การคัดกรองเพื่อการหาแนวทางป้องกันก่อนเป็นเบาหวาน

การคัดกรองเพื่อการหาแนวทางป้องกันก่อนเป็นเบาหวาน

บริบท : จากข้อกำหนดตามนโยบายต้องมีการคัดกรองกลุ่มเสี่ยงทั้งประชาชนทั่วไปอายุตั้งแต่ 40 ปี ขึ้นไป ให้ได้ครอบคลุมมากที่สุด จังหวัดมหาสารคามเป็นอีก หนึ่งจังหวัดที่มีผู้ป่วยโรคเบาหวานค่อนข้างมากและยังเป็นประเด็นปัญหาที่ต้องใช้ค่าดูแลรักษาพยาบาลค่อนข้างสูง ใช้ทีมบุคลากรในการดูแลมากทั้งในสถานบริการและในชุมชน และจากการสืบค้นปัญหาพบว่าเกิดจากพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมทั้งการรับประทานอาหารและ การออกกำลังกาย รวมทั้งการดูแลตนเองด้านจิตใจด้วย จากผลการดำเนินงานทุกปีจะพบว่าทุกอำเภอในเครือข่ายมีผลการคัดกรองค่อนข้างต่ำ( 30 – 60%)แต่ปี 2550 พบว่า ศูนย์สุขภาพชุมชนในความรับผิดชอบของโรงพยาบาลโกสุมพิสัยสามารถดำเนินการได้ดีคัดกรองได้มากกว่าร้อยละ 80 (ยังไม่ครบปี)

เรื่องเล่า

1.       เริ่มจากการประสานงานกับ อบต ชี้แจงวัตถุประสงค์ ปัญหา และประโยชน์ที่จะได้จากการที่ดำเนินการและให้ อบต มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นและวางแผนการดำเนินการ ทำให้ได้งบสนับสนุนมาเพื่อจัดกิจกรรม

2.       นัดออกคัดกรองตามจุดต่าง ๆ ในแต่ละหมู่บ้านโดยมีกิจกรรมให้ความรู้โดยให้กลุ่มผู้ป่วยเบาหวานในหมู่บ้านมามีส่วนช่วยเล่าเรื่องให้กลุ่มเสี่ยงที่เจาะเลือดฟัง เลี้ยงอาหารโดยจัดอาหารที่เข้ากับบริบทชุมชนเพื่อเป็นแบบอย่างในการเลือกรับประทานให้เหมาะสม

3.       ออกครบทุกหมู่บ้าน กรณีที่ใครยังไม่ได้รับการคัดกรองถ้ายังอยู่ในหมู่บ้านจะตามมาขอตรวจที่ศูนย์สุขภาพชุมชน / เจ้าหน้าที่ออกติดตามความครอบคลุมกรณีออกทำกิจกรรมในหมู่บ้านนั้น ๆ จากเวทีการจัดกลุ่มต่าง ๆ พบว่า ประชาชนมีความตื่นตัวมากประกอบกับการประชาสัมพันธ์ต่าง ๆ ทางสื่อ ทีวี วิทยุ ต่าง ๆ ร่วมกับได้รับการกระตุ้นจากกลุ่มผู้นำชุมชน และจากการพูดคุยกันของประชาชนเองส่งผลให้มีความใส่ใจเฝ้าระวังสุขภาพมากขึ้น               

                   มีการแสดงข้อคิดเห็นจากโรงพยาบาลบรบือ เรื่องการคืนข้อมูลให้ชุมชนในเวทีดังกล่าวและจัดกิจกรรมให้กลุ่มบุคคลที่ได้รับการคัดกรองแสดงความคิดเห็นผลของการคัดกรองเปรียบเทียบพฤติกรรมบุคคลที่มีผลเสี่ยงกับบุคคลที่ไม่มีภาวะเสี่ยงเล่าให้สมาชิกฟัง ประกอบกับเป็นประชาชนในหมู่บ้านเห็นพฤติกรรมซึ่งกันและกันอยู่แล้วจะส่งผลถึงความตื่นกลัวและมีความอยากที่จะปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ส่งข้อมูลต่อให้พยาบาลประจำหมู่บ้านสนับสนุนกิจกรรมในชุมชนต่อไป จะได้ผลมากขึ้นทั้งด้านการปรับเปลี่ยนและด้านความครอบคลุมของการคัดกรองด้วย 

ครั้งต่อไปจะมีเรื่องเล่าการจัดกิจกรรมเข้าค่ายของผู้ป่วยเบาหวานและผู้ดูแลมาเล่าให้ฟัง(คอยติดตามนะค่ะ)  จาก COPs DM จังหวัดมหาสารคาม