ครูติดแผ่นดินข้าว : ใส่ปุ๋ยตามค่าการวิเคราะห์ดิน

จากการที่ได้มีโอกาสไปร่วมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเกษตรกรครบทั้ง 9 เวที ใน 9 อำเภอ ของจังหวัดกำแพงเพชรแล้ว สิ่งที่ได้พบเห็นและเรียนรู้จากโครงการขยายผลการลดต้นทุนการผลิตข้าวในปี 2552 บางส่วนที่พอจะน่าเชื่อถือได้ จากการสังเกต สอบถาม และการบอกเล่าด้วยตัวเกษตรกรเองก็คือ เกษตรกรส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมด เมื่อได้มาร่วมเวทีการตรวจวิเคราะห์ธาตุอาหารในดิน และแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับประเด็นการลดต้นทุนด้วยการใส่ปุ๋ยตามค่าการวิเคราะห์ดินแล้ว ล้วนมีความยินดี พอใจ และเห็นว่ากิจกรรมนี้มีประโยชน์ต่อตนเองมาก

บางพื้นที่ถึงกับจะขอนัดชาวนาทั้งหมู่บ้าน แล้วให้ผมไปช่วยแนะนำให้ด้วย ผมก็ไม่ปฏิเสธ แต่ขอให้กลุ่มขยายผล 10 คนนี้นำข้อมูลและความรู้นี้ไปใช้ให้ได้ผลก่อนถึงน่าจะดีกว่า เมื่อมีคนนำร่องและได้ผลแล้วในพื้นที่ จึงค่อยขยายผลอีกครั้ง ทีนี้ละก็คงจะไม่ยากเย็นอะไร

ในเวทีหลักวิชานี้ แม้จะดูว่าง่าย แต่ก็ไม่ง่าย เพราะมีปัจจัย หรือตัวแปรต่างๆ ที่มาเกี่ยวข้องมากมาย ที่ล้วนส่งผลต่อความสำเร็จของกิจกรรมนี้ เช่น

การวัดค่าพิกัดของแปลง ซึ่งต้องฝ่าด่านของตัวเครื่องที่ไม่ได้มีอยู่ครบทุกอำเภอ
เมื่อได้ค่ามาแล้วก็ต้องรอผลการตรวจสอบว่าเป็นดินชุดไหน อันนี้ก็ใช้เวลามากน้อยกำหนดไม่ได้ ผมต้องแก้ตัวในทุกพื้นที่ที่ไปจัดเวที
การเก็บตัวอย่างดิน นอกจากเก็บไม่ถูกต้องแล้ว ไม่เก็บนี่ก็เจอเยอะเหมือนกัน
ฯลฯ

แต่ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร อย่าไปเครียดกับปัจจัยที่เราควบคุมไม่ได้ มองเชิงบวก ทำเท่าที่ทำได้กันดีกว่านะครับ

ผมก็พยายามออกแบบ เก็บและอธิบายข้อมูล-การปฏิบัติไปพร้อมกัน และก็เพิ่งจะได้ใช้กับกลุ่มแรกเมื่อไม่กี่วันมานี้เอง คือกลุ่มของอำเภอขาณุวรลักษณ์บุรี ที่เราได้ข้อมูลเกือบครบและได้ใช้อธิบายในเวทีนี้ได้อย่างดี และเกษตรต่างเข้าใจและเห็นข้อมูลของตนเองว่าหากจะใส่ปุ๋ยให้เหมาะสมนั้นจะใส่ประมาณไหน (เกษตรกรต้องดูคู่มือประกอบ) หน้าตาของข้อมูลที่ใช้อธิบายก็จะเป็นดังภาพด้านล่างนี้ครับ

บันทึกการวิเคราะห์ดินตามโครงการส่งเสริมและขยายผลการลดต้นทุนการผลิตข้าวปี 2552
ขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร
ที่	ชื่อ - สกุล	ผลการตรวจวิเคราะห์ธาตุอาหาร				พิกัดที่ตั้งแปลง		ชื่อชุดดิน	สูตรปุ๋ยแนะนำ
		pH	N	P	K	X	Y		ตามคู่มือฯ
1	นายประหยัด นันทา	5.4	ต่ำ	ต่ำมาก	ต่ำมาก	566097	1781836	ร้อยเอ็ด	8 - 2 - 5
2	นายเชน อภัยเผื่อน	5.6	ต่ำ	ต่ำ	ต่ำมาก	568541	17811782	ร้อยเอ็ด	8 - 2 - 5
3	นายสมพร โลโต	5.3	ต่ำ	ต่ำมาก	ต่ำมาก	569390	1872398		รอชุดดิน
4	นายเชาว์ อภัยเผื่อน	5.3	ปานกลาง	ต่ำมาก	สูง	568541	17811782	ร้อยเอ็ด	6 - 2 - 0
5	นายรวบ อินทร์เยี่ยม	6.4	ต่ำ	ปานกลาง	ต่ำมาก	569328	1782408		รอชุดดิน
6	นายชา อภัยเผื่อน	5.4	ต่ำ	ต่ำมาก	ต่ำมาก	568515	1782025	ร้อยเอ็ด	8 - 2 - 5
7	นายอุบล พรหมชาติ	5.4	ต่ำ	ต่ำมาก	ต่ำมาก	570155	1782025	ร้อยเอ็ด	8 - 2 - 5
8	นายพล จันทศร	6.1	ต่ำ	ต่ำ	ต่ำมาก	569536	1781487	ร้อยเอ็ด	8 - 2 - 5
9	นางนิลพรรณ พาลุ้ง	4.9	ต่ำ	ต่ำมาก	ต่ำมาก	570251	1781418	ร้อยเอ็ด	8 - 2 - 5
10	นายจำนงค์ กิจการ	4.9	ต่ำมาก	ต่ำมาก	ต่ำมาก	568180	1780703	เพชรบุรี	10 - 3 - 4
11	นายสมศักดิ์					570251	1781418	ร้อยเอ็ด

( ดินของกลุ่มนี้วิเคราะห์โดยกรมพัฒนาที่ดิน)

ผมกำลังนำข้อมูลลงบันทึกตามแบบฯ เลยขอนำมาแลกเปลี่ยน ท่านใดสนใจก็คลิกที่นี่ครับ http://gotoknow.org/file/yutkpp/soilkpp2.xls

เขียนใน GotoKnow โดย สิงห์ ป่าสัก
ใน KMนักส่งเสริมการเกษตร

คำสำคัญ (Tags): #ครูติดแผ่นดินข้าว#เกษตรกรต้นแบบ

หมายเลขบันทึก: 289268เขียนเมื่อ 20 สิงหาคม 2009 10:17 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 มิถุนายน 2012 09:37 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (12)

ขจิต ฝอยทอง

เขียนเมื่อ 20 สิงหาคม 2009 10:38 น. ()

น่าสนใจมาก
เป็นประโยชน์แก่เกษตรกร
แต่เกษตรฯ
ต้องทำงานหนักเป็นหลายเท่าเลยนะครับพี่
สบายดีไหมครับ

วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

เขียนเมื่อ 20 สิงหาคม 2009 11:20 น. ()

สวัสดีครับน้องสิงห์ อย่าทิ้งการสร้างความเข้าใจให้เกษตรกรรู้ถึงเล่ห์เหลี่ยมของนายทุน หุ้นส่วนข้ามชาติ ที่มากว้านซื้อที่นาจากชาวบ้านครับ

วิศรุต

เขียนเมื่อ 20 สิงหาคม 2009 13:25 น. ()

สวัสดีครับพี่สิงห์ป่าสัก
แหมบันทึกนี้มาส่งท้ายปิดเล่มหนังสือรวมบันทึกเรื่องเล่าพอดี พรุ่งนี้ก็คงได้เห็นเล่มเต็มครับ
ขอบคุณมากเลยนะครับ สำหรับบันทึก "ครูติดแผ่นดินข้าว" ทุกบันทึกของพี่