ชุมชนแนวปฏิบัติ (CoP) เป็นกิจกรรมกิจกรรมหนึ่งในกระบวนการKM ที่มีกิจกรรมหลายประการ

ชุมชนแนวปฏิบัติ CoP (Community of Practice) คือ อะไร

ความหมายของ CoP (Community of Practice) ตามนิยามของ DOPA KM Team ได้กล่าวไว้ว่า

“CoP เป็นกลุ่มคนที่มารวมตัวกันอย่างไม่เป็นทางการ มีวัตถุประสงค์เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และสร้างองค์ความรู้ใหม่ ๆ เพื่อช่วยให้การทำงานมีประสิทธิผลที่ดีขึ้นส่วนใหญ่การรวมตัวกันในลักษณะนี้มักจะมาจากคนที่อยู่ในกลุ่มงานเดียวกันหรือมีความสนใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่งร่วมกัน ซึ่งความไว้วางใจและความเชื่อมั่นในการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันจะเป็นสิ่งที่สำคัญ”

Cop จะมีความแตกต่างจากการที่บุคคลมารวมกลุ่มกันเป็นทีมปฏิบัติงานปกติทั่วไปตรงที่ Cop เป็นการรวมตัวกันอย่างสมัครใจ เป็นการเชื่อมโยงสมาชิกเข้าด้วยกัน โดยกิจกรรมทางสังคม ไม่ได้มีการมอบหมายสั่งการเป็นการเฉพาะและจะเลือกทำในหัวข้อหรือเรื่องที่สนใจร่วมกันเท่านั้น

ความรู้ที่ได้จากการแลกเปลี่ยนในกลุ่ม CoP จะพัฒนาเป็นองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการทำงานของบุคคลและองค์กรต่อไป และจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภายในกลุ่มอย่างไม่เป็นทางการในท่ามกลางบรรยากาศแบบสบาย ๆ ประกอบกับการใช้เทคนิคที่เรียกว่าสุนทรีสนทนา (Dialogue) ซึ่งเป็นการสนทนาที่เคารพความคิดเห็นของผู้พูด ให้เกียรติกัน ให้โอกาสกัน และไม่พยายามขัดขวางความคิดใคร กับรับฟังผู้อื่นพูดอย่างตั้งอกตั้งใจ (Deep Listening)

สรุปก็คือ บุคคล หรือ กลุ่มบุคคลที่มีการรวมตัวกัน หรือเชื่อมโยงกันอย่างไม่เป็นทางการ โดยมีลักษณะ

- ประสบปัญหาลักษณะเดียวกัน

- มีความสนใจในเรื่องเดียวกัน ต้องการแลกเปลี่ยนประสบการณ์จากกันและกัน

- มีเป้าหมายร่วมกัน มีความมุ่งมั่นร่วมกัน ที่จะพัฒนาวิธีการทำงานได้ดีขึ้น

- วิธีปฏิบัติคล้ายกัน ใช้เครื่องมือ และภาษาเดียวกัน

- มีความเชื่อ และยึดถือคุณค่าเดียวกัน

- มีบทบาทในการสร้าง และใช้ความรู้

- มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากกันและกัน อาจจะพบกันด้วยตัวจริง หรือผ่านเทคโนโลยี

- มีช่องทางเพื่อการไหลเวียนของความรู้ ทำให้ความรู้เข้าไปถึงผู้ที่ต้องการใช้ได้ง่าย

- มีความร่วมมือช่วยเหลือ เพื่อพัฒนาและเรียนรู้จากสมาชิกด้วยกันเอง

- มีปฏิสัมพันธ์ต่อเนื่อง มีวิธีการเพื่อเพิ่มความเข้มแข็งให้แก่สายในทางสังคม

การมีชุมชนแนวปฏิบัติ ทำให้เพิ่มพูนความรู้ที่ลึกซึ้งขึ้นเรื่อย ๆ ในระดับที่ง่ายที่สุด ชุมชนแนวปฏิบัติ คือ คนกลุ่มเล็ก ๆ ซึ่งทำงานด้วยกันมาระยะหนึ่ง มีเป้าหมายร่วมกัน และต้องการที่จะแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์จากการทำงาน กลุ่มดังกล่าวมักจะไม่ได้เกิดจากการจัดตั้งโดยองค์การ เป็นกลุ่มที่เกิดจากความต้องการทางสังคม และความพยายามที่จะทำให้บรรลุผลสำเร็จ เป็นกลุ่มที่ไม่มีอำนาจ ไม่มีการกำหนดไว้ในแผนภูมิโครงสร้างองค์กร และอาจจะมีเป้าหมายที่ขัดแย้งกับผู้นำองค์กร ในหนึ่งองค์กรอาจจะมีชุมชนแนวปฏิบัติจำนวนมาก และคนคนหนึ่งจะเป็นสมาชิกในหลายชุมชน ชุมชนแนวปฏิบัติมีความสำคัญอย่างไร เครือข่ายความสัมพันธ์ที่ไม่เป็นทางการ เกิดจากความใกล้ชิด ความพอใจ และพื้นฐานที่ใกล้เคียงกัน ลักษณะที่ไม่เป็นทางการจะเอื้อต่อการเรียนรู้ และการสร้างความรู้ใหม่ ๆ มากกว่าโครงสร้างที่เป็นทางการ คำว่า ปฏิบัติ หรือ practice ใน CoP เป็นจุดเน้นที่ การเรียนรู้ซึ่งได้รับจากการทำงาน เป็นหลัก เป็นแง่มุมเชิงปฏิบัติ ปัญหาประจำวัน เครื่องมือใหม่ ๆ พัฒนาการในเรื่องงาน วิธีการทำงานที่ได้ผล และไม่ได้ผล การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ทำให้เกิดการถ่ายทอดแลกเปลี่ยนความรู้ฝังลึก สร้างความรู้ และความเข้าใจได้มากกว่าการเรียนรู้ จากหนังสือ หรือการฝึกอบรมตามปกติ เครือข่ายที่ไม่เป็นทางการ ซึ่งมีสมาชิกจากต่างหน่วยงาน ช่วยให้องค์กรประสบความสำเร็จได้ดีกว่า การสื่อสารตามโครงสร้างที่เป็นทางการ ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับชุมชนนักปฏิบัติ

หวังว่าบันทึกนี้คงเป็นประโยชน์บ้างสำหรับสมาชิก All in 1 ทุกท่านครับ ขอบคุณทุกท่านที่สนใจอ่านและให้ความคิดเห็นครับ

เขียนใน GotoKnow โดย ทองหยอด
ใน KM สำนักงานสำนัก (CoPs: All in one)

คำสำคัญ (Tags): #cops: all in 1#ชุมชนแนวปฏิบัติ#สำนักหอสมุด มช.

หมายเลขบันทึก: 292882เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 10:59 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 21:25 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (14)

small man

เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 11:32 น. ()

ชุมชนแนวปฏิบัติเล็กๆ ของผม คือ การไปพูดคุยกันในวงข้าวครับ

นำปัญหาและวิธีแก้ปัญหาในการทำงาน มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน

อย่างไม่เป็นทางการ

ขอบคุณครับ

ทองหยอด

เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 11:42 น. ()

สวัสดีครับท่านsmall man

กลุ่ม CoPs จุดเริ่มต้นของหัวใจ เคย lunch talk บางทีกินเพลิน ลืมปัญหาครับ

Alternative Research

เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 11:47 น. ()

ขอบคุณสำหรับความรู้ค่ะ

อย่าลืมเข้าไป...

แลกเปลี่ยนความรู้

กับ บล็อก ของเรานะคะ

ทองหยอด

เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 11:55 น. ()

สวัสดีครับคุณAlternative Research

ขอบคุณมากครับ ได้ประโยชน์มากครับสำหรับการทำปุ๋ยอินทรีย์ครับ

Sila Phu-Chaya

เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 12:17 น. ()

แวะมาเรียนรู้ค่ะ เพิ่งเห็นคำนิยามเต็ม ๆ กระชับเข้าใจได้ดีค่ะ
เห็นภาพเลยว่าการมี CoP ที่เราสนใจเป็นสมาชิก เราจะได้ยิ่งกว่าความรู้นะคะ

มนัญญา ~ natachoei ( หน้าตาเฉย)

เขียนเมื่อ 31 สิงหาคม 2009 12:47 น. ()

CoP เกิดได้ทุกที่ทุกโอกาส
ในวงน้ำชา วงอาหารเย็นอย่างคืนวันพฤหัสที่ผ่านมาก็ใช่
แต่วันนั้นเราจัดการความรู้ไม่หมด
ต้องให้น้องไข่กลับไปสังเคราะห์ต่อที่บ้าน
งานหนักไหมคะ อิอิ

ทองหยอด

เขียนเมื่อ 2 กันยายน 2009 15:46 น. ()

สวัสดีครับคุณSila Phu-Chaya

CoP อยู่ที่ใจเราครับ
1. Head : เป็นเรื่องความรู้และประสบการณ์ ที่สนใจร่วมกันและเป็นพื้นฐานก่อให้เกิดการรวมตัวและยึดเหนี่ยวซึ่งกันและกันกัน

2. Heart : ชุมชนนักปฏิบัติที่เกิดขึ้นก่อให้เกิดสังคมแห่งการเรียนรู้ ชุมชนที่แข็งแรงจะส่งเสริมก่อให้เกิดการปฏิสัมพันธ์กัน เสริมสร้างสายสัมพันธ์ บนพื้นฐานของการให้เกียรติ เคารพและเชื่อถือซึ่งกันและกัน สิ่งต่างๆ

3. Hand : การแสดงออก ด้วยการกระทำ หรือ พฤติกรรม สมาชิกใน CoP จะมีการดำเนินการตามแนวทางปฏิบัติของกลุ่ม