มุมมอง M&E ท่านรองโสฯ

 

เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา ได้ไปประชุมโครงการฯ ของคุณหมอสุณี ที่สนับสนุนการทำงานของศูนย์อนามัย ทั้ง 12 แห่ง ในเรื่องของการติดตามประเมินผลงานด้านทันตฯ หรือ Monitoring and evaluation (M&E) ซึ่งเป็น 1 ใน 6 Key function ... นโยบายสำคัญของกรมอนามัย

ท่านรองฯ โสภณ ไปบรรยายให้ฟังในเรื่องของ M&E ค่ะ มีหลักการที่น่าสนใจมาเผยแพร่ให้ฟัง เพื่อที่ทุกท่านจะได้นำไปใช้ประโยชน์กันได้บ้างนะคะ

"M&E ของ DPAS เป็นการ Monitoring and Evaluation DPAS Implementation ที่องค์การอนามัยโลกทำ ในเรื่องของการลดความอ้วน ...

... เวลาที่ Implement DPAS เขาจะมีเรื่องของ M&E เท่ากับ Evaluate เป็น systemic process เป็นระบบที่จะ approach เรื่องที่ว่า มี Ongoing activities อะไรเกิดขึ้นบ้าง เหมือนเป็น process indicator ที่เราได้วางแผนไว้ ว่า 1) เกิดอะไรขึ้น 2) จะเกิด constrains หรือว่า ปัญหาอะไรที่เราแก้ไขได้ไหม เวลาที่เราทำ M - monitor คือ ดูระหว่างทางว่าเกิดอะไรขึ้น และอะไรที่เป็นปัญหาที่ทำให้ไม่เห็นผลลัพธ์ต้องจัดการแก้ไข ไม่ใช่ไปจบโครงการนี้เอาปีหนึ่ง และรออีกปีหนึ่งแล้วค่อยทำ แล้วประเมิน ... มันคงไม่ใช่ เพราะจะเป็นประวัติศาสตร์ไปแล้ว และสุดท้าย ไปวัด Effectiveness กับ Efficacy ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ดูว่า ได้ตามที่เราต้องการหรือไม่ หรือได้ตามโปรแกรมหรือไม่

ดูง่ายๆ ก็คือ

1. มันเป็น systemic process เราวัดว่า Ongoing process เกิดอะไรขึ้นบ้าง
2. เราวัดว่า มีปัญหาอะไรบ้าง แก้ไขได้หรือไม่
3. สุดท้ายไปวัดที่ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล

นี่คือ เรื่องของ M&E

การวางแผน จะต้องมีเรื่องของ M&E อยู่ด้วย ตั้งแต่เริ่มต้น และนอกจากอยู่ในแผนแล้ว ก็ยังต้องมีเรื่องของงบประมาณด้วย ถ้าเราไม่วางแผน ไม่มีงบประมาณ ตรงนี้ก็ไม่เกิด

ตอนนี้ โครงการของกรมอนามัย ท่านก็ให้เขียนประเด็นเรื่อง M&E และการบริหารความเสี่ยงของโครงการไปพร้อมกันด้วยละค่ะ มาฟังครั้งก็เลยได้แนวคิดไปคิดถึงเรื่องของ การบริหารความเสี่ยงจากโครงการ ก็คือ 5 steps ที่ท่านรองฯ พูดถึง นั่นก็คือ

1. ต้องมั่นใจว่า โครงการอยู่ในแผนฯ มีเงินงบประมาณ และทีมงานที่ทำมีใครบ้าง ต้องอยู่ด้วยกันตั้งแต่เริ่มต้น
2. ดูว่า มีหน่วยงาน หรือ Agency ไหนรับผิดชอบบ้างหรือเปล่า ในเรื่อง Activities ที่เราต้องการ และแน่ใจว่ามี Data Analysis และต้องใช้ data ที่มีอยู่ หรือมี agency ที่เป็น partner ที่ทำอยู่ในโครงการนี้ และเป็นส่วนหนึ่งของงานที่เราทำ
3. จะใช้ Indicator อะไร ที่จะทำ M&E ทั้งในเรื่อง Process indicator, Output indicator และ Outcome indicator ในการที่เราจะตามงาน/โครงการ
4. Basline data มีหรือไม่ ถ้าไม่มี บางครั้งอาจต้อง survey
5. ต้อง Repeat 3 หรือ 6 เดือน ก็ว่ากันไป"

ประโยชน์ที่ได้ในเรื่องนี้ คงจะนำไปช่วยทำโครงการได้สำเร็จลุล่วงกันถึง M&E เลยนะคะ