จะประเมินภาระงานที่มีความซับซ้อนอย่างไรดี
รู้ได้อย่างไรว่าภาระงานนั้นดีเพียงพอแล้ว เช่น
การนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนที่จะต้องดูทั้งความถูกต้องของเนื้อหาสาระ
กระบวนการที่ใช้ในการทำงาน
ความสามารถในการสื่อสาร
การใช้ภาษา
การออกเสียง
เป็นต้น
คำตอบก็คือใช้เกณฑ์การประเมิน
เพราะเกณฑ์การประเมินเป็นแนวทางให้คะแนนที่ประกอบด้วยเกณฑ์ด้านต่าง ๆ
เพื่อใช้ประเมินค่า
ผลการปฏิบัติของผู้เรียนในภาระงาน/ชิ้นงานที่มีความซับซ้อน
เกณฑ์เหล่านี้คือสิ่งสำคัญที่ผู้เรียนควรรู้และปฏิบัติได้
นอกจากนี้ยังมีระดับคุณภาพแต่ละเกณฑ์และคำอธิบายคุณภาพทุกระดับ
ดังตัวอย่างตารางที่
๔.๒
เป็นรูปแบบการสร้างเกณฑ์การประเมินแบบแยกประเด็น (Analytic rubrics)
เป็นรูปแบบกลาง
ที่ผู้สอนสามารถนำไปปรับใช้ได้กับวิชาต่าง ๆ
ตาราง แสดงตัวอย่างการประเมินแบบแยกประเด็น
เกณฑ์ |
ระดับการประเมิน |
||||
๔ |
๓ |
๒ |
๑ |
๐ |
|
ชื่อเรื่อง |
น่าสนใจ ทันสมัย เหมาะสมกับ |
น่าสนใจแต่ ไม่ทันสมัย สอดคล้องกับเนื้อหา |
ทั่ว ๆ
ไป |
ไม่เกี่ยวข้องกับสาระที่เรียน |
ไม่มีข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสิน |
เนื้อหา |
ข้อมูลถูกต้อง สมบูรณ์ |
ข้อมูลถูกต้อง ตรงประเด็น แต่ขาดรายละเอียด |
มีข้อมูลที่ผิดบ้าง และยังไม่สมบูรณ์ |
ข้อมูลส่วนใหญ่ |
ไม่มีข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสิน |
การลำดับใจความ |
ใจความชัดเจนลำดับเหตุการณ์สมเหตุ สมผล |
ใจความสับสนบ้างแต่ยังสามารถเข้าใจได้ |
ใจความไม่ชัดเจน ขาดความสมเหตุ สมผล |
ไม่ต่อเนื่อง |
ไม่มีข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสิน |
หลักเกณฑ์ |
ประโยคสมบูรณ์ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ |
เขียนประโยคได้สมบูรณ์ แต่ยึดหลักเกณฑ์ทางภาษา สื่อความได้ |
เขียนประโยคสมบูรณ์บ้าง |
เขียนประโยค |
ไม่มีข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสิน |
นอกจากเกณฑ์การประเมินแบบแยกประเด็นแล้ว
ยังมีเกณฑ์การประเมินแบบภาพรวม (Holistic Rubric) เช่น
ต้องการประเมินการเขียนเรียงความแต่ไม่ได้พิจารณาแยกแต่ละประเด็น
ว่าเขียน
นำเรื่อง
สรุปเรื่อง
การผูกเรื่องแต่ละประเด็นเป็นอย่างไร
แต่เป็นการพิจารณาในภาพรวมและให้คะแนน
ในภาพรวมดังตัวอย่างข้างล่าง
ตาราง แสดงตัวอย่างเกณฑ์การประเมินแบบภาพรวมสำหรับประเมินการเขียนเรียงความ
คะแนน |
เกณฑ์ |
๕ |
เขียนบทนำและบทสรุปได้ดี ทำให้งานเขียนมีใจความสัมพันธ์กัน หัวข้อเรื่องมีรายละเอียดสนับสนุนอย่างชัดเจน การผูกเรื่องเป็นลำดับขั้นตอน รูปประโยคถูกต้อง มีสะกดคำผิดบ้างเล็กน้อย สำนวนภาษาสละสลวย |
๔ |
......................................................................... |
๓ |
มีบทนำ บทสรุป เนื้อหาสอดคล้องกับหัวข้อเรื่อง รายละเอียดสนับสนุนน้อย เนื้อหาบางส่วนไม่ชัดเจน การผูกเรื่องเป็นลำดับ รูปประโยคถูกต้อง มีสะกดคำผิดอยู่บ้าง สำนวนภาษาสละสลวยบางแห่ง |
๒ |
......................................................................... |
๑ |
ไม่มีบทนำและหรือบทสรุป เนื้อหาอ้อมค้อม ไม่ตรงประเด็นนัก มีรายละเอียดสนับสนุนน้อย และไม่สมเหตุสมผล เขียนสะกดคำผิดมาก |
เกณฑ์การประเมินนอกจากจะใช้เพื่อประเมินชิ้นงาน/ภาระงานแล้ว ยังสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการสอนได้อย่างดี โดยให้ผู้เรียนได้รับทราบว่าผู้สอนคาดหวังอะไรบ้างจากชิ้นงานที่มอบหมาย หรือให้ผู้เรียนร่วมในการสร้างเกณฑ์ก็จะทำให้เกิดการมีส่วนร่วมและรับผิดชอบ ผู้สอนที่ใช้เกณฑ์การประเมินเป็นประจำจะพูดตรงกันว่า เกณฑ์การประเมินให้ภาพที่ชัดเจนดีกว่าคำสั่ง และหากมีตัวอย่างชิ้นงานประกอบให้ผู้เรียนได้ช่วยกันพิจารณา อภิปรายโดยใช้เกณฑ์ที่ร่วมกันสร้างขึ้น ก็จะยิ่งทำให้ผู้เรียนสามารถแยกแยะได้ว่าชิ้นงานที่ดีมีคุณภาพเป็นอย่างไร
ตัวอย่างชิ้นงาน (Exemplars) คือ ผลงานของผู้เรียน ซึ่งผู้สอนอาจเก็บรวบรวมจากงานที่ผู้เรียนทำส่งในแต่ละปีการศึกษา เพื่อเป็นแบบอย่างให้เห็นว่าลักษณะงานแบบใดที่ดีกว่า ตัวอย่างชิ้นงานควรมีหลาย ๆ ระดับ เพื่อผู้เรียนจะได้เห็นความแตกต่าง
เกณฑ์การประเมินยังใช้เป็นเครื่องมือสื่อสารระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน ผู้สอนกับผู้ปกครอง และผู้เรียนกับผู้ปกครอง การมีภาพความคาดหวังที่ชัดเจนจะช่วยให้ผู้สอนสามารถให้ข้อมูลย้อนกลับที่เป็นประโยชน์แก่ผู้เรียน และเป็นประเด็นสำหรับพูดคุยเพื่อการพัฒนาการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น
ไม่มีความเห็น