อาหารพื้นเมืองหรืออาหารพื้นบ้านไทยไม่เพียงแต่มีรสชาติที่อร่อยกลมกล่อม หลากหลายรส แต่ยังเป็นเอกลักษณ์ที่บ่งบอกถึงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของคนไทย ในแต่ละท้องถิ่นที่รังสรรปรุงแต่งให้เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ
คุณค่าของอาหารพื้นเมือง
เมื่อก่อนคนเราตั้งแต่ยุคประวัติศาสตร์ได้กินใบไม้ ใบหญ้า ดอกผล
รากเหง้าของต้นไม้ มาเป็นอาหาร
ถ้าต้องการเพิ่มรสชาติก็ใช้ยอดใบผลของพืชต่างๆ
นำมาผสมปรุงแต่งให้มีรสชาติที่อร่อยและเมื่อได้บริโภคแล้วสุขภาพร่างกายแข็งแรง
รักษาการเจ็บป่วยได้ ระบบขับถ่ายดี
จึงทำให้เกิดต้นตำรับของอาหารพื้นบ้านไทยมาจนถึงปัจจุบัน
อาหารพื้นบ้านไทย
หรืออาหารพื้นเมืองไม่เพียงแต่มีรสชาติที่อร่อย หลากหลายรส
แต่ยังคงเป็นเอกลักษณ์ที่บ่งบอกถึงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของคนไทย
ในแต่ละท้องถิ่นได้รังสรรปรุงแต่งให้เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ
อาหารพื้นบ้านไทยเป็นอาหารที่ ผสมผสานลงตัว
ระหว่างชนิดและปริมาณของอาหาร
ซึ่งส่วนใหญ่จะมีข้าวเป็นอาหารหลักอาจจะเป็นข้าวเจ้าหรือข้าวเหนียวแล้วแต่ท้องถิ่น
และมักเป็นข้าวซ้อมมือซึ่งอุดมไปด้วยวิตามินที่สำคัญ
การปรุงอาหารจะเป็นการต้ม แกง ยำ ตำ มีการปรุงที่เรียบง่าย
ไม่พิถีพิถัน ใช้เวลาไม่มาก ใช้น้ำมันในการปรุงอาหารน้อย
มีการใช้เนื้อสัตว์ไม่มาก แหล่งโปรตีนได้จากปลา ไก่ ไข่
หมูและสัตว์อื่นๆ บางชนิดในท้องถิ่น
เครื่องปรุงล้วนเป็นสมุนไพรที่ได้จากธรรมชาติ
และที่สำคัญไม่ว่าจะเป็นอาหารพื้นบ้านนานาชนิดที่หาได้
นำมาปรุงเป็นอาหารหรือนำมาเป็นเครื่องจิ้มกับอาหารประเภทน้ำพริกหรือหลนต่างๆ
ส่วนความพึงพอใจในรสชาติหรือความอร่อยของอาหารไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว
จะเห็นได้ว่า
"อาหารพื้นเมืองของไทยเป็นอาหารที่มีไขมันต่ำแต่มีเส้นใยสูง
มีคุณค่าทางโภชนาการทั้ง วิตามิน เกลือแร่ เอนไซม์ กรดไขมัน
มีความปลอดภัยจากสารเคมีและยังให้สรรพคุณทางสมุนไพรที่วิเศษซึ่งหาได้ยากจากอาหารประเภทอื่นๆ
ในขณะเดียวกันยังเป็นการส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีของคนในครอบครัวที่ได้มีโอกาสพูดคุยกันระหว่างมื้ออาหาร
ตลอดจนเป็นการอนุรักษ์และพัฒนาให้อาหารไทยอยู่คู่บ้านคู่เมืองของคนไทยตลอดไป
อาหารพื้นเมืองของไทย
มีมากมายหลายชนิดและรสชาติที่หลากหลาย
ซึ่งแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันตามวัฒนธรรมของแต่ละท้องถิ่นนั้นๆ
หรือได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมการกินของประเทศเพื่อนบ้าน
อาหารพื้นเมืองของไทยสามารถจำแนกออกได้เป็น 4 ภาค คือ ภาคเหนือ
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้
แต่เนื่องจากอาหารพื้นเมืองมีเป็นจำนวนมาก
จึงนำเสนอเฉพาะอาหารที่เป็นที่นิยมของแต่ละท้องถิ่นนั้นๆ
ดังข้อมูลข้างต้น
