การทำเสื่อกก

ภูมิปัญญาชาวบ้าน

การทอเสื่อกก จะใช้คนผลิต 2 คนต่อ 1 ฟืม คือ คนที่ 1 เป็นผู้สอดกก  และคนที่ 2 จะเป็นผู้ทอเสื่อกก เริ่มจากการนำไม้กี่มาวางซ้ายขวาห่างกันประมาณ   1.5   เมตร    (แล้วแต่ว่าเราจะทอเสื่อขนาดกว้างเท่าไร)  แล้วตีไม้หลักลงไปในดินทั้ง  4  มุม    นำไม้หัวกี่  ท้ายกี่มาใส่ทั้งสองข้าง  นำฟืมมาวางทางด้านท้ายกี่แล้วนำปอมาร้อยรูฟืม  เริ่มต้นจากด้านใดด้านหนึ่ง ฟืม  แล้วใช้ปออีกเส้นที่เตรียมไว้มัดด้านหัวท้ายกี่  แล้วตัดปอออกแล้วนำมาร้อยฟันฟืมต้องเว้นฟันฟืมเพื่อให้เสื่อเป็นลอน  เว้นระยะห่าง  1  ฟันฟืม    การร้อยฟันฟืมโดยด้านริมฟืมทั้ง  2  ด้าน  ต้องร้อยปอในฟันฟืม  จำนวน   2   เส้น จากริมเข้าไปข้างใน   5  ฟันฟืม  เมื่อร้อยปอเสร็จก็ดึงหัวกี่ท้ายกี่ให้ปอตึง   แล้วนำไม้โป้งเป้งมาสอดใต้ปอ   แล้วนำกกที่ชุบน้ำที่เตรียมไว้มาวางข้างกี่ด้านขวามือ   การวางกกต้องวางเป็น  2   กอง   โดยวางสลับด้านโคนด้านปลายต้น   แล้วเริ่มต้นทอโดยการนำฟืมมาไว้หน้าโป้งเป้งโดยงายฟืมขึ้นแล้วนำเส้นกกสอดเข้าไปในเส้นปอ  โดยนำเส้นกกด้านโคนต้นมาพับกับไม้ชะนัดแล้วสอดเข้าไปในเส้นปอ  (ภาษาชาวบ้านเรียกว่า   กระทุ่งเสือ)  แล้วกระทบเข้ามาชิดริมปลายกี่   (ภาษาชาวบ้านเรียกว่า   ตีนเสื่อ) เมื่อกระทบเส้นแรกยังไม่ต้องพับริมเสื่อ  เส้นต่อไปนำฟืมมาไว้หน้าโป้งเป้งโดยคว่ำ ฟืม  แล้วสอดกกด้านปลายเข้ากระทบฟืม   แล้วพับริมเสื่อ   (ภาษาชาวบ้านเรียกว่า  (เหม็นริมเสื่อ)  โดยนำเส้นกกที่ทอด้านโคนพับทับเส้นที่เป็นปลายแล้วสอดไต้ปอเส้นริมพับกลับมาแล้วดึงให้แน่น   ทำอย่างนี้สลับกันไป   ซ้าย   ขวา  ทอไปเรื่อย ๆ  จนสุดแขน  ก็นำกระดาษขึ้นไปรองเพื่อนั่งทอบนกระดาษเมื่อสุดแขนก็ขยับไม้ไปเรื่อย ๆ  จนใกล้ตลอดผืนเสื่อเหลือประมาณ 6  เส้นต้องทอโดยไม่ต้องพับริม    เมื่อครบหกเส้นก็มัดเป็นจุกไว้  ซ้าย   ขวา    เมื่อทอเสร็จแล้วก็ตัดริมทั้ง  2  ข้าง   แล้วตัดหัวตัดท้ายเสื่อ  แล้วนำไปตากแดดให้แห้งเพื่อไม่ให้เสื่อขึ้นรา

ประมวล   ดวดกระโทก.(2550).การทำเสื่อกก.ศูนย์การเรียนรู้อำเภอโชคชัย โครงการมหาวิทยาลัยชีวิต มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.

 

[อุเทน ศิริมัญจา]

อยากได้หัวข้อเรื่องโครงงานวิทยาศาสตร์