บทบาทการประกันคุณภาพการศึกษาของทุกฝ่าย |
®ประกันคุณภาพคืออะไร
ประกันคุณภาพ คือ การวางแผนและการปฏิบัติของหน่วยผลิตที่มุ่งจะผลิตสิ่งที่มีคุณภาพ
ตรงกับความต้องการของผู้ใช้ผลผลิต ดังนั้น การประกันคุณภาพทางการศึกษาจึงเป็นกระบวน
การวางแผน และ กระบวนการจัดการของผู้ที่รับผิดชอบจัดการศึกษาที่จะรับประกันให้สังคม
เชื่อมั่นว่าจะพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ให้ครบถ้วนตามมาตรฐานคุณภาพที่ระบุไว้ในหลักสูตร
และตรงกับความมุ่งหวังของสังคม
®ทำไมต้องประกันคุณภาพการศึกษา
เป็นความคิดที่ตรงกับ คำว่า รับผิดชอบต่อสังคม (Accountability) ที่สังคมมีสิทธิจะ
เรียกร้องให้สถานศึกษา และหน่วยงานที่รับผิดชอบจัดการศึกษาได้เพียรพยายามจะให้การศึกษา
พัฒนาบุตรหลานของเขาอย่างมีประสิทธิภาพดีที่สุด เพื่อให้บุตรหลานของเขามีความรู้
ความสามารถ ทักษะ เจตคติ และคุณลักษณะต่างๆ ได้อย่างเต็มศักยภาพของแต่ละบุคคล
สนองความสนใจ ความต้องการและความถนัดที่แตกต่างกัน และข้อสำคัญทุกคนมีคุณสมบัติ
ครบถ้วนตามมาตรฐานคุณภาพที่สังคมต้องการ เป็นการคุ้มครองผู้บริโภค ต่อไปนี้ไม่ว่า
ผู้ปกครองจะส่งบุตรหลานเข้าเรียนโรงเรียนไหน เขาทวงสิทธิว่าบุตรหลานของเขาจะต้องได้
รับการศึกษาที่มีมาตรฐานคุณภาพสูงเท่ากับการวิ่งเต้นไปฝากบุตรหลานเข้าเรียนโรงเรียนดังๆ
ระบบประภันคุณภาพจะยอมไม่ได้ ถ้าบุตรหลานของเขาเสียเวลามารับการศึกษาครบเวลาแล้ว
ไม่มีคุณภาพ
®ใครเป็นผู้ประกันคุณภาพการศึกษา
คุณภาพผลิตภัณฑ์สินค้าที่ผลิตจากโรงงาน จะประกันโดยคณะบุคคลผู้บริหารจัดการโรงงาน
และหุ้นส่วนฉันใด คุณภาพของการจัดการศึกษาจะประกันโดยสถานศึกษาและหุ้นส่วน ผู้ประกัน
โดยตรง คือ ผู้บริหารสถานศึกษาและคณะครู บุคลากรในสถานศึกษา หุ้นส่วนที่ร่วมรับผิดชอบ
คือ คณะกรรมการโรงเรียนที่มีผู้แทนชุมชนและผู้ปกครองเป็นหลัก รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ระดับอำเภอ จังหวัด เขต กรมเจ้าสังกัด และกระทรวง
® ใครเป็นฝ่ายทวงสิทธิ์การประกันคุณภาพการศึกษา
ผู้ทวงสิทธิ์ของคุณภาพสินค้า คือ ผู้บริโภค ผู้ทวงสิทธิ์ของการประกันคุณภาพการศึกษา
เรียงตามลำดับ คือ นักเรียน นักศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน สังคมประเทศชาติ นั่นคือทุกคนที่ได้รับ
ผลกระทบจากคุณภาพของนักเรียนที่จบจากสถานศึกษา
® โรงเรียนที่มีระบบประกันคุณภาพต่างกับโรงเรียนที่ไม่มี
ประกันคุณภาพ |
ไม่ประกันคุณภาพ |
1. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนทุกด้านสูง ได้มาตรฐานสม่ำเสมอ |
1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไม่แน่นอน สูงต่ำ ผันแปรตามปัจจัยต่างๆ |
2. นักเรียนทุกคนได้มาตรฐาน-สม่ำเสมอ |
2. นักเรียนบางคนได้มาตรฐานในบางด้าน ผันแปรไม่แน่นอน |
3. นักเรียนและผู้ปกครองรู้ล่วงหน้าว่าจะได้ รับผลอะไรจากการเรียนในสถานศึกษา และเป็นผลที่ตรงกับความต้องการ |
3. ไม่รู้ล่วงหน้าชัดเจน แต่คาดการณ์ได้ จากลักษณะของโรงเรียน และจากศิษย์เก่า ที่ไปศึกษาต่อหรือทำงาน |
4. ผู้ปกครอง ชุมชน ครู หน่วยจัดการศึกษาในท้องถิ่น มีส่วนร่วมกำหนดมาตรฐานคุณภาพที่ผสม กลมกลืนระหว่างมาตรฐานสากล มาตรฐานชาติ และมาตรฐานท้องถิ่น |
4. ครูสอนตามหนังสือมากกว่าการคิดถึงมาตรฐาน คุณภาพ |
5. ผู้บริหารโรงเรียนเป็นผู้นำการจัดการเพื่อ ควบคุมคุณภาพการศึกษา โดยผนึกกำลัง กับครู คณะกรรมการโรงเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน วางแผนการยกระดับคุณภาพการ จัดการเรียนการสอน เพื่อให้บังเกิดผลที่ เด็กนักเรียนตามมาตรฐาน มีการตรวจสอบ ยอมรับในแผนดำเนินงานของโรงเรียน |
5. ส่วนใหญ่เป็นความสามารถเฉพาะตัวของ ผู้บริหาร และครูบางคนที่จะจัดการเรียน การสอนอย่างมีคุณภาพบ้าง มักไม่ สามารถแสดงแผนการบริหารการจัดการ และแผนการจัดการเรียนการสอนที่ได้ มาตรฐานครบถ้วนทั่วถึง ชุมชนไม่มีส่วน ร่วมทั้งการวางแผน และการตรวจสอบ เห็นชอบกับแผน |
6. ครูได้รับการพัฒนาและจูงใจให้วางแผน จัดการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็น ศูนย์กลาง เน้นกระบวนการปฏิบัติเพื่อให้ นำไปสู่การบรรลุมาตรฐานคุณภาพการ เรียนรู้อย่างครบถ้วน ให้ผู้เรียนทุกคนเรียน เต็มศักยภาพ ผู้บริหารและคณะกรรมการ โรงเรียนติดตามตรวจสอบการเรียนการสอน และช่วยให้มีคุณภาพอย่างเป็นระเบียบระบบ |
6. ผู้บริหารและครูไม่สนใจ การวางแผน การสอน มักสอนโดยยึดเนื้อหา และ หนังสือเรียน ครูเป็นศูนย์กลาง ครู บางส่วนมีความสามารถเฉพาะตัวช่วย ผู้เรียนบางส่วนที่มีความพร้อมมากให้ บรรลุมาตรฐาน คุณภาพ การกำกับ ติดตาม ตรวจสอบ ไม่ชัดเจน ผู้เรียน แต่ละบุคคลไม่ได้รับการส่งเสริมให้ เรียนรู้เต็มศักยภาพ ไม่มั่นใจว่าผู้เรียน ทุกคนจะบรรลุมาตรฐานคุณภาพ |
7. มีระบบการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง มุ่งตรงต่อการบรรลุมาตรฐานคุณภาพ และ บันทึกลงแฟ้มผลงานที่ผู้บริหารและครู ตรวจสอบผลการเรียนและบันทึกผล นำผล มาใช้เพื่อการพัฒนาและรายงานสู่ชุมชน สม่ำเสมอว่าจัดการเรียนการสอน ทำให้ บังเกิดผลตามเป้าหมายคุณภาพการเรียนรู้ ที่กำหนดไว้ล่วงหน้าได้ดีเพียงใด |
7. มีการวัดผลประเมินผลตามระเบียบ ไม่ได้ มุ่งตรงต่อมาตรฐานคุณภาพที่กำหนดไว้ ไม่มีการเอาใจใส่กำกับพิจารณาผลการ เรียนรู้ของผู้เรียน มักปล่อยปละละเลยใน คุณภาพการเรียนการสอน เมื่อประเมินผล ปลายภาคเรียนจึงไม่เห็นผลสำเร็จใน คุณภาพการเรียนรู้ตามมาตรฐานที่ต้องการ ได้ทั่วถึงผู้เรียนทุกคน |
8. มีระบบการตรวจสอบจากภายนอก เช่น คณะกรรมการโรงเรียน หรือหน่วยงานใน อำเภอ จังหวัด เพื่อกำกับการวางแผนการ จัดการเรียนการสอน การปฏิบัติของครู และผลที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน ใช้เป็นฐานของ การพัฒนาและให้รางวัลหรือลงโทษ |
8. ไม่มีระบบตรวจสอบอย่างมีระ |
สูตรสำเร็จของ ดร.เป้ เปี่ยมบริบูรณ์ ที่เกี่ยวกับ " การประกันคุณภาพการศึกษาในโรงเรียน " มีดังนี้ครับ
" ทำให้ดี ทำให้ครบ ทำอย่างจริงจัง ทำอย่างต่อเนื่อง แล้วเก็บหลักฐานไว้อย่างเป็นระบบ "
" อย่าทำเรื่องเล็ก ให้กลายเป็นเรื่องใหญ่ อย่าทำเรื่องง่าย ให้กลายเป็นเรื่องยาก ในทางตรงกันข้าม จงทำเรื่องยากให้ง่าย และทำเรื่องใหญ่ให้เล้ก "
กรุณา " คิดต่อยอด " ด้วยนะครับ.