จิต(Mind)ที่คนทั่วไปรู้จัก

จิต คือความรู้สึก ซึ่งเป็นผลรวมจากเหตุการณ์ความรู้สึกต่างๆ คือ การรู้สึกสัมผัส การรู้สึกรับรู้ การรู้สึกจำ การรู้สึกคิด การรู้สึกโกรธ การรู้สึกรัก การรู้สึกร้อน การรู้สึกหอม การรู้สึกอยากต่างๆ การรู้สึกจำ การรู้สึกคิด ความรู้สึกอารมณ์ ฯลฯ ความรู้สึกเหล่านี้เอง ที่คนทั่วไปเรียกว่า จิต

จิต ที่ทุกคนรู้จัก คือ ความรู้สึก(Conscious)  มีคนส่วนน้อยมากที่คิดว่า จิต คือความรู้สึก และสมอง  และมีคนส่วนน้อยที่สุดที่คิดว่า  จิต คือสมอง

ที่ว่า จิตคือความรู้สึกนั้น  ผมหมายถึงความรู้สึกต่างๆ  คือ ความรู้สึกตัวทั่วๆไป   ความรู้สึกสัมผัสเสียงทางหู   ความรู้สึกสัมผัสวัตถุและสี ทางตา  ความรู้สึกสัมผัสกลิ่น ทางจมูก  ความรู้สึกสัมผัสรส ทางลิ้น  ความรู้สึกร้อนหนาว ทางผิวหนัง  ความรู้สึกทางด้านอารมณ์ การรู้สึกรับรู้  การรู้สึกจำ  การรู้สึกคิด  การรู้สึกตัดสินใจ  ฯลฯ  ความรู้สึกต่างๆเหล่านี้รวมกันเป็น ความรู้สึกทั่วๆไปในขณะที่เราตื่นอยู่  คนเกือบทุกคนคิดว่าสิ่งที่กล่าวมานี้คือจิต(Mind)   ไม่ค่อยมีใครคิดว่า  จิตคือสมอง

จิต หรือความรู้สึกต่างๆเหล่านี้ เกิดจากกิจกรรมของเซลล์ประสาทในสมอง  ถ้าไม่มีกิจกรรมของเซลล์ประสาท  ก็จะไม่มีจิตเกิดขึ้น (โปรดดูที่ http://gotoknow.org/archive/2005/11/26/00/04/20/e8040 )

[เชน]

อืม... จริงครับ จิตคือสมอง   เพราะจิตที่แท้จริงมาจากหัวใจ

เพราะการเต้นจังหวะของหัวใจนั้นสัมพันธ์กับสมอง  แต่ไอ่จิตที่ว่าเป็นสมองนั้น  ถ้าจะแยกแยะให้ละเอียด หรือชี้ให้ชัดนั้น ต้องเรียกว่าคลื่นสมองถึงจะถูก  และต่อไปทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่นสมองนั้น ถ้าเคลื่อนที่จากซ้ายไปขวา เป็นทิศทางที่ไม่ค่อยมีความสุขเพราะเป็นความสุขแบบทางโลก  ส่วนทิศทางจากขวาไปซ้ายเป็นทิศของการปฎิบัติธรรมตามแบบพุธองค์ เป็นความสุขทางธรรม   แต่เมื่อท่านได้เห้นอนัตาเมื่อไหร่เมื่อนั้น คลื่นสมองของท่านจะไร้ทิศทาง  คือไม่มีทิศทาง  และเป้นแบบเรียบ เส้น ตรง ไม่เป็นรูปคลื่นเหมือนเก่า 

                                  

 

[ไสว เลี่ยมแก้ว]

ความคิดของคุณเชน น่าสนใจมากครับ โดยเฉพาะที่ว่า จิตมาจากหัวใจ เรื่องเกี่ยวกับคลื่นสมอง ผมได้ร่วมแสดงข้อคิดเห็นร่วมกับคุณเชนไว้ที่ http://gotoknow.org/archive/2005/11/26/00/04/20/e8040  แล้วครับ

ที่ผมเขียนไว้ข้างบนว่ามีคนส่วนน้อยที่คิดว่า จิตคือสมองนั้น  คือกลุ่มนักคิดที่เชื่อตามทฤษฎีจิตที่ชื่อ  Identity Theory  กลุ่มนี้มีความเชื่อว่า จิตกับสมองเป็นสิ่งเดียวกัน  คือไม่มีสิ่งที่เรียกว่าจิต(Consciousness,Mental Event,Mind) มีแต่สมองเท่านั้น เป็นแนวคิดแบบ Materialism สุดโด่งเลยทีเดียว

[จันทวรรณ]

ดีใจมากคะที่อาจารย์สามารถติดตั้ง sitemeter ได้เอง
อาจารย์เป็นผู้ใช้ท่านหนึ่งที่เปิดใจให้กับเทคโนโลยีได้เป็นอย่างดีคะ

จริงๆ แล้ว ดิฉันมีความเห็นว่า Users ใน GotoKnow.org
ลบล้างผลการวิจัยในหลายๆ ด้านนะคะ เช่น งานด้าน Technology Acceptance ในมุมมองของวัฒนธรรมและด้านอายุคะ :)

 

[ไสว เลี่ยมแก้ว]

ขอบคุณอาจารย์มากครับ  Tutorial ของอาจารย์นั่นเองที่ช่วย ผม  ข้อเขียนของอาจารย์มีความเป็นปรนัยหรือ Objective สูงมาก  ทุกเรื่องใน Tutorial    เพราะว่าสามารถทำให้คนที่ไม่มีความรู้ทางคอมพิวเตอร์อ่านแล้วสามารถทำได้โดยไม่ต้องถามผู้เขียน     เรื่อง Sitemeter ก็เช่นกัน  ผมอ่านข้อเขียนของอาจารย์ทุกครั้งที่ติดขัด  จนทำได้  มันเป็นกระจกส่องความสำเร็จและความยอดเยี่ยมของอาจารย์และทีมงานครับ.

ดูเหมือนอาจารย์ไม่ได้หลับได้นอน  ระวังสุขภาพด้วย.

[เกษม ตันธนะศิริวงศ์]

  แล้วในความรุ้เชิงอภิธรรม ได้มีการขยายความเรื่องที่ตั้งหรือนิยามของจิตหรือไม่อย่างไรครับ มีใครรู้บ้างช่วยบอกที

[ไสว เลี่ยมแก้ว]

เรื่องที่เขียนในบันทึกที่ผ่านมา  จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับ ธรรมชาติของจิต(Mind)  โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับตวามรู้(Cognition)  ยังไม่ถึงเรื่องของอารมณ์(Emotion)  บนพื้นฐานของความเชื่อเชิงประจักษ์(Empirical)  ไม่ใช่เชิงเหนือธรรมชาติ(Supernatural) ครับ

แต่เนื่องจาก  จิตของแต่ละคนนี้  แปรปรวนได้  เป็นทุกข์ หรือสุข  ซึ่งลักษณะที่แปรปรวนไปนี้  โดยเฉพาะทุกข์นั้น  มนุษย์ไม่พึงปรารถนา  ต้องการขจัดออกไปจากจิตภาคความรู้หรือปัญญา

วิธีขจัดทุกข์ของศาสนาพุทธ  กระทำได้ด้วยตัวเองทุกคนโดยใช้ปัญญาค้นหาสาเหตุ  เมื่อพบแล้วก็ดับที่สาเหตุนั้นๆ  ความทุกข์ก็ดับไป  หมดไป  ถ้าดับหมดทั้งทุกข์และสุข  เหลือแต่ความรู้บริสุทธิ์(Pure cognition)  ก็เรียกว่า  สงบ  หรือ นิพพาน

พระอภิธรรมที่ว่านั้นก็เป็นกลุ่มกฎของการปฏิบัติที่จะนำไปสู่การหลุดพ้นจากความทุกข์เป็ส่วนใหญ่

พระอภิธรรมเกี่ยวข้องกับจิตในลักษณะที่กล่าวมาครับ  ผมจึงไม่ได้กล่าวถึง  อีกประการหนึ่ง  ผมยังต้องค้นคว้าทางด้านศาสนาอีกมากจึงจะแสดงความคิดในแนวนั้นได้  จึงอยากให้คนอื่นช่วยในด้านนั้นครับ

อย่างไรก็ตาม  ข้อคิดเชิงคำถามของคุณเกษม เป็นสิ่งที่ดีมาก ถ้าหากมีความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องของจิต  แม้ในเรื่องเกี่ยวกับศาสนา  ถ้าผมรู้  ก็จะดีใจที่สุดที่จะมีเพื่อนร่วมสนธนา ครับ

(ผมต้องขออภัยที่ได้วงเล็บภาษาอังกฤษไว้กับคำหลายคำ  ที่เขียนไว้ก็เพื่อย้ำว่า  ความหมายของคำที่ผมใช้นั้น  ถ้าเป็นภาษากลางของโลกก็จะตรงกับคำนั้นๆ ครับ)