1  ทำได้ ตลอดเวลา

ตอนจิตว่าง  ก็ให้รู้ว่าว่าง    ครั้นพอ มีความคิดเข้ามา จรลี หรี่เข้ามา เป็นสังขาร   เป็น Voice of judgement (เรียกว่า VOJ ตามที่ Peter Senge และ Otto Schamer  สอนไว้) ก็ให้ ดูให้ทัน   แยกแยะให้ออก ว่าเป็นกุศล หรือ อกุศล  

ส่วนใหญ่ เราจะดูความคิดไม่ทัน  จิตเขาเข้าไปร่วมกับความคิดซะแล้ว ทั้ง อคติ ลำเอียง วิตก วิจารณ์   อดีต อนาคต ฯลฯ

ถ้าจิตเกิดไปแล้ว   ก็ตามดู ว่า เข้าตั้งอยู่  และ ดับไปอย่างไร

เมื่อจิตว่างๆ   ก็คิดอดีต อนาคตได้ทั้งนั้น   เป็นความคิดที่ดี มีประโยชน์  เป็น intuition ครับ

เมื่อจิตเกิดอาการ อย่าคิดต่อ อย่าคิดต่อยอด  ให้ หันมา ดูจิต หรือ โอปนยิโก

ถ้าจิตเกิดแรง ก็ใช้ สมถะ เช่น ดูลมหายใจ เดินจงกรม ฯลฯ

ถ้าจิตเกิดไม่แรง  ก็ดูขันธ์ห้า ครับ

2 ถ้าตามดู  ความคิดตอนจิตเกิดได้ เรียกว่า  วิปัสสนา

กิเลส ที่เราตามดู  มันจะอายครับ  และ สุดท้าย มันจะไปจบลงที่ ไตรลักษณ์  จิตเขาจะเบื่อหน่าย กิเลสที่ผุดขึ้นมานั้นๆไป  นี่แหละ ที่หลวงพ่อ หลวงปู่ ท่านวัด  ขัดเกลากิเลสภายในใจ

ส่วนใหญ่ จะตามดูไม่ทันครับ   มือใหม่ หัด ดับความคิด  ทำจิตให้สงบ  เช่น ใช้ สมถะไปก่อน    จนกว่า จิตจะไม่เกิดรุนแรง เราก็ตามดู ขันธ์ห้า  ดูความคิด ดูกาย ดูเวทนา ฯล ฯ

คำว่า ภาวนา ในความหมาย ที่แท้ คือ  การ พัฒนา  ภาวนา มาจากคำว่า พัฒนา  ภาวนา คือ การชนะจิต ครับ  ชื่อแบบนางเอก

การภาวนา ในความหมาย สวดมนต์  ดูลมหายใจ  เป็นแค่ สมถะ เป็นแค่เทคนิคหนึ่งในการดับไม่ให้จิตเกิดอาการรุนแรง  ดังที่ได้อธิบายไปแล้วข้างต้น

ถ้าเป็นวิปัสสนา   การภาวนา คือ การดูขันธ์ห้า ดูจิต  ดูความคิดนั่นเอง

3  ความคิดปรุงแต่ง คือ ความคิด ที่เข้ามา ป่วน เข้ามา กระแทก   ทำให้จิตเกิด

ลองไปที่ป่าช้า    ครั้น ได้ยินเสียงกิ่งไม้ไหว   จิตเกิดอาการกลัวทันที   

ถ้าเรา slow motion จะพบว่า  ก่อนที่เราจะกลัว  จะมีความคิดปรุงแต่งเข้ามา เป็น 1 ใน ล้านวินาที   เช่น ผี มันจะฆ่าเรา  ฉันเกลียดมัน  ฯลฯ 

ลองเดินไปหา คนที่เราเกลียดสิครับ   ทันทีที่เห็นหน้า  จะเห็น "ความคิดอคติ" pop-up ขึ้นมา  อย่างรวดเร็ว

ลองอ่าน หนังสือ "บริหารงาน บริหารใจ"  ที่ผมเขียนไว้   โทรถามหา หนังสือที่ คุณริน 02 716 7275 -6