เมื่อวาน (วันที่ ๑๗ กันยายน ๒๕๕๑) ผมมีโอกาสไปเป็นวิทยากรบรรยายในการสัมมนา เรื่อง "โครงการสัมมนาเผยแพร่ประชาสัมพันธ์การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในจังหวัดตราด" จัดโดยศาลจังหวัดตราดและศาลจังหวัดตราดแผนกคดีเยาวชนและครอบครัว คิดว่ามีเนื้อหาบางส่วนที่น่าจะเผยแพร่เป็นประโยชน์แก่บุคคลทั่วไป จึงเขียนบันทึกนี้ขึ้น
ปัจจุบันการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทมีบทบาทและมีส่วนสำคัญในการช่วยหรือเสริมให้การพิจารณาพิพากษาคดีเป็นไปอย่างรวดเร็ว บุคคลหรือกลุ่มบุคคลคณะหนึ่งที่สมควรกล่าวถึงเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากมีส่วนสำคัญในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในชั้นศาล บุคคลที่ผมจะแนะนำให้พวกเราได้รู้จักคือ "ผู้ประนีประนอมประจำศาล"
คิดว่าพวกเราหลายคนคงน่าจะเคยได้ยินชื่อนี้มาก่อน หรืออีกหลายคนก็อาจจะไม่เคยได้ยินชื่อนี้มาก่อน บุคคลเหล่านี้เข้ามาเกี่ยวข้องกับศาลได้อย่างไร เพราะเขาไม่ใช่ผู้พิพากษา ไม่ใช่เจ้าหน้าที่ของศาล ไม่ใช่ลูกจ้างของศาล ลองติดตามอ่านบันทึกนี้ดูก็คงจะรู้จักบุคคลกลุ่มนี้มากขึ้น
ผู้ประนีประนอม หรืออาจเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ผู้ไกล่เกลี่ย หมายถึง บุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งจากผู้รับผิดชอบราชการศาลเพื่อให้ทำหน้าที่เป็นคนกลางช่วยเหลือศาลในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท
การไกล่เกลี่ยข้อพิพาท หมายถึง การยุติหรือระงับข้อพิพาทด้วยความตกลงยินยอมของคู่ความเองโดยมีผู้ไกล่เกลี่ยเป็นคนกลาง ช่วยเหลือ แนะนำ หาทางออกในการยุติหรือระงับข้อพิพาทให้แก่คู่ความ เพื่อนำไปสู่จุดหมายหรือข้อตกลงอันเป็นที่ยอมรับร่วมกันได้ทั้งสองฝ่าย
การขึ้นบัญชีผู้ประนีประนอม ผู้รับผิดชอบราชการศาลจะเป็นผู้คัดเลือกบุคคลที่มีความเหมาะสม โดยพิจารณาคุณสมบัติในเบื้องต้น กล่าวคือ มีบุคลิกภาพดี-มนุษยสัมพันธ์ดี-มีความน่าเชื่อถือ-จิตใจมั่นคงหนักแน่น-มีเหตุผล-เคารพความเห็นที่แตกต่าง-ไหวพริบปฏิภาณดี-มีความสามารถในการพูดอธิบายแสดงเหตุผลโน้มน้าวจูงใจ-เชื่อมั่นการแก้ปัญหาโดยสันติ-ไม่นิยมการอำนาจความรุนแรง...เป็นต้น
ผู้รับผิดชอบราชการศาลพิจารณาบุคคลที่มีคุณสมบัติดังกล่าวแล้วจะแต่งตั้งขึ้นบัญชีให้เป็นผู้ประนีประนอมประจำศาล สำหรับจำนวนมากน้อยเท่าใดขึ้นอยู่กับขนาดและปริมาณคดีในแต่ละศาล มีกำหนดระยะเวลาขึ้นทะเบียนไว้เป็นเวลา ๑ ปี หรือ ๒ ปี ตามความเหมาะสม
การอบรมผู้ประนีประนอม สำนักระงับข้อพิพาท สำนักงานศาลยุติธรรม เป็นผู้รับผิดชอบอบรมหลักสูตรเทคนิคการไกล่เกลี่ยข้อพาทให้กับผู้ประนีประนอม โดยจะอบรมทั้งในส่วนภาควิทยาการ และภาคปฏิบัติ จากนั้นจะฝึกฝนทักษะการไกล่เกลี่ยและการมอบคดีให้แก่ผู้ประนีประนอมเพื่อทำการไก่เกลี่ยต่อไป
การขึ้นทะเบียนผู้ประนีประนอมประจำสำนักระงับข้อพิพาท ผู้รับผิดชอบราชการศาลทำการประเมินผู้ประนีประนอมที่ผ่านการอบรมและฝึกฝนทักษะ โดยมีหลักเกณฑ์ดังนี้คือ ผลสำเร็จของการไกล่เกลี่ย-ความรู้ความสามารถในการไกล่เกลี่ย-ความพึงพอใจของคู่ความ-ความประพฤติของผู้ประนีประนอม ประกอบกับต้องมีคุณสมบัติและลักษณะไม่ต้องห้ามดังนี้คือ
๑.สำเร็จการศึกษาไม่ต่ำกว่าปริญญาตรีและมีประสบการณ์ทำงานไม่น้อยกว่า ๕ ปี หรือมีประสบการณ์ทำงานในสาขาที่เป็นประโยชน์แก่การไกล่เกลี่ยไม่น้อยกว่า ๑๐ ปี
๒.ผ่านการอบรมหลักสูตรเทคนิคการไกล่เกลี่ยฯจากสำนักงานศาลยุติธรรม หรือหลักสูตรในลักษณะเดียวกันที่สถาบันอื่นจัด โดยสำนักงานศาลยุติธรรมให้การรับรอง และมีประสบการณ์ด้านไกล่เกลี่ยฯในศาลหรือศูนย์ไกล่เกลี่ยฯสำนักระงับข้อพิพาทมาไม่น้อยกว่า ๑๐ คดี
๓.มีอายุไม่ต่ำกว่า ๒๕ ปี
๔.ไม่เป็นข้าราชการฝ่ายตุลาการ
๕.ไม่เป็นบุคคลที่ศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ คนเสมือนไร้ความสามารถ
๖.ไม่เคยได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก...
เมื่อผู้รับผิดชอบราชการศาลเห็นว่าบุคคลใดผ่านการประเมินและมีคุณสมบัติครบถ้วนก็จะเสนอชื่อไปยังเลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรมเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นผู้ประนีประนอมประจำสำนักระงับข้อพิพาท มีกำหนดระยะเวลาขึ้นทะเบียนไว้ ๒ ปี
ผู้ประนีประนอมที่ได้รับการขึ้นทะเบียนประจำสำนักระงับข้อพิพาท มีสิทธิทำหน้าที่เป็นผู้ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทได้ทุกศาลทั่วราชอาณาจักร ซึ่งจะแตกต่างจากผู้ประนีประนอมที่ได้รับการขึ้นบัญชีประจำศาลไว้ จะมีสิทธิไกล่เกลี่ยข้อพิพาทได้ภายในศาลที่ตนเองได้รับการขึ้นบัญชีเท่านั้น
ผู้ประนีประนอมได้รับค่าตอบแทนตามระเบียบที่สำนักงานศาลยุติธรรมกำหนด แต่เป็นค่าตอบแทนที่ไม่มากนัก การอาสาเข้ามาเป็นผู้ประนีประนอมไม่ได้หวังค่าตอบแทนแต่อย่างใด แต่เป็นการอุทิศตนเพื่อช่วยเหลือราชการมากกว่า
การทำหน้าที่ของผู้ประนีประนอมในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของคู่ความนั้น จะต้องดำรงตนในความเป็นกลางอย่างยิ่งยวด หากเอนเอียงเข้าข้างฝ่ายใดอาจถูกถอดถอนได้ ดังนั้นจึงขอให้คู่ความที่ต้องเข้าสู่กระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิทในชั้นศาลโปรดวางใจได้ว่าท่านจะได้รับความเป็นธรรมอย่างเต็มที่
ที่กล่าวมาข้างต้นน่าจะช่วยให้พวกเรารู้จักกับตัวตนของผู้ประนีประนอม รู้จักบทบาท ภาระหน้าที่ ของผู้ประนีประนอมมากขึ้น หากพวกเราเห็นว่าตนเองมีคุณสมบัติครบถ้วนและพอมีเวลาว่างอยู่บ้าง ก็ลองเสนอตัวเข้ามาทำงานทางด้านนี้ได้ โดยเฉพาะเพื่อนๆ สจว.๑๐๓ ผมดูแล้วเห็นว่าคุณสมบัติผ่านเกณฑ์ทุกคน
สำหรับการพ้นจากหน้าที่ของผู้ประนีประนอมนั้น เดิมตั้งใจจะกล่าวไว้ในบันทึกนี้ แต่เกรงว่าเนื้อที่จะไม่เพียงพอ ขอเก็บเอาไว้เขียนในโอกาสต่อไป....(เมื่อยมือจัง ไม่เคยจิ้มดีดนานขนาดนี้มาก่อน...มีภาพประกอบด้านล่าง)
ถ้าอบรมแล้วภรรยาไม่อนุญาติให้ไปประนีประนอม จะมีความผิดไหม
คงไม่สามารถเป็นผู้ประนีประนอนได้แหงเลย
แต่ท่านเจ้าของบันทึกบอกว่า
สจว.๑๐๓ ผมดูแล้วเห็นว่าคุณสมบัติผ่านเกณฑ์ทุกคน
เรื่องประณีประนอมนี่ผมไม่ค่อยเข้าใจหรอกครับ รู้จักแต่น้ำพริกเผาแม่ประนอม แล้วก็ในส่วนของทหารไม่มีผู้ประณีประนอมครับพี่ มีแต่ "นักเจรจาต่อรอง" เอาไว้สำหรับกรณีทีมีการจับตัวประกัน เอาไว้ว่างๆ ผมจะมานำเสนออีกทีละกัน
ในสิ่งที่ท่านตับนกนำเสนอมา ผมอ่านดูแล้วมีประโยชน์มากเลยครับ ผมเลยคิดต่อไปว่าน่าจะนำสิ่งที่มีประโยชน์นี้ไปดำเนินการให้เกิดประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรมต่อไป เช่น
1. รีบหารายละเอียดการอบรมครั้งต่อไปแล้วแจ้งให้ผมทราบด้วย จะได้ชวนพี่ทหารอากาศไปอบรม ถ้าเป็นการอบรมที่จังหวัดตราดจะพิจารณาเป็นพิเศษ
2. วันไหนท่านตับนกเข้า กทม. ช่วยมาเจรจาประณีประนอมแถวๆ ทำเนียบรัฐบาลหน่อยซิ จริงๆ แล้วผมชอบแนวความคิดของพวกเค้านะ แต่ไม่ชอบวิธีการ เบื่อจะแย่อยู่แล้ว คนอื่นเค้าจะทำมาหากินกัน
3. วันไหนท่านว่างๆ ช่วยแฉลบไปประณีประนอมทางเขาพระวิหารด้วยก็ดีนะ
4. ไม่เกี่ยวกับประณีประนอม แต่ขอแสดงความยินดีกับท่านตับนกที่ช่วงนี้ "เป็ดแดงแรงฤทธิ์" จริงๆ ชนะทุกถ้วยเลย งั้นเจอกันรอบชิงแชมเปี้ยนส์ลีกละกันนะครับ เผื่อไงจะได้หาร้านเหมาะๆ จอใหญ่ๆ ไปนั่งเชียร์กัน
อยากไปอบรมเป็นผู้ไกล่เกลี่ยบ้างจัง เสียดายคุณสมบัติไม่ได้เพราะไม่มีประสบการณ์ในงานด้านนี้ เห็นพี่ชายได้เป็นแล้วรู้สึกดีจัง ได้ช่วยคนในสังคมด้วยค่ะ
ผมว่าไม่ได้ตื่นเช้าหรอก เพิ่งกลับมาถึงบ้านมากกว่า ใช่ป่ะ....
เป็นบลอกที่มีเนื้อหาสาระดีครับ จะคอยอ่านตอนต่อไป (ผมชอบประนีประนอมอยู่แล้ว)
ว่าแต่ว่าน้องบุญทำนอนบ้างหรือไม่ เห็นแจมอยู่ในหลายบลอกเลยครับ
พี่บำ
สวัสดี น้องบุญทำ ที่น่ารัก
ขอขอบคุณที่ถามถึงนะคะ อาจจะเป็นเพราะว่า เครื่องบินที่กลับจากกระบี่ไม่ยอมบินกลับ กทม.ตรงๆ ชอบที่จะเลี้ยวไปทางภาคตะวันออกสุดอยู่เรื่อยเลยไม่รู้ทำไม ( แฮ่....ล้อเล่นนะคะ ) ที่หายไป เนื่องจากมีเรื่องคุยกับ คุณทหารอากาศขนาดใหญ่ๆๆสวยๆๆคนนั้นนะ จนแบตหมดเกือบทุกครั้ง จึงทำให้ลืมจ่ายค่าเน็ต
ระลึกถึงเสมอคะ
( ปล. ขอขอบคุณอีกครั้งนะคะเพราะคนนั้นเดี๋ยวนี้ เค้าเข้มแข็งมากมาก เพราะพี่เพิ่งได้ทราบความคืบหน้า เมื่อวานคะ )
ศาลจังหวัดสมุทรสาครค่ะ พี่ชายพิมพ์ชื่อ สุขสันต์ ยศะสินธุ์ ค่ะ
สุดยอดวิทยายุทธ ครับท่าน
แต่สงสัยว่าท่านทำงานบ้างหรือเปล่า เห็นเข้าเว็บตลอด
ขอบคุณครับ
ขอบคุณครับ
ขอบคุณครับ
ขอบคุณครับ
ขอบคุณครับ