ฉบับที่ ๕ พฤติกรรมการบริโภค
ฉบับที่ ๕ พฤติกรรมการบริโภค
ถึงกานต์วลี
กานต์วลีที่รัก จดหมายฉบับนี้ได้ทิ้งช่วงเวลาแห่งการเขียนค่อนข้างจะยาวนาน อาจจะเป็นเพราะผมมีความกังวลใจต่อเรื่องที่จะเขียน ตามที่ได้สัญญากับกานต์ไว้เกี่ยวกับเรื่องพฤติกรรมด้านความรักของกานต์ ผมพยายามตั้งสติและจะเขียนถึงเรื่องเหล่านี้ ให้สุภาพที่สุด…. ผมรักกานต์
“ Pain makes I Think. Thought makes I wise. Wisdom make life endurable.”
ความเจ็บปวดทำให้ผมคิด การไตร่ตรองทำให้เกิดปัญญา และปัญญาทำให้พอทนกับชีวิตได้ ๑
พฤติกรรมที่เกี่ยวกับความรักของกานต์นั่นหรือ กานต์ยังจำเรื่องอรรถประโยชน์ ( Utility) ที่เราเคยเรียนกันในสมัยนั้นได้ไหม ที่ว่าอรรถประโยชน์ หมายถึง ความพึงพอใจที่ผู้บริโภคได้รับจากการบริโภคสินค้าและบริการอย่างใดอย่างหนึ่งในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง
ผมยกเรื่องทฤษฎีอรรถประโยชน์มาเพื่ออธิบายทฤษฎีด้านความรัก ด้วยความสัตย์ซื่อต่อความรักระหว่างเรา ทฤษฎีอรรถประโยชน์จะช่วยอธิบายแทนผมว่า กานต์ใช้ความรักอย่างไร
ผู้บริโภค จะเลือกหรือบริโภคสินค้านั้นก็ขึ้นอยู่กับความพอใจสูงสุด และสิ่งที่เขาเลือกบริโภคครั้งแรกก็จะเป็นความพอใจสูงที่สุด เช่น เมื่อเรากินข้าวจานแรก ความพอใจ Utility (อรรถประโยชน์) เพิ่มก็สูงที่สุดและข้าวจานต่อมา แม้จะได้รับความพอใจทั้งหมด (อรรถประโยชน์รวม) มากขึ้น แต่ความพอใจในจานที่สองถึงแม้มีอยู่ก็น้อยกว่าจานแรก หากเป็นจานต่อไปความพอใจจะเข้าสู่จุดศูนย์ และจะติดลบในที่สุด เมื่อบริโภคไปอีก
กานต์วลี จุดที่ความพอใจเป็นศูนย์ เป็นภาวะที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง ทางเศรษฐศาสตร์เราเรียกว่าจุดดุลยภาพ (Equilibrium) ณ จุดนี้ นักเศรษฐศาสตร์กล่าวว่า คือจุดที่ผู้บริโภคใช้รายได้ที่มีอยู่ทั้งหมดซื้อสินค้าและบริการมาใช้ในปริมาณที่ก่อให้เกิดความพอใจหรืออรรถประโยชน์รวมสูงสุด
กานต์ต่างจากทฤษฎีอรรถประโยชน์ตอนไหนหรือ ต่างกันตรงที่ความรักครั้งแรกของกานต์ไม่ได้สร้างความพอใจสูงสุด (Utility) อรรถประโยชน์เพิ่มสูงสุด แต่เหมือนกันตรงที่ว่ากานต์เพิ่มเติมความรักลงไปเรื่อย ๆ ไม่มีวันหยุด และความพอใจในการเพิ่มความรักใหม่ ๆ ของกานต์ ไม่เคยติดลบ กานต์ยังคงมีความสุขกับการเพิ่มเติมสิ่งใหม่ ๆ ลงในหัวใจที่ว่างเปล่า
ทฤษฎีอรรถประโยชน์ ความรักของกานต์
|
ข้าว (หน่วย) |
อรรถประโยชน์เพิ่ม |
อรรถประโยชน์รวม |
|
|
ความรัก (ครั้งที่) |
อรรถประโยชน์เพิ่ม |
|
1 2 3 4 5 6 7 |
10 8 6 4 2 0 -2 |
10 18 24 28 30 30 28 |
1 2 3 4 5 6 7 |
10 12 14 17 21 26 31 |
และกานต์ยังคงจำทฤษฎีเส้นความพอใจเท่ากันได้
ความพอใจนอกจากเราจะตีค่าออกมาเป็นหน่วยแบบทฤษฎีก่อนแล้ว เรายังสามารถเอาความพอใจมาจัดเป็นลำดับได้ เช่น หากเราจำเป็นต้องเพิ่มการบริโภคสินค้าอย่างหนึ่ง ก็จำเป็นต้องลดสินค้าอีกอย่างหนึ่งลง เพื่อสร้างความพอใจที่เท่ากันในระดับคงเดิม เหมือนดั่งที่กานต์ลดความรักจากผม แล้วเพิ่มให้คนอื่น เพียงแต่ว่า เหมือนความพึงพอใจของกานต์จะสูงขึ้น ตามทฤษฎีเส้นความพอใจเราคงไม่สามารถเปลี่ยนแปลงการบริโภคสินค้าได้ตามความพอใจมากนัก สาเหตุอาจเป็นเพราะมนุษย์เรานั้นอาจจะมีข้อจำกัดในการเลือกบริโภค เพราะมีเส้น Budget Line หรือเส้นงบประมาณมาเกี่ยวข้อง เราจะต้องบริโภคหรือเลือกสินค้าภายใต้งบประมาณที่มี
(กราฟประกอบ พฤติกรรมการเลือกบริโภค ภายใต้งบประมาณที่จำกัด)
(ขออภัยครับ ขึ้นกราฟไม่เป็น)
ถึงแม้เราอยากจะบริโภคสินค้าให้ได้มากมายเพียงใด แต่ก็คงไม่สามารถเลือกส่วนประกอบของสินค้าเกินกว่าเส้น A (เส้นงบประมาณ ) เช่นที่ส่วนประกอบสินค้า D ได้ถึงแม้อยู่บนเส้นความพึงพอใจ IC3 ซึ่งให้ความพึงพอใจในการบริโภคที่สูงกว่า ผู้บริโภคมีข้อจำกัดด้วยงบประมาณ จึงจำเป็นต้องเลือกส่วนประกอบของสินค้าที่ได้รับความพอใจสูงสุดในงบจำกัด เช่น ส่วนประกอบ ที่จุด B และ C หรือทุกจุดบนเส้น A แต่จุดที่เราเรียกว่า จุดดุลยภาพ คือจุด E ซึ่งเป็นส่วนประกอบของสินค้าที่ให้ความพอใจสูงที่สุด และงบประมาณก็หมดพอดี แต่งบความรักของกานต์ดูเหมือนมีไม่จำกัด กานต์จึงเสาะหาตัวเลือกมาเพิ่มเติมหัวใจที่ว่างเปล่าของกานต์
กานต์วลี มนุษย์เรามักจะมีงบประมาณจำกัดและผมก็มีความอดทนไม่เพียงพอ
เมื่อความทรงจำต่าง ๆ ถูกรื้อฟื้นขึ้นมา ทำให้ผมทราบว่า กานต์กับผม แตกต่างกันเหลือเกินและเป็นเหตุผลที่สำคัญยิ่ง ในการตัดสินใจของผม
ความรักไม่ได้ทำให้ตาบอด แต่มันทำให้มองเห็นมากขึ้น ไม่ใช่น้อยลง และเพราะมันเห็นมากขึ้น ผมจึงเต็มใจที่จะเห็นให้น้อยลง
ผมไม่อดทนอีกต่อไป
อภิษฐา
ความเห็น (1)
ได้อ่านบทเรียนของอาจารย์แล้วสุดยอดจริง ๆ นักเรียนคงไม่เบื่อแน่เลย เด็กสมัยนี้ชอบอ่านนิยายแบบรัก ๆ ขอบคุณมากค่ะ