออิเลกทรอนิกส์ รวมทั้งเทคโนโลยีสมัยใหม่ ที่สอดคล้องกับหลักสูตรและความต้องการของผู้ใช้บริการอย่างเหมาะสมและเพียงพอ	¨จัด สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อโสตทัศน์ และสื่ออิเลกทรอนิกส์ รวมทั้งเทคโนโลยีสมัยใหม่ ที่สอดคล้องกับหลักสูตรและความต้องการของผู้ใช้บริการ ¨มีการลงทะเบียน และจัดระบบหมวดหมู่ และทำรายการทรัพยากรสารนิเทศเป็นปัจจุบัน ¨มีเครื่องมือช่วยค้นในรูปบัตรรายการ/ฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ ¨ มีการซ่อมแซมและบำรุงรักษาทรัพยากรสารสนเทศ		5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
การบริการ
6. จัดให้มีระบบบริการที่สะดวกรวดเร็ว เช่น - บริการแนะนำหนังสือใหม่ -ทรัพยากรสารสนเทศมีหลากหลาย เพียงพอต่อความต้องการของผู้ใช้บริการ และครอบคลุมทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ทุกระดับทุกชั้น -บริการหมุนเวียนทรัพยากรสารสนเทศ - บริการผู้ปกครองและชุมชน		¨มีการบริการแนะนำหนังสือใหม่ ¨ มีทรัพยากรสารสนเทศหลากหลาย และครอบคลุมทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้  ทุกระดับ  ทุกชั้นเรียน ¨ เพียงพอต่อความต้องการของผู้ใช้บริการ ¨ มีการบริการหมุนเวียนทรัพยากรสารสนเทศ ¨  มีการให้บริการผู้ปกครองและชุมชน	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ

ด้าน /รายการ	องค์ประกอบการประเมิน	เกณฑ์การให้คะแนน	ผลการ ประเมิน
การจัดกิจกรรม
7. จัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านทั้งในและนอกห้องสมุดอย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ เช่น การจัดตะกร้า หนังสือเคลื่อนที่ ประกวดคำขวัญ ประกวดยอดนักอ่าน เรียงความ ทายปัญหาจากการอ่าน โต้วาที ฯลฯ	¨ มีแผนการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านระดับโรงเรียน ¨ มีแผนการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในห้องสมุด ¨ มีแผนการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านนอกห้องสมุด ¨มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านตามแผน ทั้งในและนอกห้องสมุดหลากหลาย  ¨มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านตามแผน ทั้งในและนอกห้องสมุดอย่างหลากหลาย สม่ำเสมอและต่อเนื่อง	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
8. จัดกิจกรรมตามวันสำคัญและวาระพิเศษต่างๆอย่างสม่ำเสมอ และต่อเนื่อง เช่น โครงการตามพระราชดำริ งานเฉลิมพระเกียรติ 60 ปี ครองราชย์  วันแม่ วันครู วันเด็ก วันสำคัญทางศาสนา ฯลฯ	¨มีแผนจัดกิจกรรมตามวันสำคัญ¨มีการจัดกิจกรรมตามวาระพิเศษต่างๆ ¨มีการจัดกิจกรรมตามวันสำคัญและวาระพิเศษต่างๆอย่างหลากหลาย ¨มีการจัดกิจกรรมตามวันสำคัญและวาระพิเศษต่างๆอย่างสม่ำเสมอ ¨มีการจัดกิจกรรมตามวันสำคัญและวาระพิเศษต่างๆอย่างต่อเนื่อง	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
9.  การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ทุกระดับชั้น และกิจกรรมตามความสนใจ	¨ มีการปฐมนิเทศ อบรมการใช้ห้องสมุดและแหล่งเรียนรู้ ¨ มีตารางการใช้ห้องสมุด ¨ มีการจัดมุมความรู้ต่างๆ ที่จำเป็นและตามความเหมาะสม ¨มีร่องรอยหลักฐานการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ¨มีร่องรอยหลักฐานการจัดกิจกรรมตามความสนใจ	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ

ด้าน /รายการ	องค์ประกอบการประเมิน	เกณฑ์การให้คะแนน	ผลการประเมิน
10. การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการอ่านสำหรับบุคลากรในชุมชน เช่น แรลลี่ครอบครัวรักการอ่าน ห้องสมุดเคลื่อนที่ ศาลาความรู้คู่ชุมชน ฯลฯ	¨มีแผนการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการอ่านสำหรับบุคลากรในชุมชน ¨ มีการประชาสัมพันธ์แผนการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านสู่ชุมชน ¨มีการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการอ่านสำหรับบุคลากรในชุมชนตามแผนมที่วางได้ ¨ มีชุมชนเข้าร่วมกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านอย่างหลากหลาย ¨มีร่องรอย หลักฐานการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการอ่านสำหรับบุคลากรในชุมชน	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
11. การจัดกิจกรรมที่ให้บุคลากรหลายฝ่ายเข้ามามีส่วนร่วมอย่างน้อย 2 กิจกรรม /ภาคเรียน	¨ นักเรียนมีส่วนร่วมในการกำหนดกิจกรรม ¨ บุคลากรในโรงเรียนมีส่วนร่วมในการกำหนดกิจกรรม ¨ ผู้ปกครองและชุมชนมีส่วนร่วม ¨  หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วม ¨มีร่องรอยหลักฐานของการมีส่วนร่วม	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ
ผลการดำเนินงาน
12.ความพึงพอใจของผู้ใช้บริการทั้งในด้านการจัดสภาพแวดล้อม ,การบริหารจัดการ , การบริการ และการจัดกิจกรรม	¨ มีเครื่องมือประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ ¨ มีผู้รับผิดชอบประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ  ¨ มีการประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้บริการอย่างน้อย 1 ครั้ง/ภาคเรียน ¨ มีการสรุปและเขียนรายผลการประเมินความพึงพอใจ ¨ มีการรายงานผล การดำเนินงานต่อผู้บังคับบัญชาและผู้เกี่ยวข้อง	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ

ด้าน /รายการ	องค์ประกอบการประเมิน	เกณฑ์การให้คะแนน	ผลการประเมิน
13. สถิติการใช้บริการห้องสมุด การยืม – การคืน	¨ มีเครื่องมือรวบรวมสถิติผู้เข้าใช้บริการห้องสมุด ¨มีการรวบรวมสถิติการเข้าใช้บริการสารสนเทศในห้องสมุดอย่างเป็นระบบ ¨ มีการวิเคราะห์ ประเมินผลและสรุปผลการเข้าใช้บริการห้องสมุด¨จัดทำรายงานผลสถิติการใช้บริการห้องสมุดโดยการจัดบอร์ด ¨ รายงานผลการดำเนินงานต่อผู้เกี่ยวข้องอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยภาคเรียนละ 1 ครั้ง	5= ดำเนินการได้ครบทุกรายการ 4= ดำเนินการได้ 4 รายการ 3= ดำเนินการ ครบทั้ง 3รายการ 2= ดำเนินการได้  2 รายการ 1 =ดำเนินการได้ 1 รายการ

เกณฑ์การพิจารณาคุณภาพ  ระดับ 1 ต้องปรับปรุง  ระดับ 2 ดำเนินการได้น้อย ระดับ 3 ดำเนินการได้ปานกลาง  ระดับ 4 ดำเนินการได้ดี  และระดับ 5 ดำเนินการได้ดีมากเป็นแบบอย่างได้  (ห้องสมุดมีชีวิต ...อยู่ระดับใด.....ค่ะ)

[นาย ศิลป์ชัย เทศนา]

คุณครูเครือข่ายห้องสมุดฯ จะมีแนวทางปฏิบัติงานที่ชัดเจนดีมาก สามารถนำไปปฏิบัติได้จริงครับ ...

[จา]

ขอบคุณอาจารย์ศิลป์ชัย มากค่ะ ที่แวะมาเยี่ยมเสมอ