การใช้คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศในการจัดการเรียนการสอน

     ปัจจุบันเราสามารถใช้คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือในการพัฒนาการเรียนรู้ได้อย่างกว้างขวาง   การเรียนรู้ผ่าน ทางหน้าจอคอมพิวเตอร์ จึงเป็นอีกรูปแบบหนึ่งของการเรียนการสอนปัจจุบัน เป็นการพัฒนาการเรียนการสอนให้ทันกับความก้าวหน้าในอนาคต   จึงได้มีการพัฒนาโปรแกรมและโปรแกรมสำเร็จรูปมาใช้ในการเรียนการสอนมากขึ้น บทบาทของคอมพิวเตอร์ในปัจจุบัน เมื่อพิจารณาแล้วได้  3  ลักษณะ คือ

      1.  นำมาใช้เพื่อสอนวิชาคอมพิวเตอร์  ซึ่งการนำมาใช้ในลักษณะนี้  จะจัดคอมพิวเตอร์ในลักษณะของห้องเรียน   แล้วก็สอนให้รู้จักคอมพิวเตอร์   ทั้ง  Hardware และ Software แล้วก็สอนการใช้โปรแกรม,   โปรแกรมประยุกต์  เพื่อสร้างพื้นฐานการเป็นนักคอมพิวเตอร์

       2.  นำมาใช้เป็นเครื่องมือในการจัดการข้อมูล  ทั้งการประกอบธุรกิจเป็นแหล่งติดต่อซื้อขายสินค้า   ใช้ในการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยโปรแกรมสำเร็จรูปต่าง ๆ จนกระทั่งการใช้บริการโปรแกรมเฉพาะทางในการวิเคราะห์ คำนวณเป็นครั้ง ๆ โดยจ่ายค่าบริการตามที่ผู้ให้บริการกำหนด  ในส่วนการเรียนการสอน  ช่วยให้การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพมากขึ้น  ช่วยกระตุ้นพัฒนาการทางสมองของผู้เรียน    เช่นใช้คอมพิวเตอร์เป็นตัวกลางเปิดสื่อมัลติมีเดีย    ใช้สืบค้นข้อมูลทาง อินเตอร์เน็ต  ใช้เพื่อพัฒนากระบวนการคิด

      3. นำมาใช้เพื่อเรื่องอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวกับการเรียนการสอนการวิจัย เช่นนำมาเป็นส่วนประกอบของความทันสมัยแต่ไม่พัฒนา เช่นใช้เป็นเครื่องพิมพ์ดีดราคาแพง  หรือใช้เพื่อความบันเทิงอย่างเดียว
          แนวคิดในการนำเอาเทคโนโลยีเข้ามาใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาการเรียนรู้ของมนุษย์   ได้เริ่มขึ้นโดยสถาบัน   MIT  ได้ดำเนินการทดลองภายใต้โครงการ  Lighthouse  และพัฒนาแนวคิดนี้ขึ้นโดยกรมการศึกษานอกโรงเรียน และ หน่วยงานอื่น ๆ  ในกระทรวงศึกษาธิการได้ดำเนินการโดยใช้คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือทางเทคโนโลยี    นอกเหนือจากเครื่องมือ ทางเทคโนโลยีอื่น ๆ    ก่อนอื่นควรทำความเข้าใจกันก่อนว่าในปัจจุบันคอมพิวเตอร์เข้ามามีบทบาท ในการจัด การศึกษาอย่างไรบ้าง จึงจะเชื่อมโยงความคิดไปสู่การจัดคอมพิวเตอร์เพื่อการศึกษาได้อย่างชัดเจน
            1.   เราใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำอะไรได้บ้าง   ที่ผ่านมาแนวโน้มการใช้คอมพิวเตอร์เพื่อเป็นเครื่อง
พิมพ์ดีด ราคาแพงได้เปลี่ยนแปลงไปมากแล้ว ในบรรดาเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีอยู่มากมายในขณะนี้ ถูกใช้งานเพื่ออะไร  และให้คุ้มค่า กับการที่ต้องจ่ายเงินซื้อมาด้วยแล้วควรที่จะต้องคิดกันอย่างหนัก   และที่สำคัญคือเราใช้คอมพิวเตอร์มาเป็นเครื่องมือ   ในการพัฒนาประเทศได้เพียงใด
            2.   ความสามารถของเครื่องคอมพิวเตอร์ในการจัดการศึกษา    จากความสามารถของเครื่องคอมพิวเตอร์ ในปัจจุบันและอนาคตที่มีสมรรถนะสูงขึ้นเรื่อย ๆ  สามารถนำมาช่วยในการจัดการศึกษา   ช่วยในการพัฒนาการเรียน การสอนและพัฒนาการเรียนรู้  ตามแนวทางการปฏิรูปการศึกษา โดยเฉพาะการเรียนการสอนที่ยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ ได้เป็นอย่างดี   โดยมีบทบาทดังนี้
              บทบาทในการเป็นสื่อการเรียนการสอน  ซึ่งเป็นทั้ง สื่อทางเดียวและสื่อ 2 ทาง  สามารถเป็นสื่อ
ที่ใช้ในการเรียนในชั้นเรียนหรือสื่อที่ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง    ซึ่งปัจจุบันมีการพัฒนาสื่ออย่างกว้างขวาง  เพื่อให้สามารถเป็นสื่อที่มีประสิทธิภาพสูงสุด
              บทบาทในการเป็นผู้ช่วยของผู้สอน   ได้แก่ CAI   สามารถทำหน้าที่ได้ใกล้เคียงกับผู้สอน แม้ไม่สามารถแทนครูผู้สอนได้   แต่ก็สามารถให้ความรู้ได้อย่างกว้างขวาง
              บทบาทในการพัฒนากระบวนการเรียนรู้  โดยใช้คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือในการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน  สร้างองค์ความรู้ขึ้นมาในตัวของผู้เรียน  เป็นกระบวนการช่วยในการพัฒนาสมอง        
              บทบาทในการสืบค้น เสาะแสวงหาความรู้  เพื่อให้สามารถแสวงหาความรู้ได้อย่างไม่มีขอบเขต   ซึ่งปัจจุบันพัฒนาไปอย่างมาก โดยรู้จักในชื่อ  อินเตอร์เน็ต  ซึ่งนอกจากจะค้นหาข้อมูลได้แล้ว  ยังสามารถแลกเปลี่ยน ความรู้กับบุคคลอื่นได้ด้วย

              บทบาทในการสื่อสาร  เป็นบทบาทในการสร้างการเชื่อมโยงระหว่างผู้เรียนด้วยกันเอง  ระหว่างครูกับผู้เรียน  หรือกับแหล่งความรู้ต่าง ๆ ได้อย่างหลากหลาย