5 ส. ที่ ศอ.3
            “องค์กรนี้องค์กรนำ ทำให้งามสง่า ส่งเสริมสุขภาพประชา มาซิมาร่วมแรงร่วมใจ ........”
            เสียงเพลงมาร์ชประจำศูนย์อนามัยที่ 3 ชลบุรี ดังพร้อมเพรียงเป็นจังหวะ จากการขับร้องด้วยความภาคภูมิใจของน้องๆที่เข้าร่วมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ โครงการจัดการความรู้เรื่อง “ประสบการณ์ความสำเร็จของการทำกิจกรรม 5 ส.” ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 23 – 24 มีนาคม 2549  และผู้เขียนได้มีโอกาสร่วมทีมไปกับแพทย์หญิงนันทา อ่วมกุล และคุณศรีวิภา เลี้ยงพันธุ์สกุล วิทยากรพิเศษจากสำนักที่ปรึกษา กรมอนามัย
           
            สิ่งแรกที่ได้เห็นเมื่อไปถึง คือความสะอาดเป็นระเบียบสบายตาของสถานที่ และความแจ่มใส กระฉับกระเฉงของเจ้าหน้าที่ในชุดกีฬาสีสดใส เพราะวันพฤหัสบดีเป็นวันออกกำลังกายประจำสัปดาห์วันหนึ่งของศูนย์แห่งนี้   ที่ทางเดินหน้าตึกอาคารโรงพยาบาลพบป้ายคำขวัญเขียนไว้ว่า
            พื้นฐานคุณภาพชีวิตคือ “ปัจจัยสี่”     พื้นฐานคุณภาพสถานที่คือ “ 5 ส.”
           
            เมื่อเข้าไปในตัวอาคาร สะดุดตากับป้ายทองถัดลงมาจากพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เป็นป้ายทองโครงการทดแทนพระคุณแผ่นดินซึ่งสถาบันพัฒนาและรับรองคุณภาพขั้นพื้นฐานมอบให้กับศูนย์อนามัยที่ 3  เพื่อประกาศรับรองคุณภาพ 5 ส. ระดับ 5 ดาว ปี 2548  และนี่คือที่มาของเรื่องเล่าครั้งนี้
            นายแพทย์ชัยพร พรหมสิงห์  ผู้อำนวยการศูนย์อนามัยที่ 3 เป็นผู้มีความรู้และมากประสบการณ์และเคยเป็นหนึ่งในทีมพัฒนา 5 ส. ของสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขในสมัยที่ท่านดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงพยาบาลเขมราฐ  อุบลราชธานี เมื่อท่านย้ายมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการศูนย์อนามัยที่ 3  ท่านมีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาทีม พัฒนางานและพัฒนาองค์กรโดยใช้ 5 ส. เป็นฐาน   คงไม่มีใครไม่รู้จัก 5 ส.โดยเฉพาะเมื่อ 10 ปี ที่แล้วที่กรมอนามัยรณรงค์ส่งเสริมให้ทุกหน่วยงาน “ สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ และสร้างนิสัย “  ดูเผินๆเป็นเรื่องที่น่าจะทำได้ง่ายแต่ทุกท่านคงมีประสบการณ์กันมาบ้างแล้วว่า การจัดการ(ส.) เสือ 5 ตัวไม่ง่ายอย่างที่คิด  แต่ที่ชลบุรี ผอ.ชัยพรสามารถนำคณะเจ้าหน้าที่ทุกคนเข้าสู่เส้นชัยคว้าป้ายทองมาครองภายในเวลาไม่ถึง 2 เดือน
            เทคนิคพิเศษของท่านผอ.อยู่ที่ 1) รุกในเวลาที่เหมาะสม คือ เริ่มดำเนินการตั้งแต่ต้นปีงบประมาณซึ่งเป็นช่วงที่งานยังเข้ามาไม่มาก ทุกคนมีเวลาทุ่มเทให้กับ 5 ส.  2) ก่อนทำ 5 ส. ต้องทำ O.D. (organization development ) สร้างความรักความสามัคคีเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของเจ้าหน้าที่ทุกระดับ  ทุกวันนี้ O.D. ยังเป็น Good Old Days ของทุกคนไม่ต่างไปจากระยะเวลา 51 วันของการทำ 5 ส. ที่ประทับใจ  ประสบการณ์ตรงที่ทุกคนได้รับบวกกับความภาคภูมิใจในความสำเร็จทำให้เรื่องเล่าจาก ศอ. 3 มีพลัง สะท้อนความคิด ความเป็นตัวตนของผู้เล่าได้เป็นอย่างดี  ลองมาฟังกันดูนะคะ
            คุณสมชาย ชูสวัสดิ์  พนักงานขับรถเล่าว่า “....ผมทำเพื่อในหลวง...ตอนทำ O.D.ทุกคนเปิดใจ ทำให้ต่อจากนั้นเราเข้าใจกันและช่วยเหลือกัน  แล้วก็มองเห็นความสำคัญของตนเองแม้จะมีตำแหน่งเล็กๆก็สามารถช่วยองค์กรได้......ตอนทำ 5 ส. ทุกคนช่วยกันคนละไม้คนละมือ  คนไหนอายุมากไม่มีแรงก็ช่วยหาน้ำ หาขนมมาบริการ  คุณหมอก็เสียสละมาช่วยขนย้ายของ  ทำให้คิดว่า ผมไปทำงานอย่างหมอ ไปผ่าตัดอย่างหมอไม่ได้ แต่หมอมาขนของอย่างเรา เราต้องทำให้ได้มากกว่า คุณหมอยกของได้ 1 ลัง ผมต้องยกได้ 10 ลัง ....ตอนแรกผมก็อยากให้โซนของผมชนะ แต่ถึงชนะถ้าโซนอื่นไม่เสร็จก็ไม่ได้ป้ายทองอยู่ดี  ผมเลยใช้วิธีชวนเพื่อนๆไปช่วยโซนอื่นก่อนให้เสร็จแล้วมาเร่งทำของตัวเอง  พอเห็นฝั่งเราก็มีแรงจ้ำ....ทุกวันนี้ผมเลิกร้องเพลงวัยรุ่นแล้ว ร้องแต่เพลงประจำศูนย์ ....องค์กรนี้องค์กรดี สามัคคีสำคัญยิ่งใหญ่....”
            คุณเรียมทอง  วิบูลย์ศักดิ์  ดูแลคลังพัสดุ เล่าถึงน้ำใจของน้องๆในฝ่ายที่ช่วยงานหามรุ่งหามค่ำจนบางคนเป็นลมเพราะอากาศในคลังพัสดุอบอ้าว ยิ่งได้เห็นโซนอื่นทำเสร็จก็ยิ่งต้องเร่งงานกันแล้วก็ยังมีป้ายนับวันถอยหลังก็เป็นอีกตัวที่เร่ง  น้องๆส่วนใหญ่เป็นเจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อยวันเสาร์ อาทิตย์จะทำอาชีพเสริมเพิ่มรายได้  แต่เมื่อทำ 5 ส. ทุกคนยอมเสียสละรายได้มาเหน็ดเหนื่อยเพื่อองค์กร  เล่าไปคุณเรียมทองก็น้ำตาซึม
            คุณหมอเตย หรือแพทย์หญิงพลิตถิยา สินธุเสก นายแพทย์ 4  CKO คนเก่งมาประจำที่ศูนย์ไม่ถึง 2 ปี แต่มีใจให้องค์กรเต็มร้อย  “....ตอนเรียนในมหาวิทยาลัย เราเป็นฝ่ายรับ อาจารย์ให้เรามากทำให้ประทับใจภูมิใจในสถาบัน (คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) ที่ให้เรามาตลอด  เมื่อมาทำงาน ชีวิตไม่เหมือนกับเวลาเรียน  ตอนแรกก็ท้อเหมือนกันว่าอยู่ที่นี่ต้องทำอะไรเองทุกอย่าง  แต่ก็มาคิดได้ใหม่ว่า อะไรที่ไม่เคยทำก็คิดว่าดีได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ จะได้ทำเป็นหลายๆอย่าง  เมื่อเรามีโอกาสมากกว่าคนอื่น ได้รับมามากแล้วควรเป็นผู้ให้กลับคืนบ้าง..”  คำพูดของหมอเตยสร้างความประทับใจให้กับพวกเราทุกคน  ขอแสดงความยินดีกับ ศอ. 3 ที่ได้เพชรเม็ดงามมาประดับองค์กร   โดยเฉพาะผอ.ชัยพรถึงกับกล่าวว่า “...สิ่งที่คุณหมอเตยพูด ผมรู้ต่อเมื่ออายุมากแล้ว  แต่คุณหมอเตยรู้ได้ตั้งแต่อายุยังน้อย ผมภูมิใจและซึ้งใจมาก “
            ผอ.จะทราบหรือไม่หนอว่า ทุกคนใน ศอ. 3 ประทับใจและภูมิใจในตัวท่านไม่น้อยเลยเช่นกัน  หลายเสียงกล่าวว่าท่านทำให้เขาเปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น  ท่านไม่ดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่และปฏิบัติตนเป็นตัวอย่างให้เขามีมานะและเสียสละในการทำงาน  พยานหลักฐานสำคัญที่บ่งบอกถึงแรงบันดาลใจที่ชาว ศอ. 3 ได้รับจากท่านคือ บทเพลงไพเราะเรียงร้อยโดยคุณบุญธรรม เตชะจินดารัตน์ นักวิชาการสาธารณสุข 8 ลูกหม้อ ศอ. 3
ไม่ว่าจะเป็นเพลงอัญมณี 5 ส. หรือเพลงมาร์ชศูนย์อนามัยที่ 3 และอีกหลายๆบทเพลงที่ส่วนใหญ่ขับร้องโดยเจ้าหน้าที่ศอ. 3   “....ผมประทับใจผอ. ท่านทุ่มเทจริงจังกับงาน จริงใจกับลูกน้องทุกคน ผมอยากตอบแทนท่าน ผมแต่งเพลงเหล่านี้เพื่อผอ.”  คุณบุญธรรมเปิดใจ
            คงไม่เกินความจริงที่จะกล่าวว่า บุคคลากรศูนย์อนามัยที่ 3 คือดินดีที่รอการพรวนไถ  ผู้อำนวยการนายแพทย์ชัยพร  พรหมสิงห์ คือผู้สละแรงกาย แรงใจ เวลาและกำลังทรัพย์ ไถพรวนและหว่านเมล็ดพันธุ์ “ทดแทนคุณแผ่นดิน” ลงในกลางใจดินเพื่อเติบโตเป็นไม้ใหญ่ แผ่กิ่งก้านไพศาลให้ความร่มเย็นแก่เพื่อนร่วมแผ่นดินไทยทุกคน
 “ องค์กรนี้องค์กรเรา  จงช่วยเอาใจใส่เมตตา  ส่งเสริมสุขภาพประชา  ปรารถนาเมืองไทยแข็งแรง