เยี่ยมศึกษาหารือการจัดการข้อมูลและความรู้เพื่อการพัฒนาสุขภาวะระดับพื้นที่จังหวัดน่าน
เป็นการไป “เยี่ยมศึกษาหารือ” ที่ใช้เวลาเต็มที่ ประทับใจในการตอนรับและการให้ความร่วมมือของเจ้าของพื้นที่หลายฝ่าย ได้ข้อมูล สาระ ความรู้ ความคิด มากมาย คุ้มค่ากับเวลาและการลงทุนต่างๆอย่างน่าพอใจ
วันที่ 22 เดินทางถึงสนามบินจังหวัดน่าน 10.20 น. ไปศึกษาเรื่องการจัดการข้อมูลระดับตำบลของตำบลน้ำเกี๋ยน อำเภอภูเพียง (ผู้นำหลัก คือ ประธาน “องค์กรพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนตำบลน้ำเกี๋ยน” – ชูศิลป์ สารรัตนะ) หลังอาหารกลางวันเดินทางไปอำเภอนาน้อย ศึกษาการจัดการข้อมูลของสำนักงานสาธารณสุขอำเภอนาน้อย ของเทศบาลตำบลนาน้อย ของสถานีอนามัยตำบลสถานและองค์การบริหารส่วนตำบลสถาน และของชุมชนตำบลศรีษะเกษ (ร่วมกับ อบต.ศรีษะเกษ) (กรณีตำบลศรีษะเกษผู้นำเสนอหลัก คือ กำนันเกษตร ยศบุญเรือง 0-1951-0669) โดยใช้ชม “ศูนย์การเรียนรู้แผนแม่บทชุมชน” ของตำบลศรีษะเกษ การพัฒนาที่อยู่อาศัยแก้ความยากจนแบบ “บ้านมั่นคง” ของตำบลศรีษะเกษ (เป็นโครงการที่ได้รับการสนับสนุนจากสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ภายใต้ชื่อ “โครงการบ้านมั่นคงชนบท” ซึ่งตำบลศรีษะเกษถือเป็นตำบลนำร่องภายใต้โครงการนี้) และได้ชมการเลี้ยงหมูในระบบ “หมูหลุม”ซึ่งน่าชื่นชมและน่าประทับใจมาก (หมูดูมีความสุขและสุขภาพดี ไม่มีกลิ่นเหม็นจากคอกหมู ได้ผลทางเศรษฐกิจจากมูลหมูนอกจากตัวหมู ฯลฯ)
จากอำเภอนาน้อยกลับไปตัวเมืองน่าน ทานอาหารค่ำ ณ วัดอรัญญาวาส และพบปะสนทนากับส่วนหนึ่งของ “ประชาคมจังหวัดน่าน” พร้อมด้วยท่านพระครูพิทักษ์นันทคุณ เจ้าอาวาส ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งและอดีตประธานมูลนิธิฮักเมืองน่าน (ปัจจุบันเป็นที่ปรึกษา โดยมีคุณสำรวย ผัดผล เป็นประธาน)
วันที่ 23 ไปประชุมที่ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดน่าน กับนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด (นพ.พิศิษฐ์ ศรีประเสริฐ) พร้อมด้วยนายแพทย์สาธารณสุขอำเภอหลายอำเภอ นายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองน่าน ผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสถานีอนามัยที่คณะฯได้ไปเยี่ยมศึกษา ตัวแทนประชาคม ฯลฯ รับฟังการนำเสนอ และหารือเรื่อง การจัดการข้อมูลระดับพื้นที่เพื่อสนับสนุนการสร้างสุขภาวะอย่างบูรณาการและประเด็นที่เกี่ยวข้อง
ความคิดเห็นของผมอันเนื่องจากการไปเยี่ยมศึกษาหารือครั้งนี้
1. ประทับใจในความตั้งใจมุ่งมั่นและความเข้มแข็งสามารถของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการข้อมูลและการพัฒนาสุขภาวะในพื้นที่ของตนอันได้แก่
(1) ฝ่ายประชาชน โดยเฉพาะที่ตำบลน้ำเกี๋ยน ที่ตำบลศรีษะเกษ และเครือข่ายฮักเมืองน่าน (จังหวัดน่านได้รับการประเมินโดย UNDP ในปี 2546 ว่าเป็นจังหวัดที่มีการมีส่วนร่วมของประชาชนสูงสุดเป็นอันดับที่ 1 ของประเทศ)
(2) ฝ่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ทั้งที่เป็นองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เทศบาลตำบล และเทศบาลเมือง
(3) ฝ่ายราชการส่วนภูมิภาค โดยเฉพาะสาธารณสุขจังหวัด สาธารณสุขอำเภอ และสถานีอนามัย (ตำบล)
2. เรื่องที่น่าจะได้รับการพิจารณาดำเนินการต่อไป คือ “การจัดการข้อมูลและความรู้เพื่อการพัฒนาสู่สุขภาวะอย่างบูรณาการ” ซึ่ง “คำสำคัญ” (Key Words) ที่เกี่ยวข้องสามารถแยกได้ดังนี้
· การจัดการข้อมูล
· และ(การจัดการ)ความรู้
· เพื่อการพัฒนา
· สู่สุขภาวะ
· อย่างบูรณาการ
3. ควรพิจารณากำหนด “วัตถุประสงค์” ของการจัดการข้อมูลและความรู้ให้ชัดเจน เช่น
· เพื่อการวางแผนและดำเนินการพัฒนาสุขภาวะ ทั้งโดยตรงและผ่านกิจกรรมการพัฒนาในลักษณะอื่นๆ
· เพื่อการปฏิบัติงานของหน่วยงานรวมถึงการให้บริการแก่ผู้อื่น
· เพื่อการศึกษาเรียนรู้ รวมถึงการจัดการความรู้
· เพื่อการขับเคลื่อนทางสังคมรวมถึงการกระตุ้นจิตสำนึก การสร้างทัศนคติ และการตลาดเชิงสังคม (Social Marketing)
4. “ระบบข้อมูลและสารสนเทศ” ที่สำคัญ อาจประกอบด้วย
· ข้อมูลเกี่ยวกับ “ภาวะ” (อะไร เป็นอย่างไร)
· ข้อมูลเกี่ยวกับ “กิจกรรม” (ใคร ทำอะไร)
· ข้อมูลเกี่ยวกับ “ทรัพยากร” (อะไร อยู่ที่ไหน)
· สารสนเทศที่เป็น “ความรู้” (อะไร ทำอย่างไร)
5. คำว่า “บูรณาการ” ควรหมายรวมถึง
· การบูรณาการ “วัตถุประสงค์” ของการจัดการข้อมูลและความรู้
· การบูรณาการข้อมูล / สารสนเทศ / ความรู้ที่เกี่ยวข้อง
· การบูรณาการ “สุขภาวะ” ซึ่งเป็น ผลลัพธ์ที่พึ่งประสงค์ของกิจกรรมการพัฒนา
· การบูรณาการ “กิจกรรม” การพัฒนา
· การบูรณาการ “ทรัพยากร” ที่จะนำมาใช้ในกิจกรรมการพัฒนา
6. ในการที่จะดำเนิน “โครงการการจัดการข้อมูลและความรู้เพื่อการพัฒนาสู่สุขภาวะอย่างบูรณาการ” ผู้สมควรจะเป็น “เจ้าภาพ” หรือเป็นผู้มีบทบาทสำคัญ น่าจะได้แก่ 3 ฝ่ายหลัก ที่เป็น “เจ้าของพื้นที่” หรือเป็นผู้ดูแลพื้นที่ อันได้แก่
(1) ภาคประชาชน ซึ่งรวมถึง ชุมชน องค์กรชุมชน ประชาคม และเครือข่ายภาคประชาชน
(2) องค์ปกครองส่วนท้องถิ่น คือ อบต. เทศบาล และอบจ.
(3) ราชการส่วนภูมิภาค ทั้งในระดับตำบล อำเภอ และจังหวัด
ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม
24 มกราคม 2549
ความเห็น (6)
morning_glory
อยากเห็นภาพบ้างครับ ว่าเขาจัดกันยังไงบ้าง
อยากให้ blog เป็นส่วนหนึ่งของระบบพวกนี้ด้วย
น่าจะอยู่ในเรื่อง "กิจกรรม" หรือ "ความรู้" ได้
ศิษย์เก่าอาจารย์โชคชัย ครับผม
ต้นตำรับการแก้ปัญหาความยากจนโดยการให้การอบรมเกษตรธรรมชาติ หนึ่งในนั้นคือการเลี้ยงหมูแบบเกษตรธรรมชาติ ( หมูหลุม ) ต้นตำรับการเลี้ยงหมูหลุมเจ้าแรกในประเทศไทยคือ อาจารย์โชคชัย สารากิจ ศูนย์เรียนรู้การพัฒนายั่งยืนภาคเหนือ เวียงป่าเป้า เชียงราย ณ สถานที่แห่งนี้เป็นต้นกำเนิดการเลี้ยงหมูหลุมในประเทศไทย จนแพร่หลายทั่วประเทศ อบรมลูกศิษย์เต็มบ้านเต็มเมืองในขณะนี้ แต่ว่า...ข้าพเจ้าไม่เห็นมีกลุ่ม/บุคคลไหนที่บอกว่าเรียนมาจากอาจารย์ เห็นแต่ว่าคิดเองทำเองทั้งนั้น ข้าพเจ้าศิษย์เก่าเห็นแล้วเศร้าใจ
ศิษย์อาจารย์โชคชัย อ.ทุ่งหัวช้าง จ.ลำพูน
ผ่านมาเจอ เคยไปอบรมที่ อ.โชคชัย มาแล้วครับ ใครไม่เคยไปก็จะไม้รู้ว่า เยี่ยมขนาดไหน เพิ่งเคยเจอการอบรมแบบนี้ ( เกิดมาตั้งนานนนน ) อยากไปอีกครั้ง ได้ข่าวมาว่าเทคโนโลยีของอาจารย์ update ไปเยอะเลย
อ้าว เข้ามาหาข้อมูลเครือข่ายเพื่อนๆ และวิชาการเรื่องหมูหลุม มาเจอศิษย์พี่ ( หรือว่าศิษย์น้องก็ไม่แน่ใจ ) ตั้ง สอง สามคน โลกมันกลม หรือว่าอาจารย์โชคชัย มีลูกสิษย์แพร่ขยายเต็มบ้านเต็มเมืองก็อาจเป็นได้ ไปอบรมมาเมื่อปี 50 สนุกมาก ไม่เคยหลับ ได้รับในสิ่งที่ไม่คาดว่าจะได้รับ มันเกินความคาดหมายจริงๆ ยืนยันอีกเสียงหนึ่งค่ะว่า อาจารย์เราท่านเยี่ยมยุทธจริงๆ คิดว่า ปี2552 จะพากลุ่มไปเพิ่มเติมอีก ใครที่ผ่านการอบรมมานาน ไปอัพเดทเทคโนโลยีใหม่ๆ ได้แล้วค่ะ