Building farmer’s capacities for networking(Part I): Strengthening rural groups in Columbia though network analysis

ผมได้รีวิว Building farmer’s capacities for networking(Part I): Strengthening rural groups in Columbia though network analysis โดย Douthwaite,B.,A. et. al.(2006)

จุดเด่นที่ประทับใจเป็น action research ที่น่าสนใจ ที่มีกระบวนการที่ทำให้เกษตรกร(ผู้ร่วมวิจัย)สามารถเข้าใจเนื้อหาสาระของวิจัย(อบรมเกษตรกร)ได้โดยง่าย โดยการพยายามเปรียบเทียบเครือข่ายทางสังคมในรูปแบบต่างๆ ด้วย แผนภาพที่แสดงเครือข่ายความสัมพันธ์ของบุคคลต่างๆ รวมทั้งเกษตรกรแต่ละรายในชุมชน ด้วย “เส้นใยแมลงมุม” ที่มีสีสันสีต่างๆ ทำให้เกษตรกรได้เข้าใจมากยิ่งขึ้นอีกทั้งการทำงานของคณะวิจัยจาก CIALs และ CIAT ซึ่งเป็นองค์กรที่ทำงานในแต่ละพื้นที่ คือจาก Cauca และ Foetaleza ตามลำดับ ยังได้ส่งผลโดยตรงถึงเกษตรกร ถึงแม้จะเป็นระดับที่อาจเทียบไม่ได้ในทางสถิติ แต่ในทางปฏิบัติแล้วผู้วิจัย และเกษตรกรได้เริ่มไปสู่การเปลี่ยนแปลงในการพัฒนาศักยภาพ เครือข่ายทางสังคมร่วมกัน โดยเกษตรกรเป็น “คุณกิจ” โดยที่มีเอ็นจีโอ เจ้าหน้าที่เกษตร เป็น “คุณอำนวย”     และที่ทำให้กรณีของ Cauca และ Foetaleza เป็นประเด็นที่น่าสนใจ แต่ผมไม่ได้เข้าใจโดยละเอียดมากนักก็คือ ของเขามีโปรแกรม network mapping software ซึ่งจะใช้ร่วมกับแบบสอบถาม ซึ่งจะประมวลผลให้เห็นเครือข่าย ความสัมพันธ์ของกลุ่มองค์กร บุคคล ฯลฯ

แนวคิดที่น่าสนใจภายใต้แนวคิดของการจัดการความรู้ และความเชื่อมั่นว่าในชุมชนต่างๆมีองค์ความรู้ ซึ่งเปรียบเสมือน “ทุน” ที่สำคัญอีกประการหนึ่ง และสายสัมพันธ์ การให้ความช่วยเหลืออุปถัมภ์ ค้ำจุนกันในชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในชุมชนวิถีเกษตรกรรม (ชนบท) โดยใช้เครื่องมือของการวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคม (Social Network Analysis’s) ทำให้ผู้วิจัยได้ empower ตัวเกษตรกรเอง และรวมทั้งกลุ่มของเกษตรกรให้สามารถเห็นประโยชน์และความสำคัญของการรวมกลุ่ม ตลอดจนการสร้างเครือข่าย ของเกษตรกรซึ่งนับว่าเป็นความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับการพัฒนาด้วยปรัชญาเศรษฐกิจพอพียงในระดับก้าวหน้า ที่จำเป็นจะต้องสร้างเครือข่าย ให้แก่ เกษตรกร กลุ่มเกษตรกร วิสาหกิจ ต่างๆของเราต่อไป  

รูปแบบระเบียบวิธีที่น่าสนใจ          เป็นกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม PAR โดยที่มีเกษตรกรเป็น “คุณกิจ” ที่เข้ารับการอบรม เพื่อพัฒนาศักยภาพของตนเอง และมี “คุณอำนวย” จากหน่วยงานต่างๆ ทั้งที่เป็นเจ้าหน้าที่เกษตร และเอ็นจีโอ โดยใช้ network analysis method โดยมีการเก็บข้อมูลหลากหลายรูปแบบ ทั้งที่เก็บสดหลังจากการอบรม (After action reviews) การเก็บข้อมูลด้วยสื่อต่างๆ ความเห็นต่างๆในกระดาษบรู๊ฟ โน้ตภาคสนามโดยนักวิจัย การสัมภาษณ์ผู้ร่วมหลัก ฯลฯ เพื่อนำมาวิเคราะห์ข้อมูลหาความสัมพันธ์ เพื่อนำมา ensure ข้อมูลที่ได้จากซอฟท์แวร์

สามารถดูเอกสารต้นฉบับได้ทาง  Douthwaite,B.,A. Carvajal,S. Alvarez,E. Claros and L.A. Hernandez. 2006. Building farmer’s capacities for networking(Part I): Strengthening rural groups in Columbia though network analysis. KM4D Journal 2(2):4-18. www.km4dev.org/journal