ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2547 โรงเรียนวัดบ้านดาบ โดย นโยบายของผู้บริหารสถานศึกษา ได้เข้าร่วมโครงการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมร่วมกับโรงเรียนวังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เนื่องจากเป็นการเรียนโดยใช้สื่อทางโทรทัศน์เป็นครั้งแรกของนักเรียนโรงเรียนวัดบ้านดาบ และจากการประเมินผลการเรียนระดับชาติ (Nation test ) วิชาภาษาไทย ในปีการศึกษา 2547 ผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ต่ำลงเมื่อเทียบกับการประเมินผลการเรียนระดับชาติ (Nation test) วิชาภาษาไทย ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในปีการศึกษา 2546 ซึ่งเป็นการสอนโดยไม่ใช้สื่อทางไกล ดิฉันได้เก็บปัญหาที่พบมาคิดว่าเป็นเพราะอะไร แล้ววันหนึ่งในชั่วโมงสอนที่ดิฉันรับผิดชอบ ครูในโทรทัศน์กำลังสอนเรื่องชนิดของประโยค โดยการอธิบาย ดิฉันสังเกตเด็กในชั้นที่ดิฉันคุมอยู่ไม่มีใครที่กำลังจดบันทึกเลย หลายคนพูดคุยกับเพื่อน ๆ หลายคนนั่งตามสบาย ตามองจอโทรทัศน์แบบไร้จุดมุ่งหมาย ดิฉันจึงถามว่าทำไมนักเรียนไม่จดบันทึกลงในสมุด นักเรียนตอบว่า “ ก็ครูเขายังไม่ได้สอนนี่คะ” ดิฉันจึงพูดว่า “ก็ครูกำลังสอนอยู่มิใช่หรือ” นักเรียนตอบดิฉันว่า ถ้าครูสอนก็ต้องขึ้นสไลด์ซิคะ.....ดิฉันจึงเข้าใจ............ว่าครูสอนของพวกเขาก็คือตัวหนังสือที่ขึ้นบนจอโทรทัศน์ เพื่อที่จะให้พวกเขาได้ลอกตาม ดิฉันจึงบอกนักเรียนว่า ครูเขาสอนตั้งนานแล้ว พวกเธอต้องสรุปคำพูดของครูที่สำคัญแล้วบันทึกลงในสมุด ไม่ใช่รอสไลด์แต่เพียงอย่างเดียว แล้วดิฉันก็สังเกตว่านักเรียนจะทำตามหรือไม่ ผลปรากฏว่าในหนึ่งชั่วโมงนั้นนอกจากเนื้อหาในสไลด์ของครูทางโทรทัศน์แล้ว มีร่องรอยการบันทึกใจความสำคัญจากนักเรียนเพียงไม่กี่คนที่เพิ่มขึ้นและเป็นบันทึกที่ไม่ได้ใจความตามที่ควรจะเป็นแต่อย่างใด จากวันนั้น ดิฉันกลับไปคิดแบบสอบถามและแบบประเมินการฟังและการอ่านจับใจความสำคัญซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญในการใช้ในการเรียนการสอน นำไปประเมินเด็กที่ดิฉันสอน และจากการสรุปแบบสอบถามและการประเมินทักษะการฟังและการอ่านดังกล่าว พบว่านักเรียนขาดทักษะในการอ่านและการฟังเพื่อจับใจความสำคัญ ทำให้นักเรียนไม่สามารถจดและจำสาระสำคัญจากเนื้อหาที่เรียนได้ หรือนักเรียนบางคนมีทักษะดังกล่าวแต่ไม่สามารถนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการเรียนได้เช่น ฟังหรืออ่านไม่ทัน อ่านหรือฟังได้ช้า เก็บใจความสำคัญได้ไม่ครบ เป็นต้น ซึ่งนับว่าเป็นปัญหาอย่างยิ่ง ดิฉันซึ่งเป็นครูผู้สอนประจำกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยช่วงชั้นที่ 3 จึงได้ศึกษาหลักการจัดการเรียนการสอนและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อหาสาเหตุดังกล่าว สรุปได้ดังนี้ 1. นักเรียนขาดความรู้เรื่องหลักการจับใจความสำคัญ 2. ผู้เรียนขาดนิสัยรักการอ่าน จึงมีสมาธิในการอ่าน ค่อนข้างสั้น ดิฉันจึงได้จัดทำวิจัยที่เกี่ยวกับเรื่องการพัฒนาทักษะการอ่าน จับใจความสำคัญ โดยจัดทำสื่อและนวัตกรรม คือชุดแบบฝึกการพัฒนาการอ่านจับใจความสำคัญของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว ทั้งนี้มีวัตถุประสงค์ในการทำวิจัยคือ 1.เพื่อค้นหาวิธีแก้ไขพฤติกรรมการการอ่านจับใจความสำคัญของนักเรียนช่วงชั้นที่ดิฉันสอนอยู่คือช่วงชั้นที่ 3 2.เพื่อฝึกทักษะการจับใจความสำคัญจากการอ่านสื่อที่กำหนดให้หรือเรื่องที่สนใจ 3.เพื่อให้นักเรียนมีทักษะในการอ่านจับใจความสำคัญ สามารถนำมาเล่าหรือเขียนสื่อความให้กับผู้รับสารได้อย่างเข้าใจและถูกต้อง วิธีดำเนินการ ดิฉันมีบันทึกประจำวัน ซึ่งได้บันทึกเมื่อ เกือบยี่สิบปีที่แล้วเป็นเรื่องราวของตัวเองที่ได้รับการแต่งตั้งให้ไปเป็นครูอยู่ในโรงเรียนที่ห่างไกลความเจริญ จึงนำมาเรียบเรียงใหม่ให้เป็นเรื่องสั้น ๆ เนื้อหาจบในหนึ่งตอน รวมทั้งสิ้น 9 เรื่องด้วยกัน โดยจัดทำเป็นหนังสือส่งเสริมการอ่านกลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย ช่วงชั้นที่ 3 เรื่องสั้นชุด คิดถึงเหลือเกิน ใช้เป็นสื่อการเรียนการสอน โดยจัดทำเป็นชุดแบบฝึก ประกอบด้วยตัวสื่อคือเรื่องสั้นจำนวน 9 เรื่อง ใบความรู้ ใบงาน แบบฝึก แบบประเมิน นำมาบรรจุในแผนจัดการเรียนรู้ โดยมีกระบวนการคือนำเนื้อหาในเรื่องสั้นชุดดังกล่าวมาให้นักเรียนฝึกอ่านจับใจความ เริ่มต้นจากการจับใจความทีละย่อหน้า เสร็จแล้วให้นักเรียนทำใบงานสรุปว่าย่อหน้านั้น ๆ มีใจความสำคัญว่าอย่างไร โดยใช้วิธีตอบคำถามว่าใคร ทำอะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร ใช้วิธีการย้ำ ๆ เน้น ๆ ค่อยเป็นค่อยไป แล้วค่อย ๆ เพิ่มปริมาณเนื้อหาในการฝึกให้มากขึ้น เมื่อจบเรื่องสั้นก็จัดหาสื่อจากแหล่งอื่น เช่นจากห้องสมุด จากอินเตอร์เนต มาให้นักเรียนได้ฝึกอ่าน ฝึกทำแบบฝึก โดยดิฉันจะเผื่อเวลาไว้ก่อนหมดชั่วโมงประมาณ 10 นาที เพื่อฝึกนักเรียนในเรื่องนี้ ผลของการวิจัย 1. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยในปีการศึกษา 2548 สูงขึ้น จากการเทียบผลในปีการศึกษา 2547 แต่ยังอยู่ในเกณฑ์ที่ไม่น่าพอใจ ดิฉันจึงคิดพัฒนาการวิจัยในเรื่องนี้ต่อไป 2. ต่อมาในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550 ดิฉันได้เปลี่ยนวิธีการสอนจากการใช้สื่อทางไกลผ่านดาวเทียม มาเป็นวิธีสอนด้วยตนเอง เพราะมีวัตถุประสงค์ต้องการที่จะฝึกนักเรียนในเรื่องดังกล่าวให้มากขึ้น ผลการสอบ NT ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ซึ่งเป็นนักเรียนกลุ่มที่ดิฉันใช้ชุดแบบฝึกดังกล่าวมาตั้งแต่นักเรียนกลุ่มนี้อยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 สูงขึ้นกว่าผลการสอบในปีการศึกษา 2549 ร้อยละ 3.68 ซึ่งเป็นที่น่าพอใจระดับหนึ่ง ดิฉันมีความคิดส่วนตัวว่าการจะแก้ปัญหาการเรียนรู้ให้กับนักเรียน บางครั้งกลวิธีง่าย ๆ ไม่จำเป็นต้องสลับซับซ้อนอะไรถ้าเราทำอย่างจริงจัง ก็ยังสามารถใช้ได้ผลดี นี่ก็เป็นเหตุผลหนึ่งที่ดิฉันต้องการนำเรื่องเล่าจากประสบการณ์ของดิฉันเรื่องนี้ มาเร้าพลังคุณครูทุกท่านว่า...........บางครั้งแนวความคิดหรือทฤษฎีที่สวยหรูก็ไม่มีความหมายอะไร ถ้าขาดความตั้งใจจริงที่จะทำ........
สวัสดีครับอาจารย์แจ๋ว
ขอขอบคุณ คุณสะ-มะ-นึก มากค่ะ...ยังมือใหม่ที่ต้องการการพัฒนาอีกมาก แอบอ่านหาความรู้จาก gotoknow นี่แหละค่ะ ได้น้องมะปรางบ้าง ได้อาจารย์ขจิตบ้าง ตอนนี้คิดว่าน่าจะได้พึ่งคุณสะ-มะ-นึก อีกคน ยังไงกรุณาบอกความแตกต่างระหว่าง blog กับบันทึกให้ครูบ้านนอกทราบบ้างนะคะ....ขอบพระคุณล่วงหน้าค่ะ
สวัสดีครับ อ.วรางค์ภรณ์ (ครูแจ๋ว) เนื่องจากอวน
สวัสดีค่ะพี่วราภรณ์
ไม่ต้องแปลกใจ ครูแอนเองคะ อยู่กลุ่มโรงเรียนเดียวกันไม่เจอกันเลย เอาเป็นว่ามาเจอกันใน blog ก็แล้วกันนะคะ โชคดีจังอ่านงานคนอื่นไปเรื่อย ๆ พอดีมาเจอพี่วราภรณ์เข้า ก็เลยเข้าไปอ่านงานพี่ทุกเรื่อง ยินดีกับครูบ้านดาบดาบด้วยคะที่เก่งเรื่อง IT กันเกือบทุกคนแล้ว เป็นกำลังใจให้นะคะ อย่างไงก็ดูแลสุขภาพด้วยคะ
ครูแอน ใดใหญ่
สวัสดีค่ะน้องแอน ดีใจจังพบคนคุ้นเคย พี่ต้องยอมรับยังเป็นมือใหม่อยู่มาก แต่ต้องยอมรับว่าสมาชิก gotoknow สัมพันธภาพอบอุ่นมาก แต่พี่ยังต้องคลำทางอีกมาก ตามประสา สว. (ผู้สูงอายุน่ะค่ะ) ถ้าดูแล้วพี่ทำอะไรไม่ค่อยเข้าท่า ช่วยแนะนำพี่ด้วยนะคะ ขอบคุณค่ะ...ครูแจ๋ว บ้านดาบ ณ ลพบุรี
สวัดีค่ะคุณสะ-มะ-นึก
ขอบคุณในความกรุณาค่ะ แล้วจะลองคลำทางอีกทีนะคะ ขอบคุณมากค่ะ
สวัสดีครับอาจารย์ผมต้องขอขอบคุณอาจารย์ด้วยครับที่ได้อ่านบทความของผมที่ได้เขียนลงให้ผู้อ่านได้อ่านกันและให้กำลังใจในการเขียนของผมและมีอะไรที่จะแนะนำผมในดอกาสต่อไปผมก้ยินดีรับฟังนะครับและผมยังจัดรายการวิทยุออนไลน์ด้วยติดตามได้นะครับที่ http://www.24dio.com/9394/ ครับ
สำหรับวันนี้ผมต้องขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วย
จาก แก้ว สาริกา
089 9039098
สวัสดีค่ะคุณแก้ว สาริกา
ยินดีและขอบคุณเช่นกันค่ะ
สวัสดีค่ะอาจารย์ขจิต
ขอบคุณค่ะ ได้กำลังใจจากอาจารย์มากเลยค่ะ ขอบคุณค่ะ ...
สวัสดีค่ะ
ขอบคุณท่านผอ.ค่ะ และร่วมปรารถนาให้แม่ทุกคนในโลกนี้มีแต่ความสุขเช่นกันค่ะ