16 ตุลาคม 2551
รุ่งสางผมพกความมั่นใจเต็มร้อย พกแบบฟอร์ม Special Case และกล้องถ่ายรูปลงพื้นที่เดิมเมื่อวาน เพื่อสอบถามแม่เด็กว่าเด็กเกิดในแผ่นดินไทยจริงหรือไม่ คำตอบก็คือเกิดในโรงพยาบาลระนอง พร้อมกับนำสมุดสีชมพู
ซึ่งไส้ในมีหลักฐานชิ้นสำคัญที่ยืนยันอย่างมิอาจปฏิเสธได้ว่าสถานที่ดังกล่าวไม่ใช่แผ่นดินไทย คือหนังสือรับรองการเกิด (ท.ร.1/1) จากโรงพยาบาลระนอง
แต่เมื่อสอบถามไปยังเอกสาร บัตรประจำตัวของพ่อแม่แล้ว ปรากฏว่าเด็กทั้ง 6 คน พ่อแม่ไม่มีเอกสารเลยสักคน ในจำนวนนั้นมีพ่อแม่มะเฮตีไท้ซานรวมอยู่ด้วย ผมได้แต่คิดในใจว่า “มีท.ร.1/1 ก็พอ อย่างไรก็แจ้งเกิดลูกได้”
ก่อนที่ดวงตะวันจะเคลื่อนย้ายมาอยู่กลางศีรษะ ผมพาพี่ข่ายไปเทศบาลเมืองระนอง เพื่อศึกษาดูงาน ผมเดินเข้าไปในตึกหลังเก่าผ่านประตูกระจก เลี้ยวขวาไปยังที่เจ้าหน้าที่ทำงานอยู่ แม้ว่าเดี๋ยวนี้ที่นี่จะไม่ได้เป็นที่รับแจ้งเกิดแล้ว แต่ก็ยังเป็นสถานที่จ่ายค่าปรับจำนวน 50.- บาท สำหรับพ่อแม่ที่แจ้งเด็กเกิดเกินกำหนด 15 วัน นับแต่วันที่เด็กเกิด แต่ก็ภายในอายุความอาญา 1 ปี เท่านั้นที่โดนปรับ ส่วนการแจ้งเกิดแห่งใหม่ ก็คือตึกใหม่สวยงาม นวลตา โอ่โถง และสบายกาย
ผมเดินเข้าไป ยกมือไหว้พี่สุรินทร์ “สวัสดีครับ”
“สวัสดีครับ มีอะไรหรือ” พี่สุรินทร์ยิ้มรับ
“ผมมาสอบถามเกี่ยวกับการแจ้งเกิดเด็กพม่าครับ”
“พาเอกสารมาด้วยหรือเปล่าละ”
“เปล่าครับ ผมมาสอบถามเฉย ๆ ว่าแจ้งเกิดได้หรือไม่”
“ได้สิ แต่ต้องมีเอกสารนะ”
“เอกสารอะไรหรือครับ”
“หนังสือรับรองการเกิด, บัตรประจำตัว และทะเบียนบ้าน ท.ร.38/1"
"แล้วถ้าพ่อแม่ไม่มีเอกสารละครับ"
"ก็ไม่สามารถแจ้งการเกิดได้"
"แต่ว่ากฎหมายให้แจ้งเกิดได้นี่ครับ"
ว่าดังนั้นแล้ว พี่สุรินทร์หยิบแฟ้มเอกสารกฎหมายต่าง ๆ กางบนโต๊ะแล้วไล่นิ้วไปยังข้อความต่าง ๆ ทั้งกฎกระทรวงกำหนดให้คนซึ่งไม่มีสัญชาติไทยปฏิบัติเกี่ยวกับการทะเบียนราษฏร ฯ พ.ศ.2551, หนังสือสั่งการที่ มท. 0310.1/ว 8 ลงวันที่ 26 มีนาคม 2545 และ หนังสือสั่งการที่ มท.0309.1/ว 46 ลงวันที่ 20 สิงหาคม 2547
กระทั่งผมนั่งบื้อ มึนหัวไปหมด สรุปได้ 2 คำง่าย ๆ ว่า "ไม่ได้ !"
ผมจึงลุกขึ้น ยกมือไหว้สวัสดีลา นึกในใจว่า "นึกว่าง่าย นี่ถ้ารู้ว่าจะเจอคำตอบ คำถาม การแลกเปลี่ยนอย่างนี้ กูจะใส่ชุดนักรบเหมือน The Last Samurai พร้อมศึกออกมาเลย"
วันนั้นผมได้แต่กลับมาตั้งหลัก ไม่รู้จะหันหน้าไปปรึกษาใครก็เลยเข้าไปใน http://www.archanwell.org/
ของอ.แหวว แล้วก็ออกมาเป็น http://www.archanwell.org/newwebboard/main.php?board=001523&topboard=1
จากนั้นผมก็หยิบหนังสือ "หลักสูตรสิทธิและหน้าที่แรงงานข้ามชาติ" ว่าด้วยสิทธิมนุษยชนโดยเฉพาะบทความเรื่อง "สิทธิการเป็นบุคคลตามกฎหมาย" ของคุณสุรพงษ์ กองจันทึก ,พ.ร.บ.การทะเบียนราษฎร
พ.ศ.2551 และกฎกระทรวงกำหนดให้คนซึ่งไม่มีสัญชาติไทย ฯ มาอ่าน หลาย ๆ รอบ ราวกับว่าต้องท่องจำให้ได้เพื่อเข้าสนามสอบในวันพรุ่ง
จนผมมั่นใจ และมีเหตุผลมากพอว่า "พ่อแม่ไม่มีบัตร หรือเอกสารประจำตัวใด ๆ ก็สามารถแจ้งเกิดให้แก่ลูกได้" แต่ใครละที่จะเป็นพ่อแม่ดังว่านั้น พร้อมที่จะสู้เพื่อลูกของตน เพื่อลูกคนต่างด้าว ๆ อื่นซึ่งเกิดบนผืนแผ่นดินไทย ใคร ?
ผมอยากรู้ว่าเป็นคนฝั่งเขตชายแดนแต่มาอยู่ฝั่งไทยตั่งแต่เด็กแต่พ่อแม่ไม่มาด้วยพอโตมาได้อยู่กินกับสามีคนไทยมีลูกด้วยกันแล้ว2คนแต่ผมอยากจะทำบัตรให้แฟนผมอย่างไรดีครับกรุณาด้วยครับโทรมาที่0819011233ขอบคุณครับ