สมรรถนะ คือ อะไร

                  สมรรถนะ ( Competency )  หมายถึง คุณลักษณะเชิงพฤติกรรมที่ทำให้บุคลากรในองค์กรปฏิบัติงานได้ผลโดดเด่นกว่าคนอื่น  โดยบุคคลนั้นแสดงคุณลักษณะเชิงพฤติกรรมมากกว่าเพื่อนร่วมงานคนอื่น ๆ
                ที่มา ของ Competency มาจากการวิจัยของ David C. McCeleland จาก สหรัฐอเมริกา ที่พบว่า ผลการปฏิบัติงานของบุคลากรไม่สามารถทดสอบด้วย แบบทดสอบความถนัดอย่างเดียว เขาจึงคิดค้นแบบทดสอบทางบุคลิกภาพ ที่จะช่วยเติมเต็มการพัฒนาและประเมินบุคลากรให้ครอบคลุมคุณลักษณะทุกด้านจนเป็นที่ยอมรับของรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
                McCeleland ได้สรุป ผลการวิจัยของเขา เป็น Iceberg  Model  ในลักษณะ  ภูเขาน้ำแข็งที่แสดงสมรรถนะของคนแต่ละคนว่า  ส่วนน้อยนิดที่โผล่พ้นน้ำออกมาและสามารถประเมินง่ายได้ชัดเจน คือ ด้านความรู้และทักษะ  แต่ส่วนที่จมอยู่ใต้น้ำซึ่งเป็นส่วนใหญ่ที่มองไม่เห็นซึ่งประเมินยากต้องใช้วิธีการและเครื่องมือพิเศษในการประเมินจึงจะสามารถวัดและประเมินได้  ซึ่งเรียกว่า ด้านคุณลักษณะอื่น ๆ  ที่ประกอบด้วย Social Role , Self-Image , Traits , Motives  ซึ่งการประเมินบุคลากรต้องให้ครอบคลุมทุกด้านด้วย
          สำนักงาน ก.พ. จึงนำแนวคิดนี้มาเป็นแนวทางในการพัฒนาและประเมินข้าราชการ ที่เรียกว่า สมรรถนะ  โดยแบ่งสมรรถนะออกเป็น  3 กลุ่ม
                          1. สมรรถนะหลัก (Core Competency) คือ คุณลักษณะเชิงพฤติกรรมของตำแหน่งทุกตำแหน่งจะต้องมีเพื่อการหล่อหลอมค่านิยมและพฤติกรรมที่พึงประสงค์ร่วมกัน
                          2. สมรรถนะประจำกลุ่มงาน ( Functional Competency ) คือ สมรรถนะที่กำหนดเฉพาะสำหรับแต่ละกลุ่มงาน /สายงาน
                          3. สมรรถนะเฉพาะ ( Specific Functional Competency ) คือ สมรรถนะเฉพาะสายวิชาชีพ ซึ่งเป็นความรู้ ทักษะและคุณลักษณะที่จำเป็นที่จะทำให้ประสบความสำเร็จในการปฏิบัติงาน
                และสำนักงาน ก.ค.ศ. ได้นำมาใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาและประเมินวิทยฐานะครูและบุคลากรทางการศึกษา  จำนวน 2 สมรรถนะ คือ สมรรถนะหลัก และ สมรรถนะประจำสายงาน ซึ่งขณะนี้กำลังมีแนวคิดจะให้มีการประเมินสมรรถนะเฉพาะด้วย เช่นสมรรถนะของครูที่แยกตามกลุ่มสาระการเรียนรู้ เป็นต้น