การปลูกต้นพันงู(บอนงู)ด้วยเมล็ด

ปลูกบอนงู

ปลูกต้นพันงูโดยใช้เมล็ดที่พรานกระต่าย

โดย  ประสิทธิ์  อุทธา

  นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 6 ว

  สำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

                 เมื่อ 2 - 3 ปีที่แล้ว(2547 - 2549)  ข้าพเจ้าในฐานะเป็นนักวิชาการส่งเสริมการเกษตรผู้รับผิดชอบตำบลท่าไม้(เกษตรตำบล) อำเภอพรานกระต่าย  จังหวัดกำแพงเพชร สังเกตุเห็นว่าในพื้นที่ตำบลท่าไม้แต่ละปีช่วงเดือนพฤษภาคม - เดือนกรกฎาคม จะมีพืชอาหารท้องถิ่นชนิดหนึ่งถูกเก็บออกจากป่ามาวางจำหน่ายตามตลาดสดในเขตเทศบาลพรานกระต่าย และมีราคาค่อนข้างจะสูงพอสมควร  สอบถามพี่น้องเกษตรกรในพื้นที่แล้วทราบว่า ที่อำเภอพรานกระต่าย  เรียกพืชชนิดนี้ว่าพันงูหรือบอนงู ภาคเหนือเรียกว่าดอกก้าน มีหลายชนิดเช่นพันงู(บอนงู) บอนตะโก แหลนผี  เป็นพืชตระกูลบุก มีหัวใต้ดินลักษณะคล้าย แครอท ใบเป็นแฉกๆ เมื่อได้รับความชื้นจากนำฝนหัวที่อยู่ใต้ดินจะแทงช่อดอกและลำต้นขึ้นเหนือดิน ชาวบ้านทั่วไปก็จะเก็บต้นอ่อนและก้านดอกมาปรุงเป็นอาหารหรือจำหน่ายตกประมาณ 2-4  ดอก ราคา 10-20 บาท ทำรายได้อย่างดีให้กับผู้ที่รู้จักการเก็บมาจำหน่าย  แต่แนวโน้มพืชดังกล่าวจะหายากยิ่งขึ้นเนื่องจากมีการบุกรุกทำลายป่า และมีผู้คนบางกลุ่มจ้างคนในพื้นที่ขุดหัวพันงูในป่า เพื่อมาปลูกในบ้านทำให้พันงูถูกทำลายจึงหายากและมีราคาแพงมากขึ้น

                จึงได้คิดหาวิธีที่จะสามารถขยายพันธุ์ต้นพันงู โดยไม่ต้องขุดมาจากป่า คิดว่าน่าจะเลียนแบบธรรมชาติโดยการเพาะจากเมล็ดพันงูที่แก่  และทราบว่ามีเกษตรกรบางรายทดลองเพาะแล้วได้ผลดี ได้ต้นพันงูจำนวนมากการเจริญเติบโตดี จึงแนะนำให้เกษตรกรทั่วไปหันมาเพาะปลูกต้นพันงูเป็นพืชแซมในระบบการเกษตรแบบผสมผสาน หนึ่งในจำนวนเกษตรกรที่สามารถเพาะปลูกต้นพันงูได้คือนางมุกดา  โมราราย เกษตรกรบ้านเลขที่ 16 หมู่ที่ 14 บ้านหนองมะคึก  ตำบลท่าไม้  อำเภอพรานกระต่าย  จังหวัดกำแพงเพชร  ซึ่งสามารถขยายพันธุ์เพาะปลูกต้นพันงูได้เองจำนวนกว่า 10,000 ต้น

  

วิธีการเพาะพันงูจากเมล็ด

                                ปล่อยให้ดอกพันงูมีเมล็ดแก่สีแดงจัด นำมาล้างน้ำให้สะอาด เตรียมดินร่วนใส่กระบะหรือกระถางแล้วนำเมล็ดพันงูที่ได้หว่านลงไป ประมาณ 1 เดือน จะงอกเป็นต้นอ่อนเล็กๆ จึงย้ายไปปลูกในพื้นที่ที่มีร่มเงารำไรเช่น ไต้ต้นไม้ใหญ่ ในสวนกล้วย สวนมะนาว สวนลำไย ฯลฯ  ต้นพันงูจะแก่ ลงหัวและยุบไป คอยดูแลรักษาอย่าให้น้ำท่วมหรือไก่คุ้ยเขี่ย เมื่อมีฝนตกลงมาต้นพันงูจะงอกขึ้นมาเองตามธรรมชาติใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักหว่านเพื่อช่วยให้ดินร่วนทำให้การเจริญเติบโตเร็วขึ้น ภายในปี 2-3 ก็จะมีดอกสามารถเก็บมาทำอาหารหรือจำหน่ายได้และจะมีดอกขนาดโตขึ้นทุกปี ไปเรื่อยๆ

                ดังนั้นจึง ไม่จำเป็นต้องไปหาดอกหรือต้นพันงูในป่ามารับประทานอีก ทั้งยังคิดว่าหากเพาะปลูกได้จำนวนมากขึ้นจะสามารถทำรายได้เพิ่มให้แก่ครอบครัวได้อีกทางหนึ่ง อีกทั้งสามารถรักษาต้นพันงูในป่าไม่ให้ถูกทำลาย  ปัจจุบันมีเกษตรกรทั่วไปเริ่มนำแนวคิดดังกล่าวไปใช้แล้วได้ผลดี  จึงคาดว่าในอนาคตพืชอาหารจากธรรมชาติชนิดนี้จะได้รับการพัฒนาเป็นพืชเศรษฐกิจประจำท้องถิ่นอำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชรต่อไป

®®®®®®®®®®®®®®®®®

[สิงห์ ป่าสัก]

• สวัสดีครับอาจารย์ประสิทธิ์
• เป็นแนวทางหนึ่งในการอนุรักษ์ และเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรนะครับ
• ขอบพระคุณมากครับ

[เธียรไชยา]

* สวัสดีครับคุณพี่ที่เคารพ

* ผมอยากจะเห็นภาพประกอบด้วยครับ

* ขอให้คุณพี่มีงานดีๆ อย่างนี้เรื่อยๆ นะครับ

[นันทา ติงสมบัติยุทธ์]

• สวัสดีค่ะ..พี่ประสิทธ์
• อย่าลืมนำสิ่งดีๆ แบบนี้มาฝากอีกนะคะ..
• ยังจำภาพพี่ประสิทธ์ เป็นไกด์..พาชมเมืองกำแพงเพชร..ได้จนทุกวันนี้..

[ลุงอ้วน(ประสิทธิ์)]

   ขอบคุณมากครับที่มาเยี่ยมและแนะนำ จะพยายามเรียนรู้จากท่านอาจารย์ต่างๆให้มากแล้วจะนำเสนอเพิ่มเติมโอกาสต่อไปนะครับ

[ลุงอ้วน]

ถึงเวลาแล้วนะครับสำหรับท่านที่จะเพาะเมล็ดบอนงู เพราะตอนนี้(เดือนมีนาคม -  พฤษภาคม)ต้นบอนงูกำลังจะออกดอก รีบไปจองไว้ก่อนที่จะถูกคนเก็บไปกินหรือถูกนกกินเมล็ดจนหมด วิธีการก็คือบอนงูจะออกดอกและมีเมล็ดแก่ให้เอาถุงกระดาษไปคลุมหรือครอบดอกไว้รอจนสุกแดงจึงเก็บมาเพาะพันธุ์ได้นะครับ เดี๋ยวจะเสียโอกาสไปอีก 1 ปี นะครับ

[เฟิร์น]

รับซื้อต้นบอนหวานตากแห้ง รับไม่อั้น ให้ราคาสูง สนใจติดต่อด่วน 087-0435657 เฟิร์น

[นาย ประสิทธิ์ อุทธา]

ต้นบอนงูยังไม่มีภาพดูเมล็ดไปก่อนนะครับ

[ข้าวหอม]

เป็นความรู้ที่ดีมากๆเลยค่ะ

[ไพรลิน]

สนใจอยากสั่งซื้อเมล็ดบอนงูค่ะ ไม่ทราบว่ามีจำหน่ายรึเปล่า

[[email protected]]

ต้องการซื้อเมล็ดบอลงู