เครือข่ายผู้บริโภคกับผลิตภัณฑ์ของคนรากหญ้า เวอร์ชั่น 2(ตอนที่ 2)
ช่วงหนึ่งของคนเรา อาจจะมีอะไรแปลกๆเกิดขึ้นเสมอ บางครั้งเราไม่คาดคิดว่ามันจะเกิดขึ้นกับตัวเองได้ แต่มันก็เป็นไปแล้ว ท่านที่ได้เข้ามาเยี่ยม และอ่านบทความนี้ หากท่านต้องการทราบความเป็นมาโปรดลิ้งค์ไปอ่านเครือข่ายผู้บริโภคกับผลิตภัณฑ์ของคนรากหญ้า เวอร์ชั่น2(ตอนที่1)แล้วท่านจะได้ทราบจุดมุ่งหมายในการนำเสนอข้อมูลชิ้นนี้ครับ
วันที่ 4 ตุลาคม 2539 เวลา 07.00 น. ลุกขึ้นจากที่นอนสลัดความมึน พยายามกระโดดโลดเต้นให้เหงื่ออก แต่เต้นอย่างไรเหงื่อมันก็ไม่ออกสักที เป็นเพราะอากาศที่ญี่ปุ่นตอนนั้นแสนจะหนาวเย็น จึงเข้าห้องน้ำอาบน้ำอุ่น ออกจากห้องน้ำรีบแต่งตัวแล้วลงมายังห้องอาหารชั้นล่างสุดของโรงแรม อาหารบุฟเฟคนเยอะมาก ต้องรอคิวและรอโต้ะว่างด้วย ที่โต้ะอาหารได้พบกับเพื่อนของคุณมารูชิม่า ชื่อยามาซากิ เป็นประธานบริษัทอุตสาหกรรมยามาซากิ ทำการค้าสินค้าตะเกียบจากพม่า และผ้าเช็ดมือจากเมืองจีน เขาคุยกันเรื่องอะไรเราไม่ได้สนใจเพราะฟังไม่รู้เรื่องสู้นั่งแอบชำเลืองมองแขกเหรื่อที่เดินไปเดินมาขวักไขว่ สาวญี่ปุ่นกลุ่มหนึ่งเดินเข้ามาและตรงไปยังโต้ะอาหาร พวกหล่อนแต่งตัวชะเวิบชะวาบ เห็นช่วงกลางหลังเปล่าเปลือยลงไปถึงร่องก้น เลยแอบชำเลืองนิดๆพอเป็นกระสายยา ช่วยย่อยอาหาร
เวลา 09.00 น. เดินทางไปยังบริษัทเซนซู ซึ่งเป็นบริษัทผู้รับผิดชอบสินค้าบริโภค ที่นำเข้าจากประเทศไทย เมื่อไปถึง คุณคัทสุโอะ ผู้จัดการทั่วไปออกมาต้อนรับ แกเป็นหนุ่มร่างท้วม พูดจาหัวเราะร่าอยู่ตลอดเวลา แกเทียวไปเทียวมาระหว่างเมืองไทยกับญี่ปุ่น พวกเราเข้าไปดูในโรงงานพบว่ากล้วยหอมทองที่ส่งจากบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรีมีขั้ววิ่นดำ และขึ้นรามาก ส่วนกล้วยหอมทองจากละแมส่วนหนึ่งมีรอยกดทับและมีรอยบุ๋ม ตรงรอยบุ๋มเนื้อข้างในนิ่มและร่วนไม่สามารถนำไปให้ผู้บริโภคได้ ต้องทิ้งไป หลังจากนั้นก็เข้าไปดูกระบวนการแพคกิ้งของบริษัท เขาใช้โปรแกรมควบคุมการทำงานด้วยระบบคอมพิวเตอร์ เราดูกันพอเป็นพิธี ก็ออกมาถ่ายรูปร่วมกัน หลังจากนั้นคุณคัทสุโอะก็อนุเคราะห์อาหารกลางวันที่ ร้านอาหารแห่งหนึ่ง เป็นเมนูอาหารจีน รสชาดไม่เบาทีเดียว เสร็จจากอาหารกลางวัน ร่ำลาคุณคัทสุโอะ แล้วพากันกลับมาที่ย่านชินจิกุ รอพบล่ามประจำตัวของผมซึ่งทางยามาโมโต้ได้เตรียมไว้ให้ คงจะเป็นเพราะว่าหากปล่อยให้ล่ามมารูซิม่าเป็นผู้แปลคงจะเสียงานเสียการเป็นแน่แท้ รออยู่ครู่หนึ่งก็มีหญิงสาวสวยท่าทางสุภาพเรียบร้อย เดินตรงเข้ามายกมือไหว้ผมอย่างสุภาพอ่อนน้อม ผมคิดในใจว่าคงเป็นหญิงสาวไทยที่มาศึกษาต่อที่ญี่ปุ่น พอขึ้นไปบนรถไฟฟ้า เธอนั่งลงข้างผม เราก็เริ่มพูดจาทักทายกัน จึงได้รู้ว่าเธอเป็นผู้หญิงญี่ปุ่นแท้ๆ ชื่อซาโต้ ชิโอริ เธอสมัครเรียนที่วิทยาลัยนานาชาติ(วิทยาลัยลอยน้ำ) และสนิทสนมกับเพื่อนคนไทย เลยสมัครเรียนต่อที่คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จนจบปริญญาตรี แล้วกลับไปประเทศญี่ปุ่น และกำลังเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (ในขณะนั้น)
เวลา 15.00 น. เดินทางถึงสหกรณ์ผู้บริโภค นิชิซิมิน ประธานบริหาร คณะกรรมการ และเจ้าหน้าที่ รอต้อนรับอยู่ หลังจากแนะนำตัวกันถ้วนทั่วแล้ว ผู้จัดการทั่วไป คุณโจเคอิ ได้บรรยายสรุปถึงการตลาดกล้วยหอมทองของสหกรณ์นี้ ผลการประเมินความพึงพอใจ สมาชิกที่ตอบแบบสอบถาม ร้อยละ 90 ตอบว่า ชอบกล้วยหอมทองที่ส่งไปจากประเทศไทย โดยมีการกรอกข้อความในช่องแสดงความคิดเห็นว่า ขอบคุณกลุ่มเกษตรกรที่พยายามปลูกกล้วยปลอดสารเคมีให้พวกเขาได้รับประทาน ทุกครอบครัวพยายามจัดซื้อไปให้ผู้สูงอายุและเด็กๆได้รับประทานกัน เพราะถือว่าการบริโภคกล้วยเป็นการสร้างเสริมสุขภาพที่ดี คุณโจเคอิ ยังได้นำจดหมายจากเด็กๆ ที่ส่งมาที่สหกรณ์เพื่อขอบคุณในการจัดหากล้วยรสอร่อยๆและปลอดสารเคมีให้พวกเขาได้รับประทาน จากข้อมูลที่เขานำเสนอให้เราได้รู้ ทำให้สามารถสรุปได้ว่าเราจะต้องเสนออะไรให้เขาได้รับทราบ โดยเฉพาะเมื่อผู้บริโภคพร้อมใจที่จะส่งเสริมผลผลิตด้านเกษตรที่เน้นการพัฒนาแบบบูรณาการและยั่งยืน จึงได้เน้นนำเสนอรายละเอียดตามหัวข้อ ที่ว่าเราจะต้องสร้างเสริมสุขภาพให้แก่ผู้บริโภค ด้วยวิธีการผลิตที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมไร้สารพิษ ปลอดสารเคมี ยึดสัมพันธไมตรีเป็นสิ่งสำคัญ นำเสนอวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย และวิธีการ เรียบร้อย แล้วค่อยเริ่มบอกกล่าวถึงจุดประสงค์สูงสุดของการเดินทางไปครั้งนั้น คือเรื่องการขาดสภาพคล่องทางการเงินของกลุ่มในการจัดสร้างโรงงานบรรจุกล่อง ซึ่งจะต้องสร้างในที่ดินที่ซื้อไว้เป็นของกลุ่มเอง ในขณะนั้นกลุ่มต้องอาศัยอาคารเอนกประสงค์ของโรงเรียนสหกรณ์พัฒนาในการจัดทำแพคกิ้ง การสร้างโรงงานใหม่นั้นทางกลุ่มอยากขอความช่วยเหลือจากทางสหกรณ์ผู้บริโภคบ้าง ซึ่งแล้วแต่จะอนุเคราะห์ตามกำลังศรัทธา หลังจากผมกล่าวจบ คุณชิโอริ ทำหน้าที่ล่ามแปลให้ฟังอย่างเรียบร้อยราบรื่น ทุกคนก็เริ่มแสดงความคิดเห็น โดยเริ่มจาก ประธานอิโบริ มาซาโอกิ ต่อด้วย คุณ โจเคอิ ผู้จัดการทั่งไป คุณคาโต คาซุโอะ ผู้จัดการฝ่ายจัดหาสินค้า และคณะกรรมการอื่นๆทุกคน สรุปแล้ว พวกเขาแสดงความยินดีและชื่นชม ในความตั้งใจผลิตอาหารปลอดสารพิษสารเคมี สิ่งที่เขาอยากเห็นก็คือข้อมูล กิจกรรมต่างๆที่เราทำ ให้ส่งไปให้เขาเห็นให้เขารับรู้บ้างก็จะเป็นสิ่งที่ดียิ่ง ทางสหกรณ์ก็จะได้เผยแพร่ข้อมูลเหล่านั้นไปให้สมาชิกที่บริโภคผลิตภัณฑ์กล้วยหอมทองได้รับรู้เพื่อความมั่นใจในการที่จะบริโภคต่อไปอีกนานๆ และยังช่วยกระจายข่าวสารเผยแพร่ต่อไปยังผู้อื่นด้วย ส่วนเรื่องขอความอนุเคราะห์เงินสนับสนุนจากสมาชิกเพื่อช่วยเหลือสร้างโรงงานนั้น ก็จะจัดการให้สมาชิกได้รับทราบอย่างทั่วถึง ขอความช่วยเหลือบริจาคตามกำลังศรัทธา หลังจากถามตอบกันจนเป็นที่พอใจก็ถ่ายภาพร่วมกัน ก่อนอำลาจาก ทางสหกรณ์ได้อนุเคราะห์รถตู้ไปส่งที่สถานีรถไฟ ผมกลับที่พักด้วยความสบายใจในภาระกิจที่ ลุล่วงไปได้ด้วยดี
เย็นนี้เราได้พักผ่อนกันโดยเดินชอบปิ้ง ตามร้านขายสินค้าต่างๆ เดินดูสินค้าที่มีมากมาย โดยเฉพาะอุปกรณ์อีเลคโทรนิคส์ ที่เป็นของแท้แน่นอน บางอย่างเช่นนาฬิกา คุณมารูซิม่าบอกว่าเขารับประกันถึง 15 ปี เดินไปสักพักก็รู้สึกเคืองตาขึ้นมาอีก น้ำตาเริ่มซึมออกมา จึงบอกคุณมารูซิม่า ให้แวะเข้าร้านขายยา เมื่อบอกอาการให้ฟังคนขายยาก็หยิบยามาให้ดู 2 ขวด ขวดหนึ่งที่กล่องเป็นภาษาญี่ปุ่นล้วนๆ อีกขวดมีภาษาอังกฤษกำกับไว้ที่สรรพคุณและวิธีใช้ แต่ที่ตัวยาเขียนเป็นภาษาญี่ปุ่น ซึ่งคุณมารูซิม่าบอกว่าเป็นศัพท์เทคนิคเฉพาะ และเป็นภาษาญี่ปุ่นเท่านั้น ซึ่งแกก็ไม่เข้าใจอ่านอย่างไร ก็ไม่รู้เรื่อง ผมตกลงใจซื้อขวดที่มีการแสดงสรรพคุณเป็นภาษาอังกฤษ อย่างน้อยก็ตรงกับอาการที่เราเป็นอยู่ พอเขาบอกราคาว่าขวดละ 250 บาท ผมถึงกับสะดุ้ง เพราะราคายาหยอดตาทั่วไป ที่ไม่ใช้เฉพาะจักษุแพทย์ ขายตามร้านขายยาราคา ขวดละไม่เกิน 40 บาท แม้แต่ที่ร้านจักษุแพทย์เองก็ไม่เกิน 150 บาท แต่ยาของเขาดีจริงๆแฮะ เพราะพอหยอดปุ้บ ก็แทบจะหายปั้บ เพราะเย็นวาบไปทั่วตา เพียงครู่เดียวอาการก็ดีขึ้นทันที นำตาหยุดไหล ทำให้หวลนึกถึงเปล้าน้อยสมุนไพรไทย ที่ญี่ปุ่นนำไปจดลิขสิทธิ์ผลิตยา เรารับประทานอาหารเย็นแบบอาหารจานเดียว เรียบร้อยแล้วก็ กลับไปยังโรงแรมที่พักนอนหลับสบาย
รุ่งเช้าวันที่ 5 ตุลาคม ตื่นเช้าขึ้นมารีบแต่งตัว จัดกระเป๋าเดินทางเสร็จ เช็คเอ้าท์ออกจากโรงแรม ที่พัก นึกในใจว่าวันนี้คงเป็นอีกหนึ่งวันแห่งความเหน็ดเหนื่อยกับการหิ้วกระเป๋าเดินทางที่อัดแน่นไปด้วยสัมภาระ กลางกรุงโตเกียว ดูท่าท่างคุณมารูซิม่าคงจะไม่ชอบเช่นกัน เรานั่งแท็กซี่ไปยังสถานีรถไฟโดยสารรถไฟไปยังอำเภอทามาชิ เพื่อไปเยี่ยมตลาดยูเมอิจิบะ ลงจากรถไฟเข้าไปนั่งรอคุณคิชิกับ คุณชิโอริ ที่ร้านอาหาร ครู่หนึ่งทั้งสองคนก็เดินตรงเข้ามาหา ร่วมรับประทานอาหารเช้าเสร็จเรียบร้อย ก็มีรถตู้มารับไปยังสำนักงาน ตลาดยูเมอิจิบะ ตั้งอยู่ไกล้แม่น้ำทามากาวะ อำเภอทามาชิ คุณอิโนมูระออกมาต้อนรับ และบรรยายสรุปให้เราฟังที่โต้ะบนสำนักงาน แกบอกว่าตลาดยูเมจิอิบะ มีความหมายว่าตลาดแห่งความหวัง ตลาดแห่งนี้เกิดขึ้นได้เพราะคุณโอโนะประธานบริษัทคนปัจจุบัน ได้เดินทางไปดูงานที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ประทับใจไวโอคซุเปอร์มาเก็ต จึงได้นำแนวคิดการดำเนินงานของไวโอค มาประยุกต์จัดทำแนวทางพัฒนากิจกรรมนี้ขึ้นในชุมชนของตนเอง โดยมีการดำเนินงานดังนี้
1. รวบรวมบุคคลผู้ที่มีแนวคิดในการพัฒนาชุมชนมาวางแผนร่วมกัน แล้วรวมตัวขึ้นเป็นกลุ่มทำหน้าที่เป็นองค์กรประสานงาน หรือองค์กรบริหาร ซึ่งสมาชิกที่เข้าร่วมทั้งร่วมเป็นกรรมการและเป็นที่ปรึกษา มีทั้งข้าราชการครู นักอนุรักษ์สภาพแวดล้อม และบุคคลอื่นๆที่มีความรู้ความสามารถ
2. ส่งเสริมให้มีผลผลิตด้านเกษตรที่มีคุณภาพ โดยรวบรวมเกษตรกรที่มีอุดมการณ์และมีความสนใจที่จะสร้างผลผลิต ปลอดสารเคมีเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
3. ส่งเสริมการตลาดด้วยการรวบรวมกลุ่มผู้บริโภค
การบริหารจัดการองค์กร แบ่งเป็น 1.ฝ่ายบริหารจัดการทั่วไป 2.ฝ่ายพัฒนาคุณภาพผลผลิต และ 3.ฝ่ายพัฒนาการตลาด
แต่ละฝ่ายต้องมีกิจกรรมที่ชัดเจน และประเมินได้ทุกเวลา การบริการข่าวสารแก่สมาชิกและการรวบรวมข้อคิดเห็นข้อเสนอแนะจากสมาชิกต้องกระทำต่อเนื่องและตลอดเวลา เครื่องมือในการทำงาน ได้แก่วารสาร จดหมายข่าวประจำสัปดาห์ การจัดประชุมพบปะระหว่างผู้บริโภคและผ้ผลิต ภายใต้ข้อกำหนดให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน และต้องประสานความต้องการของทั้งสองฝ่าย ให้เป็นข้อตกลงยอมรับกันได้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของราคาหรือเรื่องอื่นๆ ฯลฯ ในส่วนของภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้านอาหาร จะมีการส่งเสริมและพัฒนา โดยนำสูตรการทำขนมที่ชุมชนยอมรับในรสชาด มาทำเป็นโรงงานขนม แล้วเผยแพร่ไปยังตลาดต่างๆ
หลังจากเดินชมกิจการจนเป็นที่พอใจทั้งผู้เป็นแขกและเจ้าบ้าน ทุกคนก็ได้เข้าไปรวมกันในห้องประชุม สมาชิกยูเมะเสนอให้ผมพูดอะไรก็ได้ให้เขาฟัง ตามที่ใจอยากจะพูดให้พูดออกไปได้ตามสบาย ทั้งเรื่องที่เกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่น คนญี่ปุ่น หรือเรื่องราวของคนไทย
เหมือนกับเป็นการเปิดโอกาสให้ทูตประชาชนคนเดินดินอย่างผมได้ระบายสิ่งที่อึดอัดอยู่ในจิตใจ เพียงแต่ล่ามจะสื่อความหมายอย่างที่ผมพูดได้ลึกซึ้งเพียงใด
ผมลุกขึ้นกล่าวคำว่าสวัสดี แล้วกล่าวแนะนำตัวเองว่า อดีตเป็นพยาบาลทหารเรือ ย้ายมาทำงานที่กระทรวงสาธารณสุข ทำหน้าที่เป็นนักวิชาการด้านสาธารณสุขในระดับอำเภอ ปัจจุบันบทบาทหน้าที่ส่วนหนึ่งก็คือการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การคุ้มครองผู้บริโภคด้านสาธารณสุข จากประสบการณ์การทำงาน ทำให้ผมเข้าใจระบบนิเวศวิทยาดีขึ้น ที่ผ่านมาเกษตรกร ได้ทำลายระบบลงอย่างรวดเร็ว และรุนแรงจากความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ จนยากที่จะแก้ไขให้กลับคืนได้ดังเดิม ปัจจัยที่สำคัญที่สุดในการทำลายระบบนิเวศคือธุรกิจอุตสาหกรรม เพราะอุตสาหกรรมแทบทุกประเภท ใช้วัตถุดิบจากภาคเกษตร ในขณะเดียวกันเกษตรกรก็ถูกเร่งเร้าสร้างค่านิยมปลูกฝังให้ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อุตสหรรมได้ผลิตขึ้นมา ทุกๆฝ่ายต่างมุ่งที่จะให้ได้เงินมากๆอย่างไม่ลืมหูลืมตา โดยเหยียบย่ำอยู่บนวิถีชีวิตของเกษตรกรทั้งอย่างตั้งใจและรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ไม่ได้เรียนรู้ถึงความวินาศ ความวิบัติที่จะตามมาจากผลของการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ ผมจะพูดถึงญี่ปุ่นว่าผมเองนั้นส่วนตัวรู้สึกอคติต่อประเทศญี่ปุ่นมานานแล้ว ญี่ปุ่นขนวัตถุดิบจากประเทศไทย ด้วยการซื้อถูก นำมาผลิตแล้วขายแพง และผู้ที่ใช้ก็คือผู้บริโภคที่ส่วนใหญ่ก็คือเกษตรกร สารเคมีปราบวัชชพืช ปราบศัตรูพืชส่วนหนึ่งญี่ปุ่นก็เป็นผู้ค้นคว้า ผลิต และป้อนเข้าสู่วงการเกษตรกรไทย การโฆษณาประชาสัมพันธ์ปลูกฝังให้เกิดเกษตรกรรมเคมีบนแผ่นดินที่เคยอุดมสมบูรณ์ ด้วยความคิดที่จะให้ได้ผลผลิตมากๆ ผลบาปผลกรรมที่ตามมา ก็คือสภาพดินเสื่อมโทรม ระบบนิเวศสูญเสีย ระบบน้ำผิวดินที่เคยชุ่มชื้นอยู่เสมอกลับเหือดแห้งเพราะการอัดแน่นของดิน ห้วยหนองลำคลองตื้นเขินเพราะดินที่ถูกชะล้างไหลลงไปตกตะกอนนอนก้นเมื่อเกิดฝนตก สิ่งเหล่านี้เกิดจากการปลูกกระแสให้เกิดค่านิยมการใช้สารเคมี อย่างรุนแรงและอย่างขาดความรอบรู้ ต้นทุนการผลิตเพิ่มสูงขึ้นอย่างผกผันกับรายได้ เพราะวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของเกษตรกรเปลี่ยนจากวัฒนธรรมการปลูกเพื่อความสุข ปลูกเพื่อความอยู่รอด เป็นการปลูกเพื่อการค้าและการแลกเปลี่ยนกับสินค้าสำเร็จรูป ค่าของเงินปรับเปลี่ยนสูงขึ้นตลอด การตลาดสินค้าเกษตรหาความแน่นอนไม่ได้ โดยเฉพาะพ่อค้าคนกลางสามารถรวมตัวรวมกลุ่มกันกำหนดชะตาชีวิตของเกษตรกรอยู่ทุกเวลา ส่วนใหญ่จึงประสพกับความขาดทุน และมีหนี้สิน คนในภาคเกษตรกรรมต้องไปทำงานกับภาคอุตสาหกรรมในชุมชนเมืองเพื่อแสวงหาเงิน คนหนุ่มสาวในปัจจุบันขาดความสนใจด้านการเกษตร ทำให้ขาดแคลนแรงงาน เพราะมองไม่เห็นคุณค่าและความสำคัญ การย้ายถิ่นอย่างต่อเนื่องทำให้ผู้สูงอายุถูกทอดทิ้ง ว้าเหว่ เงียบเหงา โรคภัยที่เบียดเบียนอยู่ในชุมชนต่างๆ ในวันนี้ เกิดจากการขาดความสมดุลย์ของการดำรงชีวิต ทั้งสภาพจิตใจที่เกิดจากการไม่เข้าใจต่อสภาพการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ผนวกกับความเปลี่ยนแปลงทางฤดูกาล โรคทางกายภาพก็เกิดขึนมากมายหลายโรค แม้ว่าในช่วงเวลาที่ผ่านมาผมมีจิตใจอคติต่อคนญี่ปุ่นอย่างไร แต่บัดนี้ความรู้สึกเหล่านี้ได้เปลี่ยนแปลงไปแล้วเมื่อผมได้รู้จักกับพวกท่าน และได้พยายามทำความเข้าใจมามากพอสมควร การรวมกลุ่มดูแลตนเองด้านการบริโภค บ่งบอกถึงความมีคุณค่าและความหมายของสังคมญี่ปุ่นในระดับฐานราก ส่วนในภาคธุรกิจที่มุ่งเอารัดเอาเปรียบนั้นก็คงจะเกิดความคิดที่ดีขึ้นเมื่อคนส่วนใหญ่เขาเริ่มรู้เท่าทัน การพบปะระหว่างผู้บริโภคที่ญี่ปุ่น กับสมาชิกผู้ปลูกกล้วยหอมทองที่ละแมจึงเป็นการเริ่มต้นในกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน อันจะนำมาซึ่งฐานของความเข้าใจและความผูกพัน ต่อการแก้ปัญหาวิกฤตสิ่งแวดล้อมและวิกฤตสุขภาพ บทเรียนเหล่านี้ญี่ปุ่นจะชดใช้คืนให้แก่สังคมเกษตรกรไทยได้อย่างไร แม้จะเป็นการแลกเปลี่ยนซื้อขายสินค้า แต่คุณค่าในการสร้างสรรสังคม จะเกิดขึ้นได้ ก็คงจะไม่มีสิ่งอื่นใด นอกเหนือไปจากการส่งเสริมให้เกษตรกรไทย สร้างผลผลิตที่มีคุณภาพ และผุ้บริโภครับซื้อผลผลิตอย่างรู้ใจและเป็นธรรมในลักษณะกลุ่มเช่นที่เราได้ทำกันอยู่ในวันนี้ในราคามิตรภาพที่ตกลงกันได้
สำหรับยูเมะจิอิบะ เป็นการกระทำกิจกรรมกลุ่มที่ผมมีความประทับใจมาก โดยเฉพาะการพัฒนาผลผลิตสินค้าด้านการเกษตรให้มีคุณภาพ การเกิดกลุ่มผู้บริโภคสนองตอบอย่างต่อเนื่องและผูกพัน จัดให้มีการพบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้บริโภคกับผู้ผลิตอย่างสม่ำเสมอ กิจกรรมทำกันได้ภายในชุมชน ขอบเขตไม่กว้างขวาง แต่มีการประสานกับสหกรณ์และกลุ่มอื่นๆ ภายนอกอยู่เสมอเพื่อการจัดการสินค้าให้เพียงพอแก่ความต้องการของสมาชิก อยากให้รูบแบบเช่นนี้เกิดขึ้นที่เมืองไทยเยอะๆ
แต่ต้องยอมรับว่ามันมีปัจจัยมากมายหลายหลายประการ ปัจจุบันการเมืองของไทยไม่เคยสงบนิ่ง เราขาดผู้นำทางความคิดที่จะแก้ปัญหาให้แก่ภาคเกษตรอย่างเข้าใจและจริงใจ มากไปกว่าการมุ่งใช้เกษตรกรเป็นเครื่องมือกอบโกยตักตวงผลประโยชน์ต่างๆให้กับตัวเอง ความรู้สึกของเกษตรกรในวันนี้จึงมีความรู้สึก ชิงชัง ก่อตัวฝังอยู่ข้างในลึกๆ และบาดแผลนั้นจะ ขยายลุกลามขึ้นเรื่อยๆ หากไม่ได้รับการเยียวยา
หลังจากบรรยายสรุป ก็เป็นการแสดงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ สรุปได้ว่า ทุกคนต่างมีความรู้สึกที่ดี และมีความภาคภูมิใจในการที่ได้ร่วมกันทำกิจกรรมพัฒนาชุมชน การสร้างเสริมรายได้ให้แก่เกษตรกร โดยไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง พร้อมกันนั้นทางกลุ่มก็จะสรุปรายละเอียดที่ผมพูดไปทั้งหมด นำเสนอเผยแพร่ให้แก่มวลสมาชิกได้รับทราบ และเปิดบริจาคตามศรัทธาเพื่อนำเงินไปสมทบทุนก่อสร้างอาคารสำนักงานกลุ่มกล้วยหอมทองละแม
เออแนะผมแทงสนุกเก้อร์ ตบลูกตรงแรงๆลูกนี้ได้ผลเกินคาด หลังจากร่ำลากัน คุณโอโนะได้มอบของที่ระลึก เป็นตะเกียบไม้อย่างดีให้ 1 คู่ พร้อมอัลบั้มรูป คุณโอโนะกล่าวอย่างน่าฟังว่า ตะเกียบนั้นหากมีเพียงอันเดียวแล้วมันจะทำได้ก็แต่การทิ่มๆแทงๆ แต่ถ้าอยู่เป็นคู่แล้วจะทำอะไรได้มากมายนัก ส่วนอัลบั้มนั้นก็คงจะให้ความหมายว่าทำอะไรให้เก็บรายละเอียดเป็นหลักฐานไว้บ้างเผื่ออ้างอิง
ออกจากยูเมะ ผมเดินคุยกับคุณชิโอริ เธอเรียกผมว่าอาจารย์ตลอดเวลา ผมถามเธอว่า คุณรู้สึกเป็นอย่างไรบ้างที่ได้มาทำหน้าที่เป็นล่ามให้ผมในครั้งนี้ เธอบอกว่าได้รับความรู้มากมาย อย่างที่ไม่เคยคาดคิดว่าจะได้มาก่อน โดยเฉพาะสภาพความเป็นจริงของปัญหาสิ่งแวดล้อม รวมถึงความผูกพันระหว่างกลุ่มเกษตรกรและกลุ่มผู้บริโภค ที่ใช้พื้นฐานความคิดด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเป็นตัวเชื่อมโยง
คำตอบของเธอได้สนับสนุนสมมติฐานของผมที่ว่าแทบทุกสิ่งทุกอย่างที่ทำกันอยู่ ณ วันนี้กลายเป็นเรื่องธุรกิจไปเสียแทบทั้งนั้น มุ่งมองแต่สิ่งที่จะได้เป็นตัวเงินเพียงอย่างเดียว โดยขาดความเป็นเอกภาพทางความคิดในการเชื่อมโยงธุรกิจ กับสภาพแวดล้อม สังคมและวัฒนธรรม ให้สอดคล้องประสานกัน จึงไม่แปลกเลยที่พวกเราจะพบกันอยู่แต่นักวาไรตี้ มากกว่านักพัฒนา
วันนี้ขอกราบลาเพียงเท่านี้ก่อนครับ อย่าลืมติดตามตอนที่สามตอนสุดท้าย จะมีภาพสวยๆของการไปร่วมพิธีแต่งงานลูกสาวคุณยามาโมโต้ ประธานบริษัทแปซิฟิคเทรดแจแปน รอพบในวันพรุ่งนี้ครับ
