หากพิจารณาองค์ประกอบของคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษาเท่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ก็น่าจะเรียกได้ว่า ประกอบด้วยคณะบุคคลที่มาจากหลายองค์กร หลายประเภท แต่ปัญหาที่พบ คือ เมื่อตรวจสอบเชิงลึก จะพบว่า คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจำนวนมากที่สมัครใจ หรือได้รับคัดเลือกเข้ามาในฐานะผู้ทรงคุณวุฒิ ส่วนใหญ่จะเป็นผู้บริหารสถานศึกษาในเขตพื้นที่ เป็นผู้บริหารที่ยังประจำการอยู่ในปัจจุบัน( ซึ่งน่าจำเป็นระดับหนึ่ง ที่จะต้องมีอยู่บ้าง) อีกทั้ง “ประธานคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษา” ซึ่งจะต้องเลือกจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิขึ้นมา 1 คน ก็มักจะปรากฏว่า “ถูกเลือกมาจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิที่มีตำแหน่งปัจจุบันเป็นผู้บริหารสถานศึกษา” โดยนัยนี้ “ประธานคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษาจึงเป็นผู้ใต้บังคับบัญชาโดยตรงของผู้อำนวยการเขตพื้นที่การศึกษา ซึ่งมานั่งทำหน้าที่ในฐานะ คณะกรรมการและเลขานุการของกรรมการชุดนี้” หรือ “ประธานคณะกรรมการ เป็นผู้ใต้บังคับบัญชาของ เลขานุการ”
จุดที่ควรปรับปรุงอีกประการหนึ่ง คือ จากประสบการณ์ที่กระผมได้ทำหน้าที่ประธานคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษานนทบุรี เขต 2 มาเป็นระยะเวลาเกือบ 2 ปี แล้ว(เกือบครบวาระแล้ว) การมานั่งทำหน้าที่ประธานหรือเป็นกรรมการในครั้งนี้ จากการที่ตนเองเป็นอาจารย์คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ช่วยให้เรามองเห็นปัญหาสำคัญ ๆ ของเขตพื้นที่การศึกษา สามารถนำเสนอปัญหาเหล่านี้ต่อคณะศึกษาศาสตร์ อันจะนำไปสู่การร่วมมือแก้ปัญหา รวมทั้งเป็นประโยชน์ในการจัดการศึกษาของคณะ ทั้งในแง่ของการปรับปรุงหลักสูตรอุดมศึกษาให้สนองความต้องการของท้องถิ่น หรือนำประเด็นปัญหาไปเป็นข้อความรู้สำหรับนักศึกษา เพื่อร่วมกันคิดแนวทางการแก้ปัญหาต่อไป จะช่วยเสริมประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตครูหรือผู้บริหารการศึกษา ได้อย่างมีประสิทธิภาพในอนาคต ในจุดนี้ เห็นว่า ในอนาคต “หากมีการระบุเงื่อนไข ให้มีคณบดีหรือผู้แทนคณบดีคณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ อยู่ในองค์ประกอบของคณะกรรมการเขตพื้นที่โดยตำแหน่ง น่าจะเกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษาได้เป็นอย่างดี” หรือ อีกทางเลือกหนึ่งก็คือ “ต้องเชิญชวน คณาจารย์ บุคลากร ของคณะศึกษาศาสตร์ ครุศาสตร์ หรือคณาจารย์ในระดับอุดมศึกษา ได้สนใจสมัครเข้าเป็นคณะกรรมการในสายของผู้ทรงคุณวุฒิให้มากขึ้น ทั่วประเทศ” เพื่อให้มีตัวแทนของอาจารย์ระดับอุดมศึกษา นั่งอยู่ในคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษา ทั่วประเทศ(ปัญหา คือ ในปัจจุบัน เท่าที่สังเกต มีอาจารย์ระดับอุดมศึกษา หรืออาจารย์คณะครุศาสตร์ /หรือ ศึกษาศาสตร์ จำนวนไม่มากนัก ที่สนใจจะไปช่วยดูแล สนับสนุนการศึกษาขั้นพื้นฐานในเขตพื้นที่การศึกษา)
ในเร็ววันนี้ จะมีการสรรหาและคัดเลือกคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษาชุดใหม่ ทั่วประเทศ เรามาร่วมพิจารณาทางเลือกเพื่อให้คณะกรรมการชุดนี้เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของเขตพื้นที่ กันอย่างจริงจัง ดีไหม
เห็นด้วยกับประเด็นค่ะ...ผู้นำมีวิสัยทัศน์องค์กรก็จะก้าวหน้า และทำงานได้ราบรื่นค่ะ
สวัสดีครับ ท่าน ดร.สุพักตร์