ปัญหาของบริษัทที่กำลังพัฒนา: ใครจะรับผิดชอบ
เมื่อวานได้กล่าวถึงปัญหาหลายประการเกี่ยวการเปลี่ยนแปลงระบบจากเถ้าแก่มาเป็นนักบริหาร ที่หลายคนยังติดดี ติดเก่ง ยึดมั่นถือมั่นในอำนาจสูงสุดอยู่ นับว่าเป็นภัยต่อการพัฒนาบริษัทเป็นอย่างยิ่ง วันนี้จะได้กล่าวถึงปัญหาที่บั่นทอนจิตใจของพนักงานจนก่อให้เกิดวัฒนธรรมใหม่ตามมาในที่สุด
ปัญหานั้นคือ... ใครจะรับผิดชอบ...
ผู้บริหารที่ยังยึดมั่นถือมั่นในอำนาจ คิดว่าตนเองเป็นศูนย์กลางทั้งหมดทั้งปวง มักจะมีคำถาม ใครจะรับผิดชอบ อยู่เสมอเมื่อต้องตัดสินใจอะไร หรือมีปัญหาเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่น
พนักงานแจ้งว่า ยอดขายของสาขาสู้คู่แข่งไม่ได้เพราะสภาพสำนักงานขายไม่สวย ไม่โดดเด่น ไม่น่าเชื่อถือ เลยขอให้บริษัทปรับปรุง ผู้บริหารถามกลับไปว่า "ถ้าทำออฟฟิศให้ใหม่แล้วยอดขายไม่เพิ่มขึ้นคุณจะทำอย่างไร..." หรือ "คุณจะรับผิดชอบอย่างไรถ้าผมปรับปรุงออฟฟิศให้ใหม่แล้วยอดขายไม่เพิ่ม..."
หรือ
ลูกค้าโทรมาโวย วายเรื่องพนักงานส่งสินค้าผิดรุ่น แล้วบอกว่าจะไม่เข้ามาซื้อของร้านนั้นอีกเลย ผู้บริหารบอกพนักงานว่า "เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องเสียหาย เพราะทำให้บริษัทเสียรายได้... งานนี้ต้องมีคนรับผิดชอบ..." ในที่สุดก็ลงท้ายด้วยมาตรการที่คิดเอาเอง เช่น คืนเงินให้ผู้โดยสาร แล้วหักเงินพนักงานแทน เพื่อให้พนักงานหลาบจำ
ทั้งสองตัวอย่างที่กล่าวมาเป็นเพียงน้ำจิ้มเท่านั้น เพราะในความเป็นจริงยังมีอีกเยอะที่ยังไม่ได้ตีแผ่
อยากถามว่า คำถามใครจะรับผิดชอบ... นั้นสร้างประโยชน์อะไรได้บ้าง?
ตัวอย่างแรก พนักงานจะกล้าเสนอแนะ หรือทำอะไรได้หรือไม่ จะมีพนักงานสักกี่คนที่บอกว่าผมรับผิดชอบเอง ถ้ายอดขายไม่เพิ่มขึ้นผมไม่เอาเงินเดือน เพราะใครจะบอกได้ว่าถ้าเปลี่ยนลุ้คของสำนักงานแล้วยอดจะพุ่งทันที เพราะต้องใช้เวลา ค่อยเป็นค่อย ๆ ไป แต่ในที่สุดพนักงานก็จะทำเฉย... ธุระไม่ใช่
ตัวอย่างที่สอง พนักงานจะหลาบจำจริงเหรอ... และบริษัทจะรู้ได้อย่างไรว่าพนักงานส่งของผิดรุ่น รู้ได้อย่างไรว่าลูกค้าจะไม่มั่ว หรือเป็นไปได้ไหมระบบการทำงานจะทำให้พนักงานส่งของผิด และบริษัทได้สร้างระบบการทำงานที่รองรับไว้ดีหรือยัง...
หากบริษัทยังยืนยันว่าจะดำเนินการแบบฉันคือศูนย์กลางของอำนาจที่ดำเนินตัดสินใจแบบศาลเตี้ยไปจนกลายเป็นวัฒนธรรมแล้ว แนวโน้มของพนักงานมักจะเหลือแต่พนักงานประเภทรอวันไปและไม่มีที่จะไปเท่านั้น ส่วนคนดีมีฝีมือคงไม่อยู่ให้ปวดกบาลกันหรอก
และวัฒนธรรม ใครจะรับผิดชอบ จะสร้างพฤติกรรมแปลก ๆ คือการจับผิดบุคคลอื่น แทนที่จะดูการทำงานของตนเอง วัน ๆ เอาแต่คอยจ้องจับผิดคนอื่น แล้วรายงานผู้บริหาร และในที่สุดก็ผลงานขององค์กรคือ ใครจับผิดคนอื่นเก่งคือคนที่มีผลงานมากนั่นเอง...
ก่อนจบก็ขออัญเชิญพระราชดำรัสขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ภูมิพลอดุลยเดชฯ เกี่ยวกับความรับผิดชอบที่ลงไว้ใน http://www.sufficiencyeconomy.org/mfiles/1072323831/File%2014_K.pdf โดยมีข้อความดังนี้...
... รับผิด ไม่ใช่การรับโทษหรือถูกลงโทษ รับชอบ ไม่ใช่รางวัลหรือรับคำชมเชย การรู้จักรับผิด หรือยอมรับว่าอะไรผิดพลาดเสียหาย และเสียหายเพราะอะไร เพียงใดนั้น มีประโยชน์ทำให้บุคคลรู้จักพิจารณาตนเอง ยอมรับความผิดของตนเองโดยใจจริง เป็นทางที่จะช่วยแก้ไขความผิดได้ และให้รู้ว่าจะต้องปฏิบัติแก้ไขใหม่ ส่วนการรู้จักรับชอบหรือรู้ว่าอะไรถูก อันได้แก่ถูกตามความมุ่งหมาย ถูกตามหลักวิชา ถูกตามวิธีการนั้น มีประโยชน์ทำให้ทราบแจ้งว่าจะทำให้งานเสร็จสมบูรณ์ได้อย่างไร จักได้ถือปฏิบัติต่อไป...
ความรับผิดชอบ คือ หน้าที่ที่ได้รับมอบหมายให้ทำ จะหลีกเลี่ยงละเลยไม่ได้...
นับว่าเป็นความหมายที่สมบูรณ์ในเชิงสร้างสรรค์ เพราะไม่ได้มุ่งเน้นในด้านการจับผิด และการลงโทษ เป็นความหมายในแนวทางการแก้ไขปัญหาโดยแท้จริง และยังหมายถึงความตระหนัก ความระมัดระวังในการดำเนินงานอีกด้วย
จึงหวังว่าบทความนี้จะช่วยให้แนวคิดเพื่อการพัฒนาระบบงานไม่มากก็น้อย และเป็นการเสริมสร้างความเข้าใจถึงคำว่า รับผิดชอบ เป็นอย่างดี... สวัสดีครับ...
ความเห็น (2)
เอามาฝากค่ะ
ความเพียรที่ถูกต้องเป็นธรรมและพึงประสงค์นั้น คือ ความเพียรที่จะกำจัดความเสื่อมให้หมดไป และระวังป้องกันมิให้เกิดขึ้นใหม่ อย่างหนึ่ง กับความเพียรที่จะสร้างสรรค์ความดี ความเจริญให้บังเกิดขึ้น และระวังรักษามิให้เสื่อมสิ้นไปอย่างหนึ่ง ความเพียรทั้งสองประเภทนี้ เป็นอุปการะอย่างสำคัญต่อการปฏิบัติตนปฏิบัติงาน
พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
ณ พระที่นั่งกาญจนภิเษก
ระหว่างเสด็จออกมหาสมาคม 9 มิ.ย 2539
อันนี้ที่ทำงานของใยมดเค้าติดไว้ที่ฝาพนังตรงหัวกะไดขึ้นชั้นสองค่ะ ชอบมาก ๆ
ขอบคุณ คุณใยมด ที่ต่อเติมความรู้ครับ