จิตพิสัย (Affective Domain) ... พฤติกรรมการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับจิตใจ
พฤติกรรมการศึกษา ที่มีการจำแนกหมวดหมู่การเรียนรู้ของ บลูม (Bloom) และคณะ นั้น ผมได้กล่าวในบันทึก พุทธิพิสัย (Cognitive Domain) ... พฤติกรรมการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับสติปัญญา ไปแล้วนั้น
บันทึกนี้ เป็นหมวดที่ 2 ได้แก่ จิตพิสัย (Affective Domain)
จิตพิสัย (Affective Domain) เป็นพฤติกรรมทางด้านจิตใจ ซึ่งจะเกี่ยวกับค่านิยม ความรู้สึก ความซาบซึ้ง ทัศนคติ ความเชื่อ ความสนใจ และคุณธรรม
พฤติกรรมของผู้เรียนในด้านนี้อาจจะไม่เกิดขึ้นทันที ดังนั้น การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนจะต้องใช้วิธีปลูกฝังโดยจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม และสอดแทรกสิ่งที่ดีงามอยู่ตลอดเวลา เพื่อทำให้พฤติกรรมของผู้เรียนเปลี่ยนไปในแนวทางที่พึงประสงค์
ด้านจิตพิสัย จะประกอบด้วย พฤติกรรมย่อย ๆ 5 ระดับ ได้แก่
1. การรับรู้ ... เป็นความรู้สึกที่เกิดขึ้นต่อปรากฎการณ์ หรือสิ่งเร้าอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นไปในลักษณะของการแปลความหมายของสิ่งเร้านั้นว่าคืออะไร แล้วจะแสดงออกมาในรูปของความรู้สึกที่เกิดขึ้น
2. การตอบสนอง ... เป็นการกระทำที่แสดงออกมาในรูปของความเต็มใจ ยินยอม และพอใจต่อสิ่งเร้านั้น ซึ่งเป็นการตอบสนองที่เกิดจากการเลือกสรรแล้ว
3. การเกิดค่านิยม ... เป็นการเลือกปฏิบัติในสิ่งที่เป็นที่ยอมรับกันในสังคม ซึ่งจะแสดงออกมาในรูปของการยอมรับนับถือในคุณค่านั้น ๆ หรือปฏิบัติตามในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง จนกลายเป็นความเชื่อ แล้วจึงเกิดทัศนคติที่ดีในสิ่งนั้น
4. การจัดรวบรวม ... เป็นการสร้างแนวคิดและจัดระบบของค่านิยมที่เกิดขึ้น ซึ่งจะรวบรวมค่านิยมเหล่านั้น โดยอาศัยความสัมพันธ์กับสิ่งที่ยึดถือ เพื่อใช้เป็นหลักในการพิจารณาในเรื่องต่าง ๆ ถ้าเข้ากันได้ก็จะยึดถือต่อไป แต่ถ้าขัดกันอาจไม่ยอมรับค่านิยมใหม่ หรืออาจจะยอมรับค่านิยมใหม่โดยยกเลิกค่านิยมเก่าไปก็ได้
5. สร้างลักษณะนิสัยตามค่านิยมที่ยึดถือ ... เป็นการนำค่านิยมที่ยึดถือนั้นมาใช้ เป็นตัวควบคุมพฤติกรรมที่เป็นนิสัยประจำตัวของตน ให้ประพฤติปฏิบัติแต่สิ่งที่ถูกต้องดีงาม
พฤติกรรมด้านจิตพิสัยนี้ จะเกี่ยวกับความรู้สึกและจิตใจ ซึ่งจะเริ่มจากการได้รับรู้จากสิ่งแวดล้อม แล้วจึงเกิดปฏิกิริยาโต้ตอบ จากนั้นขยายกลายเป็นความรู้สึกด้านต่าง ๆ จนกลายเป็นค่านิยม และยังพัฒนาต่อไปเป็นความคิด อุดมคติ ซึ่งจะเป็นควบคุมทิศทางพฤติกรรมของคน คนจะรู้ดีรู้ชั่วอย่างไรนั้น ก็เป็นผลของพฤติกรรมด้านนี้
เนื้อหาวิชาที่มักจะต้องการพฤติกรรมทางจิตใจ เช่น ศิลปศึกษา จิตรกรรม พระพุทธศาสนา จิตวิทยา เป็นต้น
ยังเหลือ ... ทักษะพิสัย (Psychomotor Domain) อีกหมวดหนึ่งครับ
ขอบคุณครับ :)
บันทึกที่เกี่ยวข้อง ...
- พุทธิพิสัย (Cognitive Domain) ... พฤติกรรมการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับสติปัญญา
- จิตพิสัย (Affective Domain) ... พฤติกรรมการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับจิตใจ
- ทักษะพิสัย (Psychomotor Domain) ... พฤติกรรมการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับความสามารถในการปฏิบัติงาน
ความเห็น (2)
สวัสดีครับ อาจารย์
- บันทึกนี้ สบายๆนะครับ ไม่มีข้อความใดสุ่มเสี่ยงในความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน
- ขอบคุณอาจารย์ที่ทบทวน ความรู้ให้อีกรอบ นะครับ
- ชอบอาจารย์ ที่คงเส้น คงวา มั่นคง แน่วแน่ คิดยังไร ก็พูดอย่างนั้น พูดอย่างไร ก็ทำเช่นนั้น
- ขอบคุณอาจารย์ที่เป็น แบบอย่าง ยึดมั่นในคุณธรรมของความเป็นพ่อพิมพ์ของชาติ
สวัสดีครับ คุณครู สังเวียร :)
- วิชาการสักหน่อยครับ บันทึกนี้
- ไม่มีสุ่มเสี่ยงหรอก หุ หุ
- ขอบคุณสำหรับกำลังใจครับ
- ครูดีมีอีกเยอะครับ
ขอบคุณครับ ..
ป.ล. รอขั้นตอน "ถั่วงอกเพื่อการศึกษา" อยู่นะครับ :)