เรียนรู้ได้ดีที่สุดเมื่อใด

เรียนรู้อะไรก็ไม่เท่าเรียนรู้ชนะใจตนเอง

กล่าวกันว่าความรู้ที่เพิ่มขึ้นมาในช่วง 5 ปีที่ผ่านมานี้มากกว่าความรู้ที่มีมาแล้วเมื่อ 100 ปีที่ผ่านมา หรืออาจกล่าวว่าความรู้ในปีนี้ปีเดียวมีมากกว่าเมื่อ 5 ปีที่ผ่านมารวมกัน การกล่าวเช่นนี้แสดงให้เห็ว่าความรู้เพิ่มขึ้นในอัตราที่เร็วมาก  ความรู้ในศาสตร์ต่างๆ มากมายทุกศาสตร์ที่เพิ่มขึ้น ในช่วงชีวิตคนเราคงจะเรียนไม่จบสิ้น ซึ่งก็คงต้องเลือกที่จะเรียนรู้ในสิ่งจำเป็นพื้นฐานแก่ชีวิต และปรับปรุงคุณภาพชีวิต ตลอดจนการปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง สิ่งที่จำเป็นคือการเรียนรู้ที่จะต้องปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมโดยเฉพาะอย่างยิ่งวิธีการเรียนรู้ จะต้องเรียนรู้วิธีเรียนรู้ เพื่อการเรียนรู้ด้วยตนเองลงมือปฏิบัติเองเพื่่อให้ได้ความรู้ที่แท้จริง 

อย่างไรก็ตามเหนือสิ่งอื่นใดใครจะเรียนรู้ได้เร็วหรือช้า ได้ดีหรือไม่ดีขึ้นอยู่กับผุ้เรียนรู้เองว่าชนะใจตนเองเพื่ออนาคตหรือไม่ เพราะถ้าชนะใจตนเองอะไรก็เรียนรู้ได้ถ้าอยากเรียนรู้และจำเป็นต้องเรียนรู้ ในเรื่องนี้สอดคล้องกับการเรียนรู้ในสมัยกรีกตามนักปรัชญาเพลโต้ที่ว่าคนจะเรียนรู้ได้ดีหมดถ้าบุคคลนั้นมีความสำนึกหรือรู้ว่าอะไรควรไม่ควร อะไรดีไม่ดีแล้ว รู้ว่าเป้าหมายของชีวิต จุดประสงค์ของชีวิตเป็นอย่างไร ซึ่งอาจกล่าวได้อีกอย่างว่าการรู้สำนึกเสียก่อนแล้วจะเรียนรู้อะไรได้ทั้งนั้น ดังนั้นในปัจจุบันก็ยังมีความเชื่อสอนให้รู้จักผิดชอบ ความชั่วดี สำนึกในสิ่งที่ดี สิ่งที่ต้องกระทำให้ดีเสียก่อนแล้วจะเรียนวิชาอะไรก็ได้ทั้งนั้น เช่นเดียวกับการชนะใจตนเองที่ว่า เรียนรู้อะไรก็ไม่เท่ากับการรู้การชนะใจตนเอง