คำถามเกี่ยวกับ Mammography 1

ค่า kVp ที่เหมาะสมในการถ่ายภาพเอกซเรย์เต้านม สำหรับเครื่องเอกซเรย์เต้านมโดยเฉพาะ มีค่าอยู่ระหว่าง  _______ถึง________ kVp  ทำไม ?

[มาลินี ธนารุณ]

          ค่า kVp ที่เหมาะสมในการถ่ายภาพเอกซเรย์เต้านม สำหรับเครื่องเอกซเรย์เต้านม ที่มีเป้าทำด้วยโมลิบเดนัม (Molybdenum target) และมีแผ่นกรองรังสีทำด้วยโมลิบเดนัมฟอยด์ (Molybdenum Filter)  มีค่าอยู่ระหว่าง 25 ถึง 28 kVp

เหตุผลเพราะ
          เต้านมเป็นเนื้อเยื่อล้วน ๆ  และรอยโรคมักมีขนาดเล็กมาก (microcalcification) หรือแม้มีขนาดใหญ่ ก็มักเป็นพวกเนื้องอกที่ขอบเขตของภาพไม่ค่อยคมชัด (low contrast) ดังนั้นการถ่ายภาพเอกซเรย์เต้านมต้องการระบบการถ่ายภาพที่สามารถให้ทั้ง high resolution และ high contrast

          เมื่อเอกซเรย์โฟตอนที่ฉายผ่านเต้านมขนาดมาตรฐาน (เป็นเต้านมที่มีปริมาณไขมัน 50% ต่อมน้ำนม 50% กดแล้ววัดได้หนา 4.5 ซม.) มีพลังงานระหว่าง 15 - 20 keV ไขมันและต่อมน้ำนมในเต้านมจะมีค่าสัมประสิทธิ์การกรองรังสี (attenuation coefficient) แตกต่างกันมากที่สุด

          การปรับตั้ง kVp ของเครื่องเอกซเรย์เต้านมที่เหมาะสม เพื่อผลิตเอกซเรย์โฟตอนที่มีพลังงานในช่วง 15 - 20 keV คือที่ค่า 25 kVp

          สำหรับเต้านมที่ทึบรังสีสูง เพราะมีต่อมน้ำนมมากกว่าไขมัน  อาจเพิ่มค่า kVp ได้อีกเล็กน้อย เพื่อให้จำนวนเอกซเรย์โฟตอนที่มีพลังงานสูงผ่านออกจากแผ่นกรองมากขึ้น และมากพอที่จะทะลุทะลวงผ่านเต้านมที่หนาแน่นมากได้  ทำให้ได้ภาพเอกซเรย์เต้านมชัดเจนขึ้น 

         

[มาลินี ธนารุณ]

ภาพเอกซเรย์เต้านม ที่ต้องการทั้ง High contrast และ High resolution