วุฒิภาวะทางอารมณ์
(Emotional Intelligence หรือ EI) ของผู้นำ
ในทุกยุคสมัยหากเราได้ศึกษาประวัติศาสตร์ของชาติต่างๆ ทั่วโลก
จะทราบว่าแต่ละชาติก็จะมีประวัติของผู้นำ
ที่ได้รับการกล่าวขวัญถึงอย่างชื่นชม ในฐานะวีรบุรุษ
หรือรัฐบุรุษอยู่หลายท่าน
 ...มหาตมะคานธี |
 John F.Kennedy |
ตั้งแต่สมัยโบราณนับเป็นร้อยเป็นพันปีก็มีพระเจ้าอเล็กฐานเดอร์มหาราช
เจงกีสข่าน เซอร์วิน-สตัน เชอร์ชิล มหาตมะคานธี
จอห์น เอฟ เคนเนดี สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง (รัชการที่ 5) ของไทยเรา
 ...วอล์ท ดิสนีย์ |
 บิล เกตส์ |
ส่วนในวงการธุรกิจก็มีมากมาย
ไม่ว่าจะเป็นมหาเศรษฐีร็อกกี้ เฟลเลอร์ ที่ล่วงลับไปแล้ว
วอลท์ ดิสนีย์ บิล เกตส์ ฯลฯ ยกตัวอย่างมามากมายหลายท่าน
เพื่อให้เรามาลองวิเคราะห์ประวัติและบุคลิกภาพ
รวมทั้งสไตล์การทำงานของท่านทั้งหลายเหล่านี้
ก็จะพบว่าการเป็นผู้นำ
ไม่ว่าจะเป็นการบริหารรัฐหรือประเทศ หรือบริหารองค์กร
ผู้นำที่ประสบความสำเร็จเหล่านี้จะมีคุณสมบัติที่สำคัญอยู่ 2 ประการ
คือ ฉลาดเชี่ยวชาญในการบริหารภารกิจต่างๆ ให้บรรลุเป้าหมาย (Task-Oriented)
และในขณะเดียวกัน ก็สามารถสร้างแรงบันดาลใจ
กระตุ้นแร่งเร้าให้ผู้ใต้บังคับบัญชามีความศรัทธา เชื่อมั่น
เชื่อฟังในตัวผู้นำและทำงานตามที่มอบหมายให้สำเร็จ
ซึ่งเรียกว่ามี ความฉลาดเรื่องคน (People Smart)
ซึ่งผู้นำแต่ละท่านนั้นอาจจะมีวิธีการในการบริหารงาน
และบริหารคนไม่เหมือนกัน
แต่ผลลัพธ์ที่ได้นั้นออกมามีประสิทธิผลเหมือนกัน
ยกตัวอย่างนักรบ เช่น เจงกิสข่าน
ที่สามารถทำสงครามขยายอาณาเขตได้กว้างขวาง
ถูกกล่าวขวัญว่ามีความเด็ดขาดแบบทหารมาก
จนออกจะดุดันในบางกรณี
แต่ก็มีผู้จงรักภักดี และศรัทธาในความเด็ดขาดนั้น
ในขณะที่คานธีใช้แนวทางอหิงสา ความสงบสยบฝ่ายตรงข้าม
และใช้ความอดทนอันยิ่งยวดสร้างศรัทธาในหมู่ชาวอินเดีย
ดังนั้นการเป็นผู้นำจึงไม่จำเป็นว่า
ต้องใช้วิธีการที่เหมือนกันในการบริหาร
แต่แน่นอนว่าต้องมีกลวิธีหลายวิธีที่นำมาใช้
ให้ถูกต้องตามสถานการณ์ และถูกกับจริตของผู้ใต้บังคับบัญชา
ไม่ใช่ถนัดแต่แบบเดียว
เจอใครที่ไหนก็จะบริหารแต่แบบนั้นแบบเดียว (แบบนี้ก็ท่าจะยาก )
ดังนั้นสไตล์และบุคลิกภาพของผู้นำจึงมีได้หลายประเภท
แต่สรุปรวมความได้ว่าประสิทธิภาพของผู้นำ
จะวัดได้จากผลงานที่เกิดขึ้น
โดยมีความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้นำและลูกน้องเป็นพื้นฐาน
ผลักดันให้นายและลุกน้องสามารถทำงานร่วมกันจนเกิดผลงานได้
อย่างไรก็ตาม ผู้คนโดยมากมักมุ่งประเด็นไปที่ผลงานเป็นหลัก
จนละเลยหลงลืมไปว่าก่อนที่ผลงานจะออกมาได้นั้น
สัมพันธภาพและการร่วมแรงร่วมใจระหว่างผู้นำและลูกน้อง
เป็นรากฐานสำคัญที่ผู้นำจะต้องสร้างปัจจัยนี้ให้เกิดขึ้นก่อน
และความสามารถที่เรียกว่า People Smart นี้
จะสะท้อนถึงวุฒิภาวะทางอารมณ์ (Emotional Intelligence หรือ EI)
ของผู้นำโดยตรง
ความสามารถที่จะประเมินถึงระดับสูงต่ำ
วุฒิภาวะทางอารมณ์ (Emotional Intelligence หรือ EI)
ของผู้นำ ได้แก่
1. สามารถแยกแยะต้นเหตุของการเกิดอารมณ์ต่างๆ ของตัวเองได้
 ....
|
2. ไม่รู้สึกกดดัน แม้อยู่ภายใต้สถานการณ์ตึงเครียด |
3. สร้างแรงจูงใจในการทำงานได้ด้วยตนเอง
4. รู้ว่าพฤติกรรมของท่านมีผลกระทบต่อผู้อื่นอย่างไร
5. ริเริ่มวิธีการในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งกับผู้อื่นได้ประสบผลสำเร็จ
 ...
|
6. สงบอารมณ์ได้อย่างรวดเร็ว เมื่อเกิดความโกรธ 7. รู้ว่าเมื่อไรตนเองกำลังรู้สึกโกรธ 8. ตั้งสติได้อย่างรวดเร็ว หลังจากพลาดพลั้งไป |
9. สามารถสังเกตเห็นว่าเมื่อใดผู้อื่นกำลังอารมณ์หดหู่
10. สามารถบรรลุความร่วมมือกับผู้อื่น
11. สามารถใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5
ในการรับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นรอบตัวได้อย่างรวดเร็ว
12. สามารถสำรวจทบทวนตนเองเพื่อเปลี่ยนสภาวะอารมณ์ของตน
 ...
|
13. สร้างแรงจูงใจให้ตนเอง เมื่อต้องทำงานที่ไม่น่าสนใจ 14. ช่วยเหลือผู้อื่นในการจัดการ กับอารมณ์ต่างๆ ของพวกเขา 15. ทำให้ผู้อื่นรู้สึกดี |
16. รู้ว่าเมื่อไรตนเองกำลังมีอารมณ์แปรปรวน
17. รักษาความเยือกเย็นไว้ได้เมื่อคุณเป็นเป้าอารมณ์โกรธของผู้อื่น
18. หยุดและเปลี่ยนกิจวัตรที่ไม่มีประสิทธิผลของตนเอง
19. แสดงความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น
20. ให้คำแนะนำและความช่วยเหลือสนับสนุน
ทางด้านอารมณ์และจิตใจแก่ผู้อื่น เมื่อเป็นที่ต้องการ
21. รู้ว่าเมื่อไรเริ่มรับไม่ได้และต้องการแก้ตัว
22. รู้ว่าเมื่อไรกำลังคิดในแง่ลบ
และสามารถดึงตัวออกจากความคิดนั้นได้
23. เป็นคนพูดอย่างไรทำอย่างนั้น
24. สามารถคุยเรื่องส่วนตัวกับผู้อื่นได้
25. สามารถบอกให้ผู้อื่นทราบถึงอารมณ์
ที่เป็นอยู่ของเขาได้อย่างถูกต้อง
จากบทความของกรมสุขภาพจิต - www.dmh.go.th/
ภาพประกอบจาก internet
