Best Practices คืออะไร

Best Practices คืออะไร

โดย คุณครูพัฒนา ธรรมจักร์ หัวหน้าฝ่ายวิชาการ โรงเรียนแม่ปะวิทยาคม

 ในยุคของการปฏิรูปการเรียนรู้ ให้มีการปรับวิธีเรียน เปลี่ยนวิธีสอน หลายๆท่านเริ่มจะได้ยินคำ Best Practices สำหรับคนที่ติดตามความเคลื่อนไหววงการศึกษามาอย่างต่อเนื่อง อาจจะทราบความหมายแล้ว หรือบางคนทราบความหมาย แต่ไม่เข้าใจการนำไปสู่แนวทางปฏิบัติ บางคนเกิดความสับสนว่า มีความหมายเดียวกับนวัตกรรม( Innovation ) รึเปล่า เมื่อมาพิจารณาดูแล้ว Best Practices น่าจะเป็นหนึ่งในนวัตกรรม ไม่ว่าจะเป็นนวัตกรรมของครู นวัตกรรมของผู้บริหารโรงเรียน โดยเฉพาะในปีนี้อาจจะเรียกว่าเป็นคำยอดฮิตเลยก็ว่าได้ เนื่องจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตากเขต 2 ได้มีนโยบายเชิงบังคับเลยว่า ครูทุกคนจะต้องมีการนำเสนอ Best Practices ของตนเอง โรงเรียนทุกโรงจะต้องนำเสนอ Best Practices หลายคนตีโจทย์ไม่แตก เอ......จะเอาอะไรดีหว่า........ข้าพเจ้าก็สอนมาตั้งหลายสิบปี มีความรู้แทบทุกอย่าง เด็กๆที่จบไปก็ได้ดีไปหลายคน เลยนึก Best ฯ ของตนเองไม่ออก ซึ่งมันก็เป็นความจริง เพราะโดยธรรมชาติ คนเรามักจะมองตัวเองไม่ค่อยเห็น ต้องให้คนอื่นช่วยมอง ดิฉันเองก็ประสบปัญหานี้....และเคยคุยกับเพื่อนครูในโรงเรียนว่า เอาอย่างนี้ไหม ...เรามองเพื่อนครูแต่ละคน แล้วก็จะบอกได้ว่าอะไรคือวิธีการทำงานของเขาที่ทำให้เขาประสบความสำเร็จในการทำงาน.....หมายความว่า ถ้าพูดถึงเรื่องนี้ ...แนวการทำงานอย่างนี้แล้ว ต้องเป็นครูคนนี้เท่านั้น บังเอิญดิฉันไปร่วมประชุมการจัดกิจกรรมงานศิลปหัตถกรรมนักเรียน ภาคเหนือ ที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตากเขต 2 ในปลายเดือนสิงหาคม พบว่ามีข้อมูลเกี่ยวกับ Best Practices ที่กำหนดให้มีการประกวดในระดับภาคด้วย จึงขอเสนอให้คุณครูที่ยังข้องใจ หรือเข้าใจไม่กระจ่างให้เกิดความเข้าใจแจ่มชัดขึ้นดังจะกล่าวต่อไปนี้

Best Practices เป็นวิธีการใหม่ๆ ที่สถานศึกษา หรือหน่วยงานทางการศึกษา เรียนรู้จากการปฏิบัติจริงในการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา และหน่วยงานทางการศึกษา ซึ่งนำไปสู่การบรรลุผลลัพธ์ที่ตอบสนองความคาดหวัง ของชุมชน ผู้ปกครองนักเรียน และเป้าหมายของหน่วยงานอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ประสบความสำเร็จ ก้าวสู่ความเป็นเลิศ

     แนวทางการพิจารณา Best Practices มี 6 ข้อ ดังนี้

1.เป็นวิธีปฏิบัติที่สร้างความพึงพอใจให้กับทุกคนในสถานศึกษาและหน่วยงานทางการศึกษา

2.วิธีปฏิบัตินั้นผ่านกระบวนการนำไปใช้อย่างเป็นวงจร จนเห็นผลอย่างชัดเจนทำให้เกิดคุณภาพสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

3.สถานศึกษาและหน่วยงานทางการศึกษาสามารถบอกเล่าถึงวิธีปฏิบัตินั้นได้ว่า “ทำอะไร ? ทำอย่างไร ? และทำไมถึงทำ ? “

4.ผลลัพธ์จากวิธีปฏิบัตินั้นเป็นไปตามมาตรฐานการศึกษา เป้าหมาย หรือวัตถุประสงค์ของหน่วยงานในการพัฒนาคุณภาพเชิงระบบของสถานศึกษาและหน่วยงานทางการศึกษา

5.วิธีปฏิบัตินั้นสามารถระบุได้ว่าเกิดจากปัจจัยสำคัญที่ชัดเจนและปัจจัยนั้นก่อให้เกิดการปฏิบัติที่ต่อเนื่องและยั่งยืน

6.วิธีการปฏิบัตินั้นใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้ ( KM : Knowledge Management ) เช่น การเล่าเรื่องจากการถอดบทเรียนจากการดำเนินการ จากที่ดิฉันเสนอมานั้นคำว่า Best Practices จะเน้นไปที่สถานศึกษา

        ดังนั้นถ้าเป็น Best Practices ในลักษณะของครูผู้สอนก็น่าจะคล้ายคลึงกัน เพียงเปลี่ยนจากวิธีการบริหาร มาเป็นวิธีการจัดการเรียนรู้ ซึ่งถ้าจะพูดให้ชัดเจนก็คือ นวัตกรรมที่ครูคนนั้นคิดว่าเยี่ยมที่สุดที่ทำให้เกิดความสำเร็จในการจัดกระบวนการเรียนรู้ และส่งผลต่อคุณภาพของนักเรียน ซึ่งจะต้องเลือกมาเพียงวิธีการเดียว ยกตัวอย่างเช่น ครูภาษาไทยคนหนึ่งจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีการแบบโครงงานมาโดยตลอด ทำให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูง มีความสามารถทางการแข่งขัน นักเรียนได้รับรางวัลมากมาย ดังนั้นวิธีการสอนแบบโครงงาน จึงเป็น Best Practices ของครูคนนั้น เป็นต้น Best Practices จะมีประโยชน์เมื่อถูกเผยแพร่ให้เกิดการเรียนรู้ของคนในสถานศึกษาและหน่วยงานทางการศึกษาหรือผู้เกี่ยวข้องอื่นๆ

บทสรุป

       คุณครูทุกคนมี Best Practices ในการทำงานของตนเองอยู่แล้ว ลองพยายามมองตนเอง หรือให้คนอื่นช่วยมอง แต่อย่างไรก็ตาม ไม่มีใครหรอกที่จะมารู้จักเรามากไปกว่าตัวเราเอง หลายท่านรู้ว่าทำอย่างนี้ อย่างนี้ .... แต่มันจะเรียกว่าวิธีการใดละ ....เรื่องนี้ อาจปรึกษาผู้รู้ได้ สุดท้ายของให้คุณครูทุกท่าน ได้นำ Best Practices มาใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อนักเรียน ต่อสถานศึกษา และสุดท้าย ต่อการเลื่อนวิทยฐานะของตัวท่านเอง....โชคดีนะคะ
ที่มา : http://www.sema.go.th/node/1895