๑๕..ตอบคำถามว่า...โทรทัศน์ผ่าน cable C-band Ku-band ต่างกันอย่างไร

”เรื่องเกี่ยวกับการจะทำความเข้าใจเรื่องเคเบิ้ลทีวี และจาน Ku-Band C-Band คืออ่านๆมา แล้วสับสนค่ะว่าตกลงมันยังไงแน่ บางคนบอกว่าติดตั้งจานครั้งเดียวดูได้ตลอด บางคนบอกไม่ต้องมีจานเสียแต่ค่าสมาชิกก็ดูได้ตลอด บางคนก็บอกติดจานด้วย แต่ก็ต้องเสียค่ารายเดือนอีกเลยงง เข้าไปใหญ่เลย ขอความกรุณาไขความกระจ่างด้วยเถอะค่ะ”

สวัสดีครับ...วันนี้มีสมาชิกG2Kท่านหนึ่งได้mailมาถามผม”เรื่องเกี่ยวกับการจะทำความเข้าใจเรื่องเคเบิ้ลทีวี และจาน Ku-Band C-Band คืออ่านๆมา แล้วสับสนค่ะว่าตกลงมันยังไงแน่ บางคนบอกว่าติดตั้งจานครั้งเดียวดูได้ตลอด บางคนบอกไม่ต้องมีจานเสียแต่ค่าสมาชิกก็ดูได้ตลอด บางคนก็บอกติดจานด้วย แต่ก็ต้องเสียค่ารายเดือนอีกเลยงง เข้าไปใหญ่เลย ขอความกรุณาไขความกระจ่างด้วยเถอะค่ะ”

ผมจะอธิบายพอสังเขปให้ฟังดังนี้ครับ

ในการส่งรายการโทรทัศน์จากสถานีส่งไปยังผู้รับชมมี 3 แบบ

1. แบบส่งตามสาย เรียก cable TV

2. แบบส่งออกอากาศทางภาคพื้นดิน(terrestrial) เช่น ช่อง 3 5 7 9 NBT TPBS

3. แบบส่งออกอากาศผ่านดาวเทียม(Satellite)หรือเรียกว่าแบบ DTH : Direct to Home หรือแบบส่งตรงถึงบ้าน

ส่วนการรับเลือกรับชมจะมีสองแบบ

1. แบบไม่ต้องบอกรับเป็นสมาชิกซึ่งเราเรียกว่า ฟรีทีวี (Free TV)

2. แบบบอกรับเป็นสมาชิก แบบนี้ต้องสมัครสมาชิกในการรับชม และมีค่าบริการ(Pay TV)

1. แบบส่งตามสาย เคเบิ้ลทีวี หรือ cable TV คำว่า cable หมายถึง สายไฟฟ้า

ดังนั้นคำว่า เคเบิ้ลทีวี หมายถึง การส่งรายการโทรทัศน์ไปตามสายไฟฟ้า ซึ่งเป็นสายไฟฟ้าที่มีคุณสมบัติที่ดีในการนำสัญญาณภาพและเสียง อาจเป็นสายโลหะ หรือ สายใยแก้วนำแสง(fibre optic)

แบบสายโลหะ

แบบใยแก้วนำแสง

ในหนึ่งสายสามารถส่งได้หลายช่อง โดยการใช้อุปกรณ์รวมสัญญาณทำการรวมสัญญาณ(modulate)รายการโทรทัศน์จากสถานีโทรทัศน์หรือจากเครื่องเล่นวิดีโอหรือจากเครื่องเล่นดีวีดีให้สามารถส่งสัญญาณบนสายเส้นเดียวได้

มีทั้งแบบบริการฟรีในอาคารเป็นระบบทีวีรวม เช่น ในคอนโดมิเนียม กับแบบบอกรับเป็นสมาชิกแบบนี้ต้องจ่ายค่าสมาชิก เช่น ในต่างจังหวัด หรือในกรุงเทพฯก็มี เช่น UBC

2. แบบส่งออกอากาศทางภาคพื้นดิน(terrestrial) เช่น ช่อง 3 5 7 9 NBT TPBS เพียงแต่มีสายอากาศเป็นซี่ ๆ แบบก้างปลาหรือเรียกว่าแบบยากิ Yaki ก็สามารถรับชมได้ทันที มีสองย่านความถี่ให้บริการ คือ ย่านความถี่ VHF (Very High Frequency) มีช่อง 5 7 9 NBT ให้บริการอยู่ ส่วนอีกย่านความถี่ คือ ย่านความถี่ UHF (Ultra High Frequency) มีช่อง 3 และ ช่อง TPBS

ในการส่งออกอากาศทางภาคพื้นดินมีอีกย่านความถี่หนึ่ง เป็นย่านความถี่ Micro wave เรียกว่าแบบ MMDS (Multi-Point Multi-Channel Distribution System) จะเป็นสายอากาศแบบโค้ง หรือเรียกว่าแบบParabola สังเกตได้จากสายอากาศทีวีบนหลังคาเป็นซี่ ๆ แต่มีลักษณะโค้งเกือบครึ่งวงกลม หรือเป็นรูปแท่งยาว ๆ ซึ่งเรียกว่าแบบเดือยหมูครับ เช่น ไททีวี

มีให้เลือกชมสองความถี่เช่นกันครับ คือ C-band กับ Ku-band เป็นย่านความถี่ที่ใช้ในการรับ-ส่งรายการโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม

ในย่าน C-band จะมีช่องให้รับชมหลากหลายทั้งสถานีในประเทศและสถานีของต่างประเทศ เพราะความถี่ในย่านนี้สามารถส่งได้คลอบคลุมพื้นที่ได้กว้าง สังเกตจานสายอากาศจะเป็นตระแกรงโค้งเกือบครึ่งวงกลม มีขนาดใหญ่ โดยมากจะเป็นแบบฟรีทีวี

ส่วนในย่าน Ku-band จะมีช่องให้รับชมฟรีคือช่องฟรีทีวีภาคพื้นดิน เขาเอามาขึ้นดาวเทียมบริการฟรี หรือมีช่องเพื่อการศึกษาอีก 15 ช่อง คือ ช่องของ DLTV จำนวน 14 ช่อง กับ ETV (Educational Television) เป็นสถานีวิทยุโทรทัศน์เพื่อการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิิการ แล้วแต่เราจะเลือกค่ายไหน เช่น สามารถ ทรู ดีทีวี หรือเอเอสทีวี ก็เลือกซื้อชุดรับสัญญาณดาวเทียมที่ตัวแทนจำหน่ายของค่ายนั้นครับ มีทั้งแบบให้เช่าและแบบซื้อขาด ทั้งสองแบบหากจะรับชมช่องรายการพิเศษที่เขาจัดมาให้บริการ จะต้องสมัครสมาชิก เสียค่าใช้บริการเป็นรายเดือน ในแบบซื้อขาดหากท่านคิดว่าดูเฉพาะช่องฟรีทีวีก็พอแล้ว ก็ไม่ต้องสมัครสมาชิก ส่วนสายอากาศทีวีผ่านดาวเทียมของย่านนี้สังเกตได้จากเป็นจานทึบรูปโค้งขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางที่นิยมใช้ในเมืองไทยคือ 60 เซ็นติเมตร