รักษาวัณโรคดื้อยาง่ายๆ สไตล์อาฟริกาใต้
...
ภาพจากสำนักข่าว BBC > [ BBC ]
- ภาพคุณเซลดา ฮานเซน คนไข้วัณโรคถูกกักกันตลอดชีวิต
...
ภาพจากวิกิพีเดีย > [ Wikipedia ]
- ภาพแผนที่ประเทศอาฟริกาใต้ ซึ่งประชากรประมาณ 79.5% เป็นคนผิวดำ (อาฟริกัน)
...
เป็นที่ทราบกันดีว่า การควบคุมคนไข้วัณโรคประเภท "ดื้อยาแทบทุกตัวในโลก (XDR)" ให้รับยากิน ยาฉีดต่อเนื่องจนหาย หรือควบคุมให้การแพร่เชื้อลดลงทำได้ยากมากๆ
ทว่า... อาฟริกาใต้ซึ่งเป็นประเทศมหาอำนาจด้านคนไข้วัณโรค คือ มีคนเป็นวัณโรคชุกชุมที่สุดในโลกใช้วิธีกักกันคนไข้ตลอดชีวิต โดยทำห้องแยกพร้อมรั้วลวดหนามให้เป็นพิเศษ
...
ตอนนี้คุณฮานเซนถูกกักกันมาเกือบ 2 ปีแล้ว และยังไม่มีกำหนด "ปล่อย" ออกไปจากสถานกักกันแห่งนี้
ทุกปีมีคนได้รับเชื้อวัณโรคใหม่ประมาณปีละ 9 ล้านคน 90% ของคนเหล่านี้อยู่ในประเทศที่กำลังพัฒนา หรือมีฐานะค่อนไปทางยากจน
...
ภาพจากสำนักข่าว BBC > [ BBC ]
- ภาพหอผู้ป่วย "ซันชายน์ (Sunshine = แสงแดด)" พร้อมรั้วลวดหนามคุมเข้ม
...
ภาพจากสำนักข่าว BBC > [ BBC ]
- ภาพลูกชายคุณฮานเซน... เวลาไปเยี่ยมแม่ต้องสวมหน้ากากปิดปากปิดจมูก (masked) เพียบ จึงจะเข้าเยี่ยมได้
...
อาจารย์หมอบอนกานิ ลูจาเบ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลโฮเซ เพียร์ซัน อาฟริกาใต้ กล่าวว่า โรคดื้อยาแบบนี้มีวิธีเดียวคือ ต้องจับมากักกัน เนื่องจากคนไข้มักจะกินยาแค่ 1-2 เดือน พออาการทุเลาก็เลิกกินยา ทำให้เชื้อกำเริบ ดื้อยา และแพร่ไปสู่คนอื่น
ประวัติการรักษาโรคดื้อยาวัณโรคแบบ 'XRD' หรือดื้อยาเกือบทุกตัวที่มีในโลกของโรงพยาบาลแห่งนี้ก็นับว่า ไม่เบาเหมือนกัน เนื่องจากมีคนไข้รักษาแล้วหายเพียงรายเดียว เมื่อหายแล้วก็จะได้รับการปล่อยออกมาจากโรงพยาบาล
...
ปัจจัยพื้นฐานที่ทำให้อาฟริกาใต้เป็นมหาอำนาจด้านคนไข้วัณโรค คือ ที่นั่นมีคนไข้เอดส์เพียบ ประชากรประมาณ 19% ติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ที่ทำให้เกิดโรคเอดส์
อาจารย์แพทย์แห่งสถาบันเมโยคลินิก สหรัฐฯ แนะนำวิธีป้องกันวัณโรคไว้ดังต่อไปนี้
...
(1). รักษาภูมิคุ้มกันให้ดี
- การกินอาหารให้ครบทุกหมู่ กินพอประมาณ (ไม่มากหรือน้อยเกิน) นอนให้พอ และออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ ช่วยให้คนเรามีภูมิคุ้มกันดี
...
- ผู้เขียนขอเพิ่มเติมหน่อยคือ ภูมิคุ้มกันของระบบทางเดินหายใจมักจะอ่อนแอลงถ้าสูบบุหรี่ หรือหายใจเอาควันบุหรี่ที่คนอื่นสูบเข้าไป และไม่ดื่มเหล้า เบียร์ หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกิน (ไม่ดื่มเสียเลยเป็นดีที่สุด)
- นอกจากนั้นถ้าหลีกเลี่ยงได้... ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ในห้องแอร์ที่มีคนอยู่กันมากๆ หรืออากาศถ่ายเทไม่ดี เนื่องจากมีโอกาสที่จะติดโรคได้ง่ายกว่าการอยู่นอกห้องแอร์
...
(2). ตรวจโรคเป็นระยะ
- ถ้ามีความเสี่ยงสูง เช่น ติดเชื้อ HIV (เชื้อโรคเอดส์) ทำงานในคุก สถานที่เลี้ยงเด็กหรือคนชรา ทำงานในโรงพยาบาลหรือสถานบริการสุขภาพ ฯลฯ ควรตรวจหาโรคเป็นระยะๆ เช่น ทุก 6-12 เดือน ฯลฯ
...
(3). ฉีดวัคซีน
- การนำเด็กไปฉีดวัคซีน BCG มีส่วนช่วยป้องกันโรคได้ในระดับหนึ่ง (ไม่ใช่ป้องกันได้ทั้งหมด)
...
(4). ถ้าเป็นโรค
- ถ้าเป็นโรคควรพักอยู่ที่บ้าน หรือไม่เข้าไปในที่ที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวกจนกว่าจะกินยาหรือฉีดยาครบ 3 สัปดาห์ เนื่องจากช่วงแรกมักจะมีปริมาณเชื้อค่อนข้างสูง
...
- ใส่หน้ากากปิดจมูก-ปาก (mask / แมสค์) เมื่อเข้าไปสู่ที่ชุมชน
- ใช้กระดาษทิชชูปิดปากทุกครั้งที่หัวเราะ ไอ หรือจาม
...
- และที่สำคัญสุดๆ คือ ต้องรักษาให้ต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นยากินหรือยาฉีด ไปตรวจตามที่หมอนัดจนรักษาครบกำหนด
- ถ้ารักษาไม่ต่อเนื่อง เชื้อโรคที่ดื้อยาจะแบ่งตัว และกลายพันธุ์เป็นเชื้อดื้อยา ทำให้ต้องใช้ยามากชนิดขึ้น มีโอกาสได้รับอาการข้างเคียงจากยา เช่น ทำให้หูหนวก หูตึง ตับอักเสบ ฯลฯ เพิ่มขึ้น
...
นับตั้งแต่มีการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในประเทศไทย... มีพยาบาล หมอ และเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลติดวัณโรคมาแล้วมากมาย
โรงพยาบาลแห่งหนึ่งมีพยาบาลบ้างหมอบ้างติดวัณโรคหลายสิบคน ทว่า... คนที่ทำงานในหอผู้ป่วยโรคเอดส์จริงๆ กลับไม่ติดโรคสักคน
...
สาเหตุน่าจะเป็นจากหอผู้ป่วยดังกล่าวติดพัดลมระบายอากาศไว้เพียบ พัดลมดูดอากาศมีส่วนช่วยให้อากาศไหลเวียนดีขึ้น
บ้านเรามักจะมีปัญหาการติดพัดลมดูดอากาศไว้ใกล้ๆ กับประตูบ้าง หน้าต่างบ้าง ทำให้เกิด "วงจรลัด (short circuit)" โดยอากาศจะถูกดูดจากประตูหรือหน้าต่างที่ใกล้ที่สุดเข้ามา และดูดออกผ่านพัดลมดูดอากาศ ขณะที่อากาศส่วนใหญ่ในห้องไม่ได้ระบายออก
...
ถึงตรงนี้... ขอให้พวกเรามีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ
...
ที่มา
ความเห็น (11)
- ผมเคยนั่งคุยกับ ดร.กฤษณา ไกรสินธุ์ เมื่อหลายปีก่อน ท่านเล่าให้ฟังว่า ที่อัฟริกา มีการรักษาแผนใหม่
- คนที่เป็นโรคเอดส์หรือวัณโรค จะมีทหารถือปืนคุม ต้อนเข้าแถว ให้กินยาให้ดู ทีละคน
- แบบนี้แหละ DOT Therapy ขนานแท้...
ขอขอบคุณ... อาจารย์ wwibul
- ขอขอบพระคุณประสบการณ์ตรงที่มีประโยชน์กับพวกเรามากๆ ครับ
สวัสดีครับ
เรื่องเจ้าโรควัณโรค ที่ฝรั่งเศสเค้าให้ความสำคัญมากๆเลยครับ
ประสบการณ์ตรงมีอยู่ว่า ผมไม่สบาย เป็นไข้หวัดครับ แต่ไอมากเลย หลังจากนั้นโดนหมอจับให้ไปตรวจที่โรงพยาบางครับว่าเรามีภูมิคุ้มกันวัณโรคหรือเปล่า โดนฉีดอะไร เรียกไม่ถูกครับเข้าไปใต้ผิวหนังแล้วต้องกลับมาดูอีก 1 อาทิตย์ สรุปว่าผมไม่มีภูมิ เลยต้องฉีดวัคซีนกันเดี๋ยวนั้น เลยได้ไหล่เป็นแผลเป็น made in France เลยครับ
สอบถามที่บ้านก็ได้ความว่าตอนเด็กๆก็ฉีดวัคซีนครบนะครับ แตไม่รู้ทำไมผลตรวจบอกว่าไม่มีภูมิ ก็ไม่ทราบ อาจเป็นได้ว่าตอนที่เค้ามาฉีดกระตุ้นที่โรงเรียน คงจะไปแอบอยู่ แต่อย่างไรก็หนี หมอที่นี่ไม่พ้นครับ...
สำหรับคนที่จพมาขอวีซ่าระยะยาวที่ฝรั่งเศส แบบพวกวีซ่านักเรียนก็ต้องผ่านการตรวจปอดที่ หน่วยคุ้มกันโรคติดต่อก่อนครับ ถึงจะสามารถไปขอรับวีซ่าได้ แสดงว่าเค้าให้ความสำคัญมาก ไม่อยากให้เชื้อวัณโรคเข้ามาแพร่ที่ประเทศเค้า ...
แต่ดีที่ว่า ประเทศนี้รักษาพยาบาลฟรีครับ พวกนักเรียนอย่างผมก็เบิกได้ 70% กับรัฐ ส่วนอีก 30% ก็ไปเบิกกับประกันเสริมครับ เลยไม่ต้องจ่ายค่ายา สบายไป..
อย่างไรก็ตาม การไม่มีโรค เป๋นลาภอันประเสริฐครับ
ขอขอบคุณ... คุณ Pompier มากๆ ครับ
- ขอขอบคุณมากๆ สำหรับประสบการณ์ตรงจากฝรั่งเศส ซึ่งมีคุณค่าต่อคนไทยมาก
- เท่าที่รู้มา...
- ดูเหมือนการตรวจคนเข้าทำงานในหลายๆ ประเทศ เช่น ไต้หวัน ฯลฯ จะต้องตรวจเอกซเรย์ปอดด้วย
- ถ้าพบรอยโรคเพียงแค่ "สงสัย" เช่น จุดในปอด ฯลฯ แบบนี้ก็ไม่ผ่านแล้ว คือ ไม่ได้ไปทำงานต่างประเทศ
เรียนอาจารย์หมอ
ตอนนี้ประกายติดตามเฝ้าระวังผู้ป่วยวัณโรคอยู่คะ
มีหลายหคนมาก ๆ ที่ผลการตรวจ Sputum AFB ได้บวกตลอดยังไม่เป็นลบ
คนไข้เหล่านี้ถ้าจะให้มานอนรักษาคงจะไม่สะดวก เตียงและห้องแยกมาจำกัด
ถ้าทำได้ เป็นบ้านพัก แบบอาฟริกาน่าจะดีทำเป็นนิคม
ขอขอบคุณ... คุณประกาย
- ขอขอบคุณมากๆ ครับสำหรับประสบการณ์ตรงที่มีคุณค่ากับพวกเราคนไทยมากๆ
การทำเป็นนิคมรักษาโรคในเมืองไทยดี ทว่า... อาจจะเสี่ยงอันตรายต่อระบบเศรษฐกิจมากเหมือนกัน
- ประสบการณ์จากทั่วโลกพบว่า ประเทศที่เน้นระบบสวัสดิการ หรือใช้เงินทำโครงการประชานิยมมากๆ มักจะล้มเหลวในการแข่งขันกับนานาชาติในระยะยาว
ตัวอย่างหนึ่งคือ
- สหราชอาณาจักร (หมู่เกาะอังกฤษ) ใช้ระบบประชานิยมมากๆ จนเศรษฐกิจเกือบล่ม โดนจอร์จ โซรอสถล่ม ทั้งๆ ที่เป็นมหาอำนาจ
- ท่านมากาเร็ต แตตเชอร์... นายกฯ หญิงเหล็กต้องประกาศยกเลิกนโยบายประชานิยม หรือสวัสดิการสังคมที่มากเกินออกไป ประเทศชาติจึงรอดตายมาจนทุกวันนี้
อาร์เจนตินาก็แทบล้มละลายขายประเทศมาแล้วเหมือนกัน
- เมืองไทยเราควรระวังให้มาก เพราะระบบประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และประกันสังคมอาจจะล้มสลายได้ในอนาคตถ้าไม่ประหยัด (ประหยัดค่าใช้จ่ายจึงจะดี ไม่ใช่กดดันให้โรงพยาบาลชุมชนขาดทุนไปเรื่อยๆ)
สวัสดค่ะ อาจารย์หมอ
มีเรื่องเรียนปรึกษา และขอคำแนะนำค่ะ น้องสาวเป็นวัณโรค ชนิดดื้อยาค่ะ เพราะติดมาจากคุณพ่อ คุณพ่อเสียชีวิตไปแล้ว 6 ปีแล้วค่ะ และตอนนี้น้องสาวก็ แย่มากแล้ว หายใจไมค่อยออก เหนื่อยง่าย กลางคืนก็แทบไม่ได้นอน เพราะไปตลอดคืนเลย รักษาและกินยาต่อเนื้องมาตลอด จนตอนนี้เขารู้สึกอยากตายแล้ว เพราะทรมานมาก จะช่วยให้เขาหายใจ และนอนหลับได้ดี ได้มากขึ้น ได้อย่างไรบ้างค่ะ ขอคำแนะนำด้วยน่ะค่ะ
ขอบพระคุณมากค่ะ
นัทธมน
ขอเรียนสอบถามคุณหมอค่ะ
เคยตรวจพบวัณโรคปอด และตอนแรกรักษาไม่สม่ำเสมอกินยาครบหก เดือนแต่ว่าบางทีก็ขาดไป เจ็ดวันบาง สามวันบ้าง เพราะตอนนั้นไม่รู้จริงๆว่ามันน่ากลัวและอันตรายมาก ปกติเป็นคนไม่ชอบทานยาอยู่แล้ว ยอมรับเลยค่ะว่าเป็นคนไข้ที่แย่มากๆ
ต่อมาอีกปีถัดไป เหมือนมันจะเป็นอีก แต่เป็นที่ต่อมน้ำเหลืองแทนค่ะ มันบวมขึ้นมา คุณหมอผ่าตัดชชิ้นเนื้อไปตรวจ ผลออกมาว่าเป็นวัณโรคที่ต่อมน้ำเหลือง พอมาจุดนี้แล้วเริ่มรู้ว่ามันอันตรายมาก กินยาครบทุกขนาน ตรวจเสมหะ (แต่ไม่พบเชื้อตั้งแต่แรก) คุณหมอเค้าก็เลยให้ทานยาวัณโรคไป แต่เป็นสูตรเดิมค่ะ จนตรวจเวลา 9 เดือน
ตอนนี้กลัวมาก เพราะไม่รู้ว่ามันหายจริงหรือป่าว คุณหมอแค่เอกซเรย์ปอดไปตรวจ และเจาะน้ำเหลืองไป แต่ไม่พบเชื้อแล้ว โดยไม่ได้ตรวจเสมหะ และอีกอย่างคือ ยาเป็นสูตรเดิมกับครั้งแรก จึงยังกังวลค่ะ เนื่องจาก รู้สึกยังมีเสมหะอยู่ตลอด ซึ่งเคยบอกคุณหมอ คุณหมอบอกว่าอาจเป็นจากภูมิแพ้ก็ได้
ขอเรียนถามคุณหมอหน่อยค่ะว่า อาการอย่างไรถึงจะบ่งชี้อย่างแน่ชัดค่ะว่าเป็นวัณโรค เพราะว่าเคยอ่านจากหลายๆแหล่ง สรุปว่า อาจจะมีไข้ ไอ หรือไม่มีเลยก็ได้ ซึ่งดิฉันก็ไม่มีอาการแบบนั้นค่ะ ดิฉันมาถึงขั้นนี้แล้วอยากหายค่ะ แลเสียใจมากกับครั้งแรกที่รักษาไม่ดีเอง
ขอความกรุณาคุณหมออย่างสูง ตอบที่ [email protected]
นิกร บัวผัน
ขอรบกวนถามท่านนิดนึงครับ ผมเคยตรวจพบว่าเป็นวัณโรคปอด ผมกินยาประมาน1เดือนกว่า และไม่ไปพบตามที่หมอนัด ผ่านไปประมาณ6ปีผมมีอาการเจ็บที่ปอด ไปตรวจที่โรงพญาบาล หมอตรวจเสมหะ เอกซเรย์ปอด ปรากฏว่าหมอบอกไม่มีเชื้ออะใร ผมก็งงนิดนึงครับ จนทุกวันนี้ประมาณ7ปีแล้วครับหลังจากที่ตรวจพบเชื้อ ประมาณปี 2546 ผมเลยอยากทราบว่าเป็นเพราะอะใร ถึงตรวจไม่พบเชื้อ หรือว่ามันดื้อยาครับ แล้วพอที่จะมีวิธีรักษามั้ยครับ ผมเองไม่มีเงินมาก และต้องรับผิดชอบหลายอย่าง ท่านพอจะมีทางแนะนำมั้ยครับที่รักษาโดยไม่ใช้เงินมาก หรือมีหน่วยงานของรัฐที่รักษาฟรีมั้ยครับ ขอความกรุณาขอให้ท่านช่วยตอบทีนะครับ กราบขอบพระคุณมากครับ ตอบที [email protected]
อยากรบกวนปรึกษาเรื่องอาการป่วยของน้องสาวค่ะ น้องสาวตรวจพบวัณโรคต่อมน้ำเหลืองเมื่อประมาณ สองปีที่แล้ว รับยาอยู่ประมาณปีเศษ คุณหมอที่เคยรักษาแจ้งว่าตรวจไม่พบเชื้อแล้วให้หยุดทานยาได้ แต่จู่ ๆ เมื่อปลายปีที่ผ่านมา แผลจากการผ่าตัดครั้งแรกเกิดอักเสบขึ้นมาไปหาหมออีกโรงพยาบาลเพื่อทำแผล ปรากฏว่าคุณหมอดูแผลและตัดเอาชิ้นเนื้อไปตรวจ เจอเชื้อวัณโรคอีกเลยอยากจะเรียนถามว่าน้องสาวเป็นวัณโรคดื้อยาใช่หรือไม่ แล้วจะต้องทำการดูแลอย่างไรต่อไป ตอนนี้ทำงานอยู่ในกรุงเทพค่ะ ญาติ ๆ ต้องการให้กลับไปรักษาตัวที่ หาดใหญ่ แต่ด้วยงานที่ต้องดูแล ไม่สะดวกต่อการเดินทางไปพบแพทย์ตามนัด ด้วยเรื่องค่าใช้จ่ายอีกส่วนหนึ่งที่ใช้ในการเดินทาง เลยอยากทราบว่ามีโรงพยาบาลหรือหน่วยงานไหนที่ดูแลเรื่องวัณโรคต่อมน้ำเหลืองโดยตรงบ้างค่ะ ไม่ถึงต้องขนาดว่าต้องรักษาฟรีแต่อยากให้เป็นหน่วยงานที่รักษาโดยตรงจริง ๆ และสะดวกต่อการไปพบแพทย์ค่ะ กราบขอบพระคุณอย่างสูงค่ะ รบกวน ตอบมาที่ [email protected]
สุภาภรณ์ เครือคำบุตร
ที่ทำงานมีเพื่อนร่วมงาน เป็นXdr tb ค่ะแต่มาทำงานร่วมกับคนอื่น ๆอยู่ในห้องแอร์อีกด้วย
ตอนนี้ใส่ MASK อยู่ ไม่ทราบว่าทาง รพ.ไม่แจ้งผู้ป่วยถึงวิธีการปฎิบัติตัวหรือไม่อย่างไร
หรือไม่กักบริเวณผู้ป่วย ๆ ก็ไม่ยอมรับตัวเองด้วย