โรงพยาบาลน้ำพองถือเป็นโรงพยาบาลชุมชนที่อยู่ใกล้เมือง คือตัวจังหวัดขอนแก่น การคมนาคมสะดวก และเป็นอำเภอขนาดใหญ่ และจุดเด่นที่สุดของที่นี่เมื่อเทียบกับอีก ๒ แห่งที่เราไปเยี่ยมชื่นชมคราวนี้คือ การสร้างคน สำหรับเข้าไปทำงานในชุมชน ทั้งสร้างคนใหม่ และพัฒนาคนเก่าที่มีอยู่แล้ว
ยิ่งคิดไตร่ตรอง ผมก็ยิ่งเห็นจุดสำคัญที่ทั้ง ๓ โรงพยาบาลพัฒนาขึ้นมาเป็นดาวเด่น ในกลุ่มโรงพยาบาลชุมชนทั้งประเทศ มี ๒ จุดที่เกื้อกูลพึ่งพากัน คือ (๑) ผู้อำนวยการ (ผู้นำ) อยู่ติดที่ ไม่ย้ายไปกินตำแหน่งใหญ่ขึ้น (๒) การเรียนรู้จากประสบการณ์ของตนเอง และของผู้อื่น
คุณหมอวิชัย อัศวภาคย์ ผู้อำนวยการ ถือได้ว่าพูดเก่งน้อยที่สุดใน ๓ คน แต่ดูจะเป็นนักคิดและลงมือทำไม่แพ้กัน และต่างก็เป็นแพทย์ชนบทที่ได้รับการยกย่องด้วยรางวัลต่างๆ รวมทั้งได้รับการยอมรับจากทุกวงการ
ผมไปค้นใน อินเทอร์เน็ต พบข้อมูลพัฒนาการของ รพ. น้ำพอง ดังนี้ จะเห็นว่าโรงพยาบาลน้ำพองได้ผ่านพัฒนาการในการทำหน้าที่โรงพยาบาลชุมชน สั่งสมประสบการณ์มายาวนาน และโชคดีที่ในวันที่ ๑๕ ส.ค. ๕๒ ที่เราไปเยี่ยมชื่นชม ได้รับแจก PowerPoint ของการนำเสนอกลับมาด้วย จึงได้รายละเอียดของพัฒนาการดังนี้
• พ.ศ. ๒๕๓๕ – ๒๕๓๙ Community Health Project (JICA), Ayudhya Model (Antwerp, Belgium), Integrated Health System
• พ.ศ. ๒๕๔๐ Health Care Reform, ศูนย์เวชปฏิบัติครอบครัว, เวทีสามพราน
• พ.ศ. ๒๕๔๒ – ๒๕๔๔ โรงพยาบาลสุงเสริมสุขภาพ, สุขภาพ ๔ มิติ, การกระจายอำนาจ, ชุมชนเข้มแข็ง
• พ.ศ. ๒๕๔๔ พยาบาลชุมชน/อปท. (พยาบาลอยู่โรงพยาบาล ๑ วัน หมู่บ้าน ๔ วัน), พยาบาลชุมชน/เศรษฐกิจพอเพียง
• พ.ศ. ๒๕๔๕ – ๒๕๔๘ โครงการพยาบาลชุมชน ของชุมชน โดยชุมชน เพื่อชุมชน (อบต. น้ำพอง)
• พ.ศ. ๒๕๔๙ – ๒๕๕๐ พยาบาลชุมชน อปท./กองทุนชุมชน ส่งเรียน, Humanized Health Care, โครงการเยาวชนจิตอาสา
• พ.ศ. ๒๕๕๑ พยาบาลชุมชน อปท./กองทุนชุมชน/เอกชน/มูลนิธิ ส่งเรียน, พยาบาลอยู่ในโรงพยาบาล ๒ วัน หมู่บ้าน ๓ วัน
• พ.ศ. ๒๕๕๒ พยาบาลชุมชน อปท./กองทุนชุมชน/เอกชน/มูลนิธิ/เงินบำรุงโรงพยาบาล ส่งเรียน (มข. และวิทยาลัยบัณฑิตเอเซีย), รพ. สต. ๑๐๐% (รักษาพยาบาลเชิงรุก/สร้างสุขภาพ/เศรษฐกิจพอเพียง, พยาบาลชุมชน + จนท. สส. ๑ คน : ๒ หมู่บ้าน), ขอนแก่นจังหวัดที่น่าอยู่ที่สุดในโลก
สรุปได้ว่า รพ. นำพองดำเนินการระบบสุขภาพชุมชน โดยใช้พยาบาลชุมชนเป็นแกนนำ โรงพยาบาลชุมชนหนุน ความน่าตื่นตาตื่นใจอยู่ที่รายละเอียดด้านการจัดการเพื่อให้ได้ตัวเด็กที่มีคุณสมบัติ มีจิตใจ เหมาะสมที่จะส่งไปเรียนเพื่อมาเป็นพยาบาลชุมชน และการจัดการเรียนรู้ร่วมกับทีมของ รพ. น้ำพองทุกเดือน เพื่อบ่มเพาะอุดมการณ์การทำงานเพื่อชุมชนของ รพ. น้ำพอง ที่เป็นการบ่มเพาะร่วมกับผู้นำชุมชนด้วย ระหว่างนั่งฟัง ผมนึกไปถึงการส่งนักเรียนไทยไปเรียนต่อต่างประเทศ ที่ไร้การจัดการที่ดี ผมคิดว่า กพ., สกอ., กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ รวมทั้งกระทรวง/หน่วยงานอื่นๆ ที่ทำหน้าที่จัดการนักเรียนทุนไปศึกษาต่างประเทศน่าจะไปรับฟังวิธีการจัดการทุนศึกษาต่อที่ รพ. น้ำพอง
คุณหมอวิชัยย้ำแล้วย้ำอีกว่า การดำเนินโครงการพยาบาลชุมชน สุขภาพชุมชน ไม่ใช่เพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาล เป้าหมายที่แท้จริงคือ เพื่อให้ชาวบ้านมีสุขภาพดี
วิจารณ์ พานิช
๒๓ ส.ค. ๕๒
ไปถึง รพ[1]. น้ำพองเลยเที่ยงไปนานแล้ว ต้องกินก่อน |
นพ[1]. วิชัย อัศวภาคย์ กล่าวต้อนรับและ แนะนำพยาบาลชุมชนแต่ละรุ่นที่มาร่วมเล่าเรื่อง
|
นักเรียนทุนพยาบาลชุมชน ปี ๑ วิทยาลัยบัณฑิตเอเซีย
|
นักเรียนทุนพยาบาลชุมชน ปี ๓ มข[1].
|
พยาบาลชุมชนที่จบออกไปทำงานแล้ว กำลังเล่าประสบการณ์
|
คุณมยุรี อดีตหัวหน้าหน่วยส่งเสริมสุขภาพ ที่ลาออกจาก ตำแหน่งหัวหน้าออกไปทำงานพยาบาลชุมชน ๔ วัน ทำงานใน รพ[1]. ๑ วัน
|
ถ่ายภาพร่วมกันหลังเรียนรู้เรื่องกิจกรรมสุขภาพชุมชนตำบลบัวเงิน อำเภอน้ำพอง |
ต้นโพธิที่สง่างามร่มเย็น |
ประทับใจพี่วิชัย ในการยืนหยัดมั่นคง พัฒนาระบบสุขภาพชุมชน อย่างยิ่งครับ
อาจารย์ค่ะน่าสนใจมากค่ะ เป็นความฝันของโรงพยาบาลชุมชน รูปแบบการจัดการ ประทับใจมาก ในประโยคที่ว่า " การดำเนินโครงการพยาบาลชุมชน สุขภาพชุมชน ไม่ใช่เพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาล เป้าหมายที่แท้จริงคือ เพื่อให้ชาวบ้านมีสุขภาพดี " ขออนุญาตนำไปแลกเปลี่ยนที่จังหวัดนะค่ะ จากพยาบาลชุมชนตัวน้อย โรงพยาบาลนาหว้า นครพนม
จากบทความมีสิ่งที่หน้าสนใจ2ประเด็นที่ต้องการความคิดเห็นจากท่านทั้งหลายคือ
1โรงพยาบาลน้ำพองดำเนินการระบบสุขภาพชุมชนโดยใช้พยาบาลชุมชนเป็นแกนนำ
2เป็นโรงพยาบาลชุมชนที่มีความหน้าตื่นตาตืนไจในการจัดการเรียนรู้ร่วมกัน
ประเด็นที่ 1 เป็นการนำชุมชนเข้ามาร่วมในกิจกรรม
ประเด็นที่ 2 เป็นโรงพยาบาลที่มีการจัดการเรียนรู้ที่ดี
เป็นโรงพยาบาลชุมชนที่ดี
เป็นการที่ดีมาก ที่จะมีการอบรมให้หน่วยงานต่างๆ ได้มีการจัดระเบียบการให้ทุนนักเรียนไปเรียนต่อต่างประเทศ เพราะถ้าไม่มีการจัดการที่ดี เงินที่ได้ส่งเสริมก็จะไม่ได้ไปสู่คนที่มีความต้องการและสามารถมาจริงๆและยังเป็นการฝึกทักษะทางวิชาชีพให้แก่พยาบาลรุ่นใหม่ในการไปให้บริการอย่างเต็มที่และมีประสิทธิภาพ