อักษรย่อ...ยังใช้กันสับสน...ต้องดูหลักเกณฑ์จากราชบัณฑิตยสถาน


 

อักษรย่อ...ยังใช้กันสับสน...

ต้องดูหลักเกณฑ์จาก

ราชบัณฑิตยสถาน

        ในการเขียน การอ่านอักษรย่อ ในปัจจุบัน ผมพบเห็นใช้กันตามใจผู้เขียน มากมาย จนไม่รู้ว่าคำไหนถูกคำไหนผิด เพราะผมเคยพบว่า หลักเณฑ์ หลักการพวกนี้ บางทีก็ใช้ไม่ได้ สิ่งที่เคยผิด พอมีคนใช้มากๆเข้ากลายเป็นถูก หรือเคยใช้กันมาผิดๆ(หลักการ) ก็เลยถือเป็นถูกก็มีให้เห็นในวงการ การใช้ภาษา ดูง่ายจากคำอ่าน เมื่อก่อน ถาวรวัตถุ ต้องอ่าน ถา-วะ-ระ-วัด-ถุ เดี๋ยวนี้ ถา-วอ-ระ-วัด-ถุ หรือ ถา-วอน-วัด-ถุ ก็ได้ สมัยก่อนใครอ่านถา-วอน-วัด-ถุ เวลาออกข้อสอบถือว่าผิดเลยถ้าใครเลือก เมื่อคนอ่านผิดมากๆเข้า หลายๆคำก็กลายเป็นคำถูก

       ผมยังห่วงอีกคำ คำว่า "มหาลัย" มีคนพูดกันมากๆ อีกหน่อยก็คงเป็นคำที่ถูกขึ้นมาแน่ๆ แล้ว คำว่า "โรงบาล" ก็คงจะตามมานะครับ

       แต่วันนี้ผมจะขอพูดคุยเรื่อง อักษรย่อ ก่อน อักษรย่อที่เราเห็นกันอยู่ ร.ร. คือโรงเรียน ที่จริง ต้องใช้ รร. อักษรย่อที่เราเห็นอีก คือ ศจ. ที่ถูกคือ ศ. และยังมีอีกมากมาย ผมจึงขอนำหลักเกณฑ์ที่ราชบัณฑิตยสถานให้ไว้มาเผยแพร่อีกทีดังนี้ครับ

หลักเกณฑ์การเขียนคำย่อ

     ๑. ใช้พยัญชนะต้นของพยางค์แรกของคำเป็นตัวย่อ    

     ๑.๑ ถ้าเป็นคำคำเดียวให้ใช้ตัวย่อตัวเดียว แม้ว่าคำนั้นจะมีหลายพยางค์ก็ตาม

ตัวอย่าง           

(๑) ๕ วา = ๕ ว.            (๒) จังหวัด = จ.            (๓) ๓.๐๐ นาฬิกา = ๓.๐๐ น.            (๔) ศาสตราจารย์ = ศ.    

    ๑.๒ ถ้าใช้ตัวย่อเพียงตัวเดียวแล้วทำให้เกิดความสับสน อาจใช้พยัญชนะต้นของคำถัดไปเป็นตัวย่อด้วยก็ได้

ตัวอย่าง          

  (๑) ทหารบก = ทบ.            (๒) ตำรวจ = ตร.            (๓) อัยการ = อก.

   . ถ้าเป็นคำสมาสให้ถือเป็นคำคำเดียว และใช้พยัญชนะต้นของพยางค์แรกเพียงตัวเดียว

ตัวอย่าง           

(๑) มหาวิทยาลัย = ม.            (๒) วิทยาลัย = ว.

     . ถ้าเป็นคำประสม ใช้พยัญชนะต้นของแต่ละคำ

ตัวอย่าง           

(๑) ชั่วโมง = ชม.            (๒) โรงเรียน = รร.

     . ถ้าคำประสมประกอบด้วยคำหลายคำ มีความยาวมาก อาจเลือกเฉพาะพยัญชนะต้นของคำที่เป็นใจความสำคัญ ทั้งนี้ไม่ควรเกิน ๔ ตัว

ตัวอย่าง          

  (๑) คณะกรรมการประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ = กปร.           

(๒) สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ = สปช.

     ๕. ถ้าใช้พยัญชนะต้นของแต่ละคำแล้วทำให้เกิดความสับสน ให้ใช้พยัญชนะต้นของพยางค์ถัดไปแทน

ตัวอย่าง           

(๑) พระราชกำหนด = พ.ร.ก.           

(๒) พระราชกฤษฎีกา = พ.ร.ฎ.

     . ถ้าพยางค์ที่มี ห เป็นอักษรนำ เช่น หญ หล ให้ใช้พยัญชนะตัวที่ออกเสียงเป็นตัวย่อ

ตัวอย่าง           

(๑) สารวัตรใหญ่ = สวญ.            (๒) ทางหลวง = ทล.

. คำที่พยัญชนะต้นเป็นอักษรควบกล้ำหรืออักษรนำ ให้ใช้อักษรตัวหน้าตัวเดียว 

ตัวอย่าง           

(๑) ประกาศนียบัตร = ป.            (๒) ถนน = ถ.            (๓) เปรียญ = ป.

     . ตัวย่อไม่ควรใช้สระ ยกเว้นคำที่เคยใช้มาก่อนแล้ว

ตัวอย่าง            (๑) เมษายน = เม.ย.            (๒) มิถุนายน = มิ.ย.           

 (๓) เสนาธิการ = เสธ.            (๔) โทรศัพท์ = โทร.

     . ตัวย่อต้องมีจุดกำกับเสมอ ตัวย่อตั้งแต่ ๒ ตัวขึ้นไปให้จุดที่ตัวสุดท้ายเพียงจุดเดียว ยกเว้นตัวที่ใช้กันมาก่อนแล้ว

ตัวอย่าง           

 (๑) ตำบล = ต.            (๒) รองศาสตราจารย์ = รศ.            (๓) พุทธศักราช = พ.ศ.

     ๑๐. ให้เว้นวรรคเล็กหน้าตัวย่อทุกแบบ

ตัวอย่าง           

 (๑) ประวัติของ อ.พระนครศรีอยุธยา           

 (๒) มีข่าวจาก กทม.ว่า

     ๑๑. ให้เว้นวรรคระหว่างกลุ่มอักษรย่อ

ตัวอย่าง           

(๑) ศ. นพ.            (๒) รศ. ดร.

     ๑๒. การอ่านคำย่อ ต้องอ่านเต็ม

ตัวอย่าง     

       (๑) ๐๕.๐๐ น. อ่านว่า ห้า-นา-ลิ-กา           

      (๒) อ.พระนครศรีอยุธยา อ่านว่า อำ-เพอ-พระ-นะ-คอน-สี-อะ-ยุด-ทะ-ยา

     ยกเว้นกรณีที่คำเต็มนั้นยาวมากและคำย่อนั้นเป็นยอมรับกันทั่วไปแล้ว อาจอ่านตัวย่อเรียงตัวไปก็ได้

ตัวอย่าง            ก.พ. อ่านว่า กอ-พอ

 

ที่มา : หนังสือหลักเกณฑ์การใช้เครื่องหมายวรรคตอนและเครื่องหมายอื่น ๆ หลักเกณฑ์การเว้นวรรค หลักเกณฑ์การเขียนคำย่อ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พิมพ์ครั้งที่ ๖  หน้า ๖๗-๗๐

     งงกับตัวอย่างข้อไหน ก็ถามราชบัณฑิตยสถาน ดูนะครับ ผมถ่ายทอดมา ไม่กล้าแก้ไขต่อเติม มีแก้การสะกดให้ครบถ้วนในบางคำเท่านั้น

     

คำสำคัญ (Tags): #คำย่อ
หมายเลขบันทึก: 133201เขียนเมื่อ 30 กันยายน 2007 13:25 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 มิถุนายน 2012 01:43 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (29)

สวัสดีค่ะ อ.พิสูจน์

         ย่อจนหนูงงไปหมดเลยไม่ ไม่รู้อะไรเป็นอะไรเลย....ทำไมภาษาถึงย่อกันขนาดนี้...ที่ย่อเพราะไม่อยากเขียนยาวๆใช่ไหมค่ะ เลยย่อกัน คิคิ

        ปิดเทอมแล้วแต่ไม่ได้หยุดเลยเจ้าค่ะ -------> น้องจิ ^_^

  • การบ้านปิดเทอม
  • ให้ น้องจิ วางแผนการแสดง และมุกตลก
  • ในการรักษาแชมป์การประกวดเพลงพื้นบ้านภาคกลางที่ ม.หอการค้า(ย่ออีกแล้ว)
  • เนื้อหาเป็นบทประ ร้องเป็นเรื่องก็ได้ ๒๐ นาที
  • เรื่องเก่า หรือเรื่องปัจจุบันก็ได้
  • ไปคิดมา
  • กำหนดแข่งขัน ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๐
  • ณ ม.หอการค้าไทย
  • ชนะเลิศ ๑๕,๐๐๐ บาท
  • ชมเชย ไม่กี่พันบาท
  • คิดดูเอาเองจะเลือกอะไร

สวัสดี อ.พิสูจน์

  • อ่านแล้วเกิดความมั่นใจ
  • ผมเองเป็นคนมักง่าย รวดเร็ว
  • บ้างครั้งผิดบ่อยๆ
  • บางคำยังเข้าใจผิดอีกต่างหาก
  • เช่น โรงเรียน ร.ร.
  • โรงแรม รร.
  • ขอบคุณมาก
ตัวย่อเต็มไปหมดโดยเฉพาะเรื่องเกี่ยวกับราชการ และหนังสือพิมพ์. ถึงย่อถูกผมก็อ่านไม่รู้เรื่องอยู่ดี.
  • เห็นด้วยดังที่น้องวีบอก
  • ย่อย้อนย่อยอกซอกแซก
  • บางทีก็ย่อแปลกแปล๊ก
  • เหงื่อแตกหาต้นตอย่อมา
  • ขอบคุณท่านผอ.ประจักษ์
  • ที่ท่านให้ความสนใจภาษาไทยของเราครับ

ขอบคุณที่ให้ ความรู้ ดีดี เเบบนี้ นะครับ :)

ผมมีข้อสงสัยจะถาม อาจารย์ พิสูจน์ อีกอย่างหนึ่งครับ

คือว่า .. สัญญลักษณ์ อักษรย่อ ของราชวงศ์

ที่เขียนในลักษณะ มีตัวที่อยู่ สูง เเหละ ต่ำ

เเละถ้าเราต้องการจะออกเเบบโลโก้

ที่มีตัวอักษรย่อ ภาษาไทย ที่มีตัว ทั้งสูง เเละ ต่ำ

เเต่ ไม่ได้เหมือน อักษรย่อของราชวงศ์ หรือไม่ได้ทำคล้าย

เพียงเเต่ มีการเรียงที่ตัวอักษรที่เหมือนกัน

มีตัวสูงสุด ตัวต่ำสุดสองตัว

จะถือว่าเป็นการผิดไหมครับอาจารย์

คิดว่า อาจารย์ น่าจะเข้าใจคำถามนะครับ ..

ผมก็อธิบายเป็นคำพูดยาก เเต่ผมมีงานต้องทำ

กระทู้นี้ ก็ตั้งไว้นานเเล้ว ..

ไม่รู้ จะมีใครมาช่วยบอกได้ไหมนะ ,,

ไม่คอยชอบวิชาภาษาไทย

แล้วคำว่า คอนกรีตเสริมเหล็ก ต้องย่อแบบไหนครับ คสล.ใช่ป่าวครับ

ขอบคุณ คนไทย ต้องขออภัยที่ผมไม่ได้เข้ามาอ่านบันทึกนี้เสียนาน...ส่วนคำถามที่ถามมาผมไม่กล้าตอบแบบฟันธงเพราะผมก็ไม่มั่นใจ...ว่าจะเหมาะหรือไม่..แต่ก็กลัวคนที่ไม่เข้าใจจะตีความไปในทางไม่เหมาะ...เพราะคนเราเดี๋ยวนี้ตีความเข้าข้างตนเองและมองคนอื่นผิดจะเห็นชัดในเรื่อง.....ถวายฎีกา....ที่ถกเถียงกันอยู่..ต่างฝ่ายต่างก็ว่าการกระทำฝ่ายตนถูกอีกฝ่าย...พูดมานั้นผิด...ผมว่าถ้าอะไรต้องเสี่ยงก็คิดให้หนักหน่อยก่อนตัดสินใจนะครับ...ขอบคุณครับที่มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน

ขอบคุณ อรญา น่าเห็นใจครับ...แต่บางทีเราก็ต้องรักษาไว้...ถึงแม้จะไม่ค่อยชอบเพราะมันเป็นสมบัติของเราครับ

ขอบคุณ ไม่แสดงตน ผมเห็นเขาก็ใช้กันอยู่นะครับ...ถ้าไม่แน่ใจลองถามราชบัณฑิตยสถานอีกทีนะครับที่www.royin.go.th/th/home/

น่ารักมากเลยนกจอกเทศ

ขอบคุณมากที่ให้ความรู้

คำว่า "สำนักงาน" ใช้อักษรย่อว่า "สนง." ได้หรือไม่คะเช่น

เครื่องใช้สนง.

ความรู้เยอะดีมากค่ะ

OK เลยแหละ เนื้อหาแน่นGooD

เมื่อวานสอนลูกเรื่องการบ้านภาษาไทย ลูกบอกว่า " แม่ที่แม่สอนไปคำคล้องจองน่ะ มันผิดหมดเลย " แป๋ว งงงงง ผิดยังไงหว่า แต่ก็ผิดจริง ๆๆ คุณครูบอกว่าผิด ก็ยอมรับ และมีตัวอย่างเช่น จงกาคำที่เขียนถูกต้อง แต่ในคำตอบทั้งหมด ทุกข้อถูกละ ดิฉันบอกลูกข้อนี้ไปถามคุณครูใหม่น่ะ ลูกบอกว่า ถ้าข้อไหน " มีคำตอบที่ถูกหมด หรือผิดหมดตามคำถาม ให้กาข้อไหนก็ได้ ได้คะแนนเหมือนกัน " ดิฉันก็บอกลูกว่า อย่างนี้ไม่ถูกนะ เดี๋ยวเด็กจะจำไปผิด ๆ ให้คุณครูช่วยแก้เลย และก็อธิบายใหม่

เดี่ยวนี้ เด็กใช้ภาษาไทยที่ถูกต้องน้อยมาก เหมือนกับยุคสมัยมันพาไปยังไงยังงั้น เป็นห่วงค่ะ อยากให้มีคุณครูที่สอนภาษาไทย กันเยอะ ๆ อย่าไปหลงอยู่กับภาษาต่างชาติ ต่อไปเราจะไม่รู้ว่า ตัวเราเป็นใครมาจากไหน

ผมว่านะ อยากให้มีการสอนภาษาไทย ให้กับผู้สูงอายุด้วยน่ะ จัดเป็นกลุ่ม หรือชุมนุมอะไรก็ได้ ทำเหมือนกับตอนเข้าเรียนกันใหม่เหมือนตอนเป็นเด็กน่ะ เป็นแบบทบทวน เผื่อไว้สอนหลาน ๆ ทำการบ้านด้วย เพราะอายุมาก เรืยนมานานมันก็ลืมเป็นธรรมดา ดีกว่าอยู่บ้านคนเดียวมันเหงา มีกลุ่มเพื่อน ๆ สูงอายุได้คุยกัน และยังได้อนุรักษ์ ภาษาไทยไปด้วย น่ะ

ให้ความรู้ดีค่ะ อยากให้มีต่อไปเรื่อย ๆ ค่ะ

อยากรู้ความสำคัญค่ะ

ใครเป็นผู้ริ้เริ่มอักษรย่อค่ะ

อยากรู้เหมือนกันค่ะ ต้องทำการบ้านด้วยT-T บางคำก็ย่อได้หลายแบบค่ะ เลยไม่รู้จะใช้อะไรเช่น อ. ก็มี อำเภอ อาจารย์ อนุบาล บ. ก็มี บาท บุพบท บริษัท ม. ก็มี มัธยมศึกษา มหาวิทยาลัย ป. ก็มี ประถมศึกษา ประกาศนียบัตร อ่ะค่ะ รู้มาแค่นี้

ผมไม่ได้เรียนเอกภาษาไทยแต่พอรู้คำย่อบางคำบ้าง ที่แน่ๆคำย่อที่ว่า รร. เป็นคำย่อของ โรงแรม และ ร.ร. คือ คำย่อของโรงเรียนครับ

เขียนแล้วมาโพสต์ในเน็ตมีคนอ่านมาก และมีคนดูมากนะครับ อย่าเอาชื่อเสียงมาทิ้งในเน็ตเพราะความสะเพร่าหรือไม่แม่นทางวิชาการ

สวัสดีค่ะ อ.พิสูจน์ ขอถามหน่อยค่ะว่า

รพ.ย่อมาจากโรงพยาบาล

เเล้วก็ ร.พ. ย่อมาจากโรงพักใช่มั้ยค

ชื่อเฉพาะมีหลักการย่ออย่างไรครับ เช่น โรงเรียนบ้านคันท่าเกวียน

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท