แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพ จำนวน 2 ชั่วโมง การทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต วิชา พ 42101 สุขศึกษา ระดับช่วงชั้นที่ 4 ชั้นปีที่ 2
สาระสำคัญ ระบบย่อยอาหารมีหน้าที่เกี่ยวกับการย่อยอาหาร การดูดซึมอาหาร และช่วยระบายกากอาหารออกจากร่างกาย ส่วนระบบการหายใจเป็นกระบวนการนำออกซิเจนจากอากาศภายนอกเข้าสู่เซลล์เพื่อทำปฏิกิริยากับอาหารต่างๆ ภายในเซลล์ เพื่อเปลี่ยนเป็นพลังงาน และถ่ายเทกาซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เป็นส่วนเกินจากการเกิดปฏิกิริยาเหล่านี้ออกจากเซลล์ ในขณะเดียวกันระบบไหลเวียนโลหิตเปรียบเสมือนเป็นระบบการขนส่งของร่างกาย คือ การนำเอาออกซิเจน อาหาร น้ำ และสิ่งจำเป็นไปส่งให้ทุกเซลล์ในร่างกาย และนำเอาของเสียออกจากเซลล์ไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ซึ่งมีหน้าที่ขับออกนอกร่างกาย ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง / จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. จุดประสงค์ปลายทางเข้าใจกระบวนการสร้างเสริม และดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต2. จุดประสงค์นำทาง2.1 บอกอวัยวะที่สำคัญของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิตได้2.2 อธิบายการทำงานและหน้าที่ของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิตได้2.3 บอกวิธีการหรือแนวทางในการสร้างเสริม และดำรงประสิทธิภาพ การทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิตได้ สาระการเรียนรู้ ( ในมาตรฐาน ) กระบวนการสร้างเสริม และดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต เนื้อหาสาระ ( สาระการเรียนรู้ย่อย ) ระบบต่าง ๆ ภายในร่างกาย1. ระบบย่อยอาหาร1.1 อวัยวะในระบบย่อยอาหาร1.2 กระบวนการทำงานของระบบย่อยอาหาร1.3 การสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร 2. ระบบขับถ่าย2.1 อวัยวะในระบบขับถ่าย2.2 กระบวนการทำงานของระบบขับถ่าย2.3 การสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบขับถ่าย3. ระบบหายใจ3.1 อวัยวะในระบบหายใจ3.2 กระบวนการทำงานของระบบหายใจ3.3 การสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบหายใจ4. ระบบไหลเวียนโลหิต4.1 อวัยวะในระบบไหลเวียนโลหิต4.2 กระบวนการทำงานของระบบไหลเวียนโลหิต4.3 การสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบ ไหลเวียนโลหิต คุณลักษณะที่ต้องการพัฒนา 1. ความรับผิดชอบ - ปฏิบัติงานตามที่ได้รับมอบหมายครบถ้วนและทันเวลา - ทำงานด้วยความเอาใจใส่2. การมีส่วนร่วม- ปฏิบัติงานตามแผนที่กลุ่มกำหนดเป็นขั้นตอนอย่างมีระบบ - ช่วยแก้ไขปัญหาจากการทำงานกลุ่ม กระบวนการเรียนรู้ที่ใช้ กระบวนการกลุ่ม การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ คาบที่ 3 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน1. ครูสนทนาและซักถามนักเรียน โดยใช้รูปภาพระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต ประกอบในการสนทนา ดังนี้ การรับประทานอาหาร การขับถ่าย การหายใจ และการไหลเวียนโลหิตของคนปกติ และคนไม่ปกติ แตกต่างกันอย่างไร และนักเรียนมีวิธีการดูแลสุขภาพอย่างไรไม่ให้เกิดโรคต่าง ๆ แก่อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต2. แจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ และทดสอบก่อนเรียน ขั้นดำเนินการสอน3. แบ่งนักเรียนออกเป็น 4 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มเลือกประธาน รองประธาน และเลขานุการกลุ่ม 4. ครูอธิบายชี้แจงวิธีการเรียน ชุดการสอนแบบศูนย์การเรียน และให้นักเรียนศึกษาศูนย์การเรียนเรื่อง “ กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต “5. นักเรียนเข้าเรียนตามศูนย์การเรียนทั้ง 4 ศูนย์ ดังนี้กลุ่มที่ 1 - ศึกษาศูนย์การเรียนที่ 1 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรง ประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหารกลุ่มที่ 2 - ศึกษาศูนย์การเรียนที่ 2 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรง ประสิทธิภาพการทำงานของระบบขับถ่ายกลุ่มที่ 3 - ศึกษาศูนย์การเรียนที่ 3 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรง ประสิทธิภาพการทำงานของระบบหายใจกลุ่มที่ 4 - ศึกษาศูนย์การเรียนที่ 4 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรง ประสิทธิภาพการทำงานของระบบไหลเวียนโลหิต ศูนย์สำรอง สมุดภาพเกี่ยวกับ “ กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต “6. นักเรียนแต่ละกลุ่ม ศึกษาชุดการสอน โดยปฏิบัติตามคำชี้แจงของชุดการสอนแต่ละศูนย์การเรียน จนครบ 4 ศูนย์ โดยครูผู้สอนให้คำปรึกษา แนะนำเมื่อนักเรียนมีปัญหาใช้เวลาศึกษาศูนย์การเรียนละประมาณ 10 นาที พร้อมทั้งนัดหมายให้แต่ละกลุ่มนำเสนอความรู้หน้าชั้นเรียน หลังจากเรียนครบทุกศูนย์แล้ว คาบที่ 47. ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มนำความรู้เสนอหน้าชั้นเรียนตามที่ตกลงนัดหมาย8. นักเรียนกลุ่มอื่นและครูร่วมอภิปราย ประเมินการนำเสนอความรู้ ขั้นสรุป9. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปความรู้ที่ได้รับจากชุดการสอนแบบศูนย์การเรียน10. ทดสอบหลังเรียน สื่อการเรียนการสอน 1. ภาพระบบทางเดินอาหาร2. ภาพระบบขับถ่าย3. ภาพระบบหายใจ4. ภาพระบบไหลเวียนโลหิต5. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรียนเรื่อง “ กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต “6. สมุดภาพเกี่ยวกับ “ กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพ การทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบ ไหลเวียนโลหิต “7. ภาพสุขบัญญัติ 10 ประการ8. หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้พื้นฐานสุขศึกษาและพลศึกษา ชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 5 แหล่งเรียนรู้ 1. ห้องสมุดทั้งในและนอกโรงเรียน 2. สำนักงานสาธารณสุข3. โรงพยาบาล4. Internet - www.google.com , www.thaiclinic.com , www.sanook.com www.anamai.moph.go.th , www.siamhealth.net การวัดผลและประเมินผล 1. วิธีการวัดผลและประเมินผล 1.1 สังเกตการทำงานกลุ่ม1.2 ประเมินผลการพัฒนาคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ และการมีส่วนร่วม1.3 ทำข้อทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน2. เกณฑ์การประเมิน ประเมินผลโดยถือเกณฑ์ผ่านดังนี้2.1 นักเรียนมีผลการปฏิบัติงานกลุ่มอยู่ในระดับคุณภาพ 2 ขึ้นไป2.2 นักเรียนมีคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ และการมีส่วนร่วม อยู่ในระดับคุณภาพ 2 ขึ้นไป2.3 นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนได้ตั้งแต่ 7 ข้อ ใน 10 ข้อ3. เครื่องมือวัดผลและประเมินผล3.1 แบบสังเกตการทำงานกลุ่ม3.2 แบบสรุปผลการพัฒนาคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ และการมีส่วนร่วม3.3 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน กิจกรรมเสนอแนะ 1. แนะนำนักเรียนที่ยังไม่เข้าใจเนื้อหาวิชาที่สอนให้ศึกษาเพิ่มเติมในเอกสารการสอนรายวิชา พ 42101 สุขศึกษา ชุดการสอน แบบศูนย์การเรียน เรื่อง “ กระบวนการสร้างเสริม และดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต “ แบบทดสอบก่อนเรียนวิชา พ 42101 สุขศึกษา ระดับช่วงชั้นที่ 4 ชั้นปีที่ 2หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว และทำเครื่องหมาย ( X ) ลงใน กระดาษคำตอบจุดประสงค์ที่ 11. ระบบย่อยอาหารประกอบด้วยอวัยวะใด ก. ปาก หลอดอาหาร ม้าม ลำไส้เล็ก ข. ปาก กระเพาะอาหาร ตับ ลำไส้เล็ก ค. ปาก หลอดลม ตับ กระเพาะอาหาร ง. กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ตับ ม้าม2. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ก. กินอาหารให้ตรงเวลา ข. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ค. รักษาความสะอาดของช่องปาก ง. กินยาระบายทุกครั้งเวลาท้องผูก 3. การทำงานของระบบขับถ่ายปัสสาวะข้อใดถูกต้อง ก. เลือด หน่วยไต ท่อปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะ ข. เลือด หน่วยไต หลอดไต กระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ ค. เลือด หลอดไต หน่วยไต กระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ ง. เลือด กรวยไต หลอดไต กระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ 4. ข้อใด ไม่ใช่ ของเสียที่กำจัดออกทางไต ก. ยูเรีย ข. ครีอาตินิน ค. กรดอะมิโน ง. แอมโมเนีย 5. การหายใจเข้า – ออก ต้องสัมพันธ์กับอวัยวะใดมากที่สุด ก. ปอด ข. หัวใจ ค. กะบังลม ง. หลอดลม6. นักเรียนคิดว่าการดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบหายใจ ข้อใดถูกต้องที่สุด ก. ปรึกษาแพทย์เพื่อทำการรักษา ข. ปิดปากหรือจมูกเวลาไอหรือจาม ค. รักษาสุขภาพของตนเองให้ดีอยู่เสมอ ง. แต่งกายให้เหมาะสมกับสภาพอากาศ7. หน้าที่หลักของระบบไหลเวียนโลหิตคือข้อใด ก. ควบคุมระดับความดันเลือดให้เป็นปกติ ข. ขนส่งออกซิเจนไปยังปอดและส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ค. ขนส่งสารอาหารและเลือดไปยังอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย ง. ขนส่งสารอาหารและเลือดกับควบคุมความสมดุลของร่างกาย8. เม็ดเลือดประกอบด้วยสิ่งใด ก. เม็ดเลือดแดง เกล็ดเลือด พลาสมา ข. เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว พลาสมา ค. เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด ง. เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดดำ เม็ดเลือดขาว 9. ชีพจรของผู้ใหญ่ปกติเต้นกี่ครั้งต่อนาที ก. 50 - 60 ครั้ง ข. 72 - 85 ครั้ง ค. 90 - 95 ครั้ง ง. 90 - 110 ครั้ง 10. การออกกำลังกายเพื่อประสิทธิภาพของระบบไหลเวียนโลหิต ควรออกกำลังกาย อย่างน้อยกี่วันต่อสัปดาห์ และใช้เวลานานเท่าใดต่อวัน ก. 1 วัน/สัปดาห์ เวลา 30 นาที/วัน ข. 2 วัน/สัปดาห์ เวลา 30 นาที/วัน ค. 3 วัน/สัปดาห์ เวลา 30 นาที/วัน ง. 7 วัน/สัปดาห์ เวลา 2 ชั่วโมง/วัน กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียนวิชา พ 42101 สุขศึกษา ระดับช่วงชั้นที่ 4 ชั้นปีที่ 2หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง กระบวนการสร้างเสริมและดำรงประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต ชื่อ........................................................................ ชั้น........................เลขที่................*********************************************************************คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว และทำเครื่องหมาย ( X ) ลงใ