ประเพณีสลากภัตร
เมื่อวันอาทิตย์ที่ 14 กันยายน 2551 ที่ผ่านมา
โรงเรียนมงคลวิทยาได้มีโอกาสอันดี
ที่ได้นำตัวแทนนักเรียนเข้าร่วมประเพณีสลากภัตร
ณ วัดพระธาตุหริภุญไชย
เด็กๆได้มีโอกาสร่วมกิจกรรม กับชุมชน
ได้มีโอกาสสัมผัสถึงประเพณีที่สืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งโบราณ
เป็นที่น่ายินดีค่ะ
สงสัยกันไหมหล่ะคะว่า ประเพณีสลากภัตรคืออะไร มีที่มีที่ไปอย่างไร
ขออนุญาตนำความรู้เกี่ยวกับประเพณีสลากภัตรมาเผยแพร่นะคะ
ประเพณีถวายสลากภัตรหรือประเพณีถวายเข้าสลาก หรือ กินก๋วยสลากนั้น ทำกันมาตั้งแต่เดือน 12 เหนือเพ็ญ เรื่อยมาจนถึงต้นเดือนยี่เหนือ คือช่วงเดือน 11-12 ของภาคกลาง ชาวบ้านจะนำพืชผลมาถวายเป็นก๋วยสลาก นิมนต์พระสงฆ์จากวัดใกล้เคียง มารับไทยทานสลาก ซึ่งศรัทธาประชาชนร่วมกันถวาย สลากภัตรของทางเมืองเหนือ ประกอบด้วย
1. สลากหน้อย คือ สลากกระชุเล็กๆ
2. สลากก๋วยใหญ่หรือสลากโชค
สลากก๋วยเล็ก ใช้ถวายอุทิศแด่ผู้ตาย หรือทำบุญเพื่อเป็นกุศลในภายหน้า ส่วนสลากก๋วยใหญ่ ใช้ถวายเป็นมหากุศลสำหรับบุคคลผู้มีกำลังศรัทธาและร่ำรวยเงินทอง ทำถวายเพื่อเป็นพลวปัจจัย ให้มีบุญกุศลมากขึ้น พิธีถวายสลากภัตร ที่ยิม มี 3ประเภท
1. สลากเอาเส้น ซึ่งประชาชนจับสลาก แล้วนำไทยทานไปถวาย
2. สลากที่พระสงฆ์จับสลากเอาเอง
3. สลากย้อม ซึ่งนิยมทำกันในกลุ่มไทยยอง ซึ่งหญิงสาวภายในหมู่บ้านจัดถวายเป็นประเพณี
ก่อนวันทำพิธี "ทานก๋วยสลาก" 1 วัน เรียกว่า "วันดา" คือเป็นวันจัดเตรียมสิ่งของเครื่องไทยทาน พวกผู้ชายจะจักตอกสาน "ก๋วย"(ตะกร้า) ไว้หลายๆใบทางฝ่ายผู้หญิงก็จะจัดเตรียมห่อของกระจุกกระจิก เช่น ข้าวสาร พริก หอม กระเทียม เกลือ กะปิ ปลาร้าขนมข้าวต้ม และอาหาร เช่น ห่อนึ่ง, จิ้นทอด, หมาก, เมี่ยง, บุหรี่ , ไม้ขีดไฟ, เทียนไข ,สีย้อมผ้า ผลไม้ต่างๆ , เครื่องใช้สอยสิ่งของต่างๆเหล่านี้จะบรรจุลงในก๋วยซึ่งกรุด้วยใบตอง หรือกระดาษสีต่างๆ เมื่อจัดการบรรจุสิ่งของต่างๆลงในก๋วยเรียบร้อยแล้วก็จะเอา"ยอด" คือ สตางค์หรือธนบัตร ผูกติดไม้เรียวเสียบไว้
เส้นสลาก ผู้เป็นเจ้าของก๋วยสลาก จะต้องเอาใบลานหรือกระดาษมาตัดเป็นแผ่นยาวๆ จารึกชื่อเจ้าของไว้และบอกด้วยว่า อุทิศส่วนกุศลนั้นให้ใครบ้าง และจะต้องเขียนให้ครบจำนวนก๋วยสลาก เมื่อชาวบ้านนำเอาก๋วยสลากไปที่วัดแล้ว ก็จะเอาสลากไปรวมกันไว้ที่หน้าพระประธานในวิหาร ซึ่งผู้รวบรวมสลาก
มักจะเป็นมัคทายก หรือที่เรียกกันว่า "อาจารย์" รวบรวมได้เท่าไหร่ ก็จะเอาจำนวนพระภิกษุสามเณรที่นิมนต์มาจากวัดต่างๆ นั้นหารจำนวนสลากและหักไว้เป็นส่วนหนึ่งของ"พระเจ้า" และในที่นี้หมายถึงเป็นส่วนพิเศษของวัดที่จัดทำพิธีทานก๋วยสลากนั่นเอง สลากของพระเจ้าเมื่อเสร็จจากการทำบุญ ก็จะแบ่งปัน
ให้พระภิกษุสามเณรและเด็กวัดโดยทั่วถึงกันและอาจารย์หรือมัคทายกก็จะได้ส่วนหนึ่ง แต่เงินยอดก๋วยสลากนั้น ส่วนของ "พระเจ้า" จะต้องเป็นเงินกองกลาง ของวัดสำหรับใช้จ่ายในกิจของวัดต่อไป
ที่มาของข้อมูล
มณี พยอมยงค์.2529.ประเพณีสิบสองเดือนล้านนาไทย.เชียงใหม่ : ส.ทรัพย์การพิมพ์
ร่วมอนุโมทนา สาธุด้วยกันนะคะ
ความเห็น (8)
สวัสดีค่ะ ท่านผ.อ. ประจักษ์
รัฐธนินท์ สิทธิไชยเจริญ
คิดถึงโรงเรียน มงคลวิทยา จัง
ว่างๆ จะแวะไปหาคับ
...นิว (นรินทร์)
ครูแอนก็กำลังจะเขียนเรื่องสลากภัตรค่ะ..ขออนุญาตนำไปอ้างอิงบันทึกน่ะค่ะ
ขอบพระคุณมากเลยครับอาจารย์เมษาพอดีผมต้องการค้นคว้าเกียวกับเรื่องนี้พอดีเลยครับ
masao
เด็กครู นก 2/1 เลขที่ 7
ครู งับ ทามไมมีแต่ ของ ฟ้า 203 ป๋มไม่เห็นมีเย้ย ป๋ไปด้วยแท้ๆ ไม่มีเลย น้อยจัย งะ
อยากไปขอโทษครู
กรุณางดการใช้ข้อความ ภาพ เสียง วิดีโอ และสื่อมัลติมีเดียใดๆ ที่ไม่สุภาพ คำหยาบ ส่อเสียด กล่าวร้าย ดูหมิ่น พาดพิงทำให้ผู้อื่นเสียหาย และทำให้เกิดความแตกแยกทางสังคม และกระทบต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์