Admin. Journal Club 18 : ระลึกถึงความตายสบายนัก
เมื่อศุกร์ที่ 4 เมษายน 2551 ผู้เขียนได้เป็นผู้นำเสนอในเวที Admin. Journal Club โดยผู้เขียนได้อ่านหนังสือ ระลึกถึงความตายสบายนัก การเจริญมรณสติในชีวิตประจำวัน ของ พระไพศาล วิสาโล โดยสรุปประเด็นดังต่อไปนี้
“ชีวิตที่ตื่นรู้ อยู่อย่างผู้ไม่ประมาท คือชีวิตที่ระลึกถึงความตายอยู่เสมอ ดังนั้นจึงเตรียมพร้อมรับมือความตายทุกขณะ แต่ในขณะที่ยังไม่พร้อม ก็หมั่นฝึกฝนอบรมจิตใจตนเองอยู่เสมอ ขณะเดียวกันก็ขวนขวายทำหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด เพราะตระหนักดีถึงความไม่แน่นอนของชีวิต”
การเจริญมรณสติ คือ การระลึกหรือเตือนตนว่า
1. เราต้องตายอย่างแน่นอน
2. คามตายสามารถเกิดขึ้นกับเราได้ทุกเมื่อ อาจเป็นปีหน้า เดือนหน้า พรุ่งนี้ คืนนี้ หรืออีกไม่กี่นาทีข้างหน้าก็ได้
3. เราพร้อมที่จะตายหรือยัง เราได้ทำสิ่งที่ควรทำเสร็จสิ้นแล้วหรือยัง และพร้อมที่จะปล่อยวางสิ่งทั้งปวงแล้วหรือยัง
4. หากยังไม่พร้อม เราควรใช้ชีวิตที่เหลืออยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างเต็มที่ เร่งทำสิ่งที่ควรทำให้เสร็จสิ้น อย่าปล่อยเวลาให้สูญเปล่า หาไม่แล้ว เราอาจไม่มีโอกาสได้ทำสิ่งเหล่านั้นเลยก็ได้
ตัวอย่างการเจริญมรณสติ
1. ฝึกตาย หรือเจริญมรณสติก่อนนอน
ก. ทบทวนความดีที่ได้ทำ
ข. นึกถึงงานศพของตัวเอง
ค. พิจารณาความไม่เที่ยวของร่างกาย
ง. ฝึกปล่อยวางยามใกล้ตาย
2. เจริญมรณสติในโอกาสต่าง ๆ
ก. ก่อนเดินทาง
ข. เมื่อรับรู้ข่าวสาร
ค. เมื่อไปงานศพ
ง. เมื่อไปเยี่ยมผู้ป่วย
จ. เมื่อสูญเสียทรัพย์
3. มีอุบายเตือนใจถึงความตาย
อาจารย์กรรมฐานชาวทิเบตบางท่าน เมื่อจะเข้านอนท่านจะเทน้ำออกจากแก้วจน
หมดแล้วคว่ำแก้วไว้ข้างเตียง เพราะท่านไม่แน่ใจว่าจะตื่นขึ้นแล้วได้ใช้มันในวันรุ่งขึ้นหรือไม่
4. ทำกิจกรรมฝึกใจรับความตาย
ได้แก่ การฝึกปล่อยวางคนรักของหวง โดยเลือกบุคคล สัตว์ หรือสิ่งของที่เราคิดว่ามีความสำคัญที่สุดสำหรับเรามา 7 อย่าง จากนั้น ถามตนเองว่าในบรรดา 7 อย่างนั้น หากมีสิ่งหนึ่งที่เราต้องสูญเสียไป อะไรที่เราตัดใจได้ง่ายที่สุด จากนั้นให้ถามต่อไปเป็นลำดับ
จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันของกลุ่มพบว่า มีความเห็นดังต่อไปนี้
“การฝึกมรณสติ เป็นสิ่งที่ดีทำให้เราไม่ประมาท”
“คนเราถ้าชีวิตเข้าไปเฉียดตายจะเปลี่ยนสภาพการดำเนินชีวิตไป เช่น กรณีเคยประสบอุบัติเหตุหนัก การดำเนินชีวิตก็จะระมัดระวังมากขึ้น ซึ่งแต่ก่อนใครเตือนก็ไม่เชื่อ
“เป็นการบอกเล่าไม่ให้อยู่บนความประมาท”
“ออกจากบ้านวันนี้ทำความดีแล้วหรือยัง เมื่อวานทำความดีอะไรบ้าง วันนี้จะได้งาน งานความดีอะไรบ้าง”
“วันนี้เราทำความดีแล้วหรือยัง บุคลากรในระบบสุขภาพช่วยคนใกล้ตายรอดขึ้นมา คนๆ นั้นก็อาจช่วยคนให้ทำความดีต่อไปเรื่อย ๆ ได้อีก”
“ทุกอย่างเมื่อเกิดแล้วจะดับไป เช่น นั่งสมาธิรู้ว่าเมื่อปวดแล้วก็จะดับไป ให้คิดว่าเราทำความดีแล้วหรือยัง”
“สิ่งที่ต้องระมัดระวัง อย่าคิดว่า เดี๋ยวก็ตาย ไม่ต้องทำอะไรเลย อะไรมุ่งหวังก็ต้องทำ การทำเต็มที่คือสมดุล คนเราจะอยู่ได้ด้วยสมดุล มีชีวิตในทำนองครองธรรม มีเป้าหมายอะไรในชีวิตที่ไม่ได้ ก็ไม่ต้องตีโพยตีพาย บางอย่ สำหรับผู้เขียน สมัยก่อนเวลาดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายและผู้ป่วยเสียชีวิตก็นึกเสมอว่าวันหนึ่งเราก็ต้องตาย พ่อ แม่ เราก็ต้องตาย ก็เป็นการฝึกกจิตของตนเองอย่างหนึ่งเหมือนกัน ชีวิตนี้ทำความดี หรือทำบุญ คนเรามีโอกาสทำได้ก็ต้องรีบทำ มิใช่รอให้ทุกอย่างในชีวิตพร้อมก่อนแล้วค่อยทำความดี หรือทำบุญ เสียสละ แบ่งปัน เป็นการดำรงชีวิตที่ประมาทเกินไป เกิดอะไรขึ้นมาจะไม่มีโอกาสได้ทำนะคะ
างต้องปล่อยวาง ต้องเป็นทองไม่รู้ร้อนบ้าง”
สำหรับผู้เขียน สมัยก่อนเวลาดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายและผู้ป่วยเสียชีวิตก็นึกเสมอว่าวันหนึ่งเราก็ต้องตาย พ่อ แม่ เราก็ต้องตาย ก็เป็นการฝึกกจิตของตนเองอย่างหนึ่งเหมือนกัน ชีวิตนี้ทำความดี หรือทำบุญ คนเรามีโอกาสทำได้ก็ต้องรีบทำ มิใช่รอให้ทุกอย่างในชีวิตพร้อมก่อนแล้วค่อยทำความดี หรือทำบุญ เสียสละ แบ่งปัน เป็นการดำรงชีวิตที่ประมาทเกินไป เกิดอะไรขึ้นมาจะไม่มีโอกาสได้ทำนะคะ
ความเห็น (4)
I think so
สวัสดีค่ะ ดิฉันได้อ่านและนำไปปฏิบัติตัวในการใช้ชีวิตบนความไม่ประมาท ขอขอบคุณค่ะ
สวัสดีค่ะ พันตำรวจโทสุพจน์ มัจฉา
ขอบคุณนะคะสำหรับพรปีใหม่