Workshop KM ของโรงพยาบาลบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา

  ทางโรงพยาบาลบางปะกง ได้จัดการอบรมพัฒนาบุคลากรเรื่อง การจัดการความรู้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความรู้ ทักษะของบุคลากรให้มีความรู้ ความเข้าใจและมีทักษะ สามารถนำไปปฏิบัติได้ในวันที่ 25-26 มิถุนายน 2550 ที่โรงพยาบาลบางปะกง โดยเชิญผมและคณะอีก 5 คนคือพี่ตุ๊ก (ภิพาภรณ์) ป้อม (รัชดา) เอ้ (สุภาภรณ์) น้อย (วราพร) และปู (วรวรรณ) เราออกเดินทางเย็นวันอาทิตย์ที่ 24 ด้วยเครื่องบินบางกอกแอร์จากสุโขทัยถึงสุวรรณภูมิ ประมาณ 18.45 น. มีพี่นวยและคนขับรถมารับไปพักที่โรงแรมบางแสนรีสอร์ท ตารางอบรมทำแบบโรงพยาบาลละงู

วันแรกของการอบรม ผมเล่าให้ฟังถึงเรื่องการจัดการความรู้ทั้งวัน ทางผู้จัดบอกว่าเข้าใจKMมากขึ้นเพราะพูดในรายละเอียดและยกตัวอย่างปฏิบัติที่เห็นจริงได้ในโรงพยาบาล มีผู้เข้าฟังประมาณ 100 คน ที่สำคัญประการหนึ่งคือพี่อภิรัต กตัญญุตานนท์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลซึ่งเป็นศัลยแพทย์ด้วย นั่งฟังตลอดทั้งวันเลย รวมทั้งคุณหมออาจารีย์ (หมอแขก) ประธานศูนย์คุณภาพ ซึ่งเป็นกุมารแพทย์ก็ร่วมนั่งฟังด้วยตลอด ผมได้สังเกตเห็นพลังความร่วมมือของทีมโรงพยาบาลบางปะกงและความใส่ใจของท่านผู้อำนวยการและมั่นใจว่าภายในปีนี้ โรงพยาบาลบางปะกงน่าจะผ่านการประเมินHA ได้

วันที่สองแบ่งเป็นการทำกิจกรรมกลุ่มแบบที่ละงูเช่นกันโดยแบ่งออกเป็น 6 กลุ่มคือกลุ่มการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง กลุ่มการทบทวน 12 กิจกรรม กลุ่มระบบยา กลุ่มบริหารความเสี่ยง กลุ่มควบคุมป้องกันโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลและกลุ่มสถานีอนามัย

กลุ่มการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง มีน้อยเป็นวิทยากรกลุ่ม มีพี่อภิรัตร่วมทำกลุ่มด้วยพร้อมพี่ๆอีก 7 คน กำหนดKVเป็นการดูแลผู้ป่วยเรื้อรังอย่างมีคุณภาพ

กลุ่มการทบทวน 12 กิจกรรม มีเอ้ เป็นวิทยากรกลุ่ม มีคุณหมอแขกและสมาชิกอีก 8 คน กำหนดKVเรื่องการดูแลผู้ป่วยโดยใช้ 3CTHER อย่างมีประสิทธิภาพ

กลุ่มระบบยา มีผมเป็นวิทยากรกลุ่ม มีน้องส้ม (วิภาวี) เภสัชกรร่วมเป็นคุณอำนวยด้วย มีสมาชิก 5 คน กลุ่มนี้คนไม่มากนักจึงมีเวลาแลกเปลี่ยนได้ 2 KVคือการบริการที่ประชาชนประทับใจ และ การบริหารยาอย่างปลอดภัย

กลุ่มบริหารความเสี่ยง มีพี่ตุ๊ก เป็นวิทยากรกลุ่ม มีสมาชิกกลุ่ม 9 คน กำหนดKVคือ เข้าใจความเสี่ยง จัดเรียงความสำคัญ เฝ้าระวังปัญหา พัฒนาแก้ไข เพื่อความปลอดภัยแก่ผู้รับบริการ

กลุ่มป้องกันควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล มีป้อม เป็นวิทยากรกลุ่ม มีสมาชิกกลุ่ม 8 คน กำหนดKVคือการควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลอย่างมีคุณภาพ

กลุ่มสถานีอนามัย มีปู เป็นวิทยากรกลุ่ม มีสมาชิก 12 คน กำหนดKVกลุ่มเป็น การให้บริการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างมีคุณภาพ

การแลกเปลี่ยนของแต่ละกลุ่มเป็นไปด้วยความสนุกสนาน คุณกิจทุกกลุ่มให้ความร่วมมือดีมาก ทำให้กลุ่มได้นวัตกรรมในการทำงานจำนวนมาก การแลกเปลี่ยนดูคึกคัก อาจจะเป็นเพราะว่าท่านผู้อำนวยการได้เข้ามามีส่วนร่วมและให้ความสนใจทั้งสองวัน

ในกลุ่มระบบยาที่ผมเป็นวิทยากรกลุ่มนั้น จากการทำBAR แต่ละคนจะมีจุดหมายคล้ายๆกันคือการได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้จากคนอื่นๆเพื่อมาใช้ในการทำงานและเข้าใจกระบวนการจัดการความรู้แล้วนำมาใช้ในหน่วยงานได้ ซึ่งผมคิดว่าทีมงานน่าจะได้ในส่วนนี้   ตอนสกัดบทเรียนบทบาทคุณอำนวย คุณกิจ ลักษณะกลุ่มแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทุกกลุ่มสามารถสรุปออกมาได้ดีมาก

การแลกเปลี่ยนในเรื่องการบริการที่ประชาชนประทับใจ น้องบาร์ห้องคลอดเล่าว่าคิดเสมอว่าผู้ป่วยคือญาติเรา ญาติเราควรได้อะไร เราก็ให้คนไข้แบบนั้นหรือคิดว่าถ้าเราป่วย เราอยากได้อะไร ก็ให้คนไข้อย่างนั้น น้องเจี๊ยบจากหอผู้ป่วย เล่าว่าประทับใจมากครั้งหนึ่งเคยมีมูลนิธิพาคนพเนจรที่ถูกมองว่าเป็นคนบ้า ไร้ที่พักพิงมาส่งให้ช่วยรักษาโรคที่มีหลายโรคในตัวเขาทั้งวัณโรค แผลติดเชื้อ ผู้ป่วยไม่สามารถบอกได้ว่ามาจากไหน เป็นใคร แต่ทีมงานสหสาขาวิชาชีพก็ได้ให้การช่วยเหลือรักษาเขา ช่วยกันฟื้นความจำเขา พยายามสื่อสารกับเขา จนเขาหายดีและบอกเราได้ว่าบ้านเขาอยู่สุรินทร์ และส่งจนกลับบ้านได้ พี่จุ๋มจิ๋มจากแพทย์แผนไทย เล่าว่า เวลามีคนไข้มาโรงพยาบาลไม่ว่าจะมาแผนกไหน ถ้าพบหรือว่างก็จะไปช่วยแนะนำให้เขาไปใช้บริการให้ถูกจุดบริการได้ และได้ออกไปช่วยนวดคนไข้มะเร็งลำคอมีความดันสูง นอนช่วยตัวเองไม่ได้ ช่วยอยู่ 3 เดือน ปรากฎว่าคนไข้สามารถปีนหลังคาไปตอกตะปูได้ ส้มห้องยาเล่าว่าได้รับคำชมจากคนไข้ว่าฉลากยาดีมากเลย อ่านแล้วเข้าใจ รู้ว่าใช้รักษาอะไร ต้องเก็บยาอย่างไรและยังชวนให้คนอื่นมาชมด้วย  เจี๊ยบจากหอผู้ป่วยก็ช่วยเล่าต่อด้วยว่าคนไข้ที่วอร์ดก็ชมเช่นกัน  พี่อ้น การเงินเล่าว่า มีความภาคภูมิใจในการทำงานตรงที่เวลาเจ้าหน้าที่มาเบิกเงิน ก็จะรีบทำให้เขาเห็นเขามารับเงินได้แล้วก็มีความสุข รีบทำรีบตรวจและรีบเบิกเงินให้ และก็ทำสลิปเงินเดือนแบบที่ปกปิดเฉพาะคนให้ เพราะเจ้าหน้าที่เขาบ่นว่าแบบเดิมเปิดเผยเงินเดือนเขาให้คนอื่นรู้หมด บางทีเขาก็อาย  เจี๊ยบก็ช่วยเล่าชมเสริมว่าประทับใจพี่อ้นมากเพราะเวลามีเทศกาลวันหยุดยาว ถ้าวันเงินออกอยู่หลังเทศกาลพี่เขาจะรีบทำให้ก่อน เจ้าหน้าที่จะได้มีเงินไปใช้ช่วงเทศกาลด้วย พี่พันจากห้องผ่าตัดก็เล่าความภาคภูมิใจที่คนไข้คลอดมาขอผ่าตัดที่บางปะกง ไม่ยอมไปในเมืองบอกว่าประทับใจบริการที่นี่

ในเรื่องการบริหารยาอย่างปลอดภัยก็มีนวัตกรรมหลายอย่างเช่นคู่มือการใช้ยาอย่างปลอดภัยของฝ่ายเภสัช ระบบควบคุมยาhigh alert drugs ของวิสัญญา ระบบAutomatic FIFOในการจัดยาฉีดในห้องฉุกเฉิน รถเข็นแจกยามีลิ้นชักเฉพาะคนของวอร์ด กราฟบันทึกอุณหภูมิต็เย็นเก็บยาของห้องคลอด เป็นต้น

ในเรื่องการบันทึกขุมความรู้ของคุณลิขิต ผมได้แนะในเรื่องการบันทึกว่าคุณกิจทุกคนต้องบันทึกในส่วนที่ตนเองรู้สึกปิ๊งด้วย ไม่ใช่ปล่อยให้คุณลิขิตบันทึกคนเดียว เพราะอาจตกหล่นไปได้เนื่องจากอาจปิ๊ง ขุมความรู้ไม่ตรงใจของคุณกิจทุกคนได้เพราะเราไม่ได้บันทึกทุกคำพูด หรือไม่ได้บันทึกรวบรัดแบบชวเลขหรือรวบรัดตัดตอนเหลือแต่หัวข้อหรือแปลความตามความเข้าใจส่วนตนไปแล้ว พอสิ้นสุดการแลกเปลี่ยนก็มาร่วมกันสรุปขุมความรู้เพื่อคัดสรรเอาขุมความรู้ไปปรับใช้ในการทำงานของแต่ละคนได้