การไปร่วมสัมมนา "ดี เก่ง และมีความสุข อยู่ในตน" เมื่อวันที่ 23 - 24 มี.ค.50 ของ สกศ. ทำให้ผมคิดทฤษฎีนี้ออก และเมื่อนำเสนอต่อนักการศึกษาก็ไม่เห็นมีคนคัดค้าน
ผมจึงเอามาเผยแพร่โดยไม่ยืนยันว่าถูกหรือผิด
ทฤษฎีนี้เสนอว่า ในเรื่อง ดี เก่ง และมีความสุข มนุษย์เรามีหน่ออ่อนเรื่องนี้อยู่แล้วเป็นหมื่นเป็นแสนหน่อ
ทฤษฎีที่ตรงกันข้ามคือ คิดว่าเด็กเป็นเหมือนถังเปล่า หากจะให้ ดี เก่ง และมีความสุข ก็ต้องเอาสิ่งเหล่านั้นไปใส่ถัง
ทฤษฎีหน่ออ่อนบอกว่าการศึกษาต้องมุ่งเข้าไป "รดน้ำ พรวนดิน ใส่ปุ๋ย ให้แดด" แก่เด็ก เพื่อให้หน่ออ่อนความดี เก่ง และมีความสุขเติบโต ให้หน่ออ่อนความชั่ว ความเขลา ความทุกข์ ไม่เติบโต กระบวนการ "รดน้ำ พรวนดิน ใส่ปุ๋ย ให้แดด" คือกระบวนการให้โอกาสเด็กได้เรียนรู้จากการปฏิบัติ ครูคอยส่งเสริมให้กำลังใจยามต้องเผชิญความยากลำบาก ชื่นชมยามสำเร็จหรือเดินถูกทางแม้จะยังไม่สำเร็จ ชื่นชมเมื่อศิษย์ทำดี ช่วยเหลือผู้อื่น
ตามทฤษฎีหน่ออ่อน เด็กเขาเติบโตในเรื่องดี เก่ง มีสุข เอง ไม่ใช่ครูไปสร้างให้ แต่ครูก็มีความสำคัญมากต่อการชี้ทางสัมมาทิฐิ ชื่นชมสัมมาปฏิบัติ ชี้ให้เห็นผลของการปฏิบัติในทางที่ถูกต้อง
วิจารณ์ พานิช
25 มี.ค.50