ในสังคมอีสานจะเป็นที่สังเกตได้เมื่อลูกสาวสุดท้องแต่งงานแล้ว นั่นคือสัญญาณว่าจะมีการแบ่งมรดกแล้ว ลูกสาวสุดท้องจะได้มรดกมากกว่าคนอื่น    

อาจารย์คะ ตรงนี้ มีที่มาที่ไปไหมคะ แปลก มีแต่ประเพณี ให้ลูกชายคนโตมากกว่า

• มาทักทายพี่ชาย
• สบายดีไหมครับ
• วัฒนธรรมอีสานดีจังเลยครับ
• กลัวจะต้องอยู่ภาคอีสานไม่ได้กลับบ้านครับ

• สวัสดีครับท่านsasinanda
• คนสุดท้องได้มากกว่าคนอื่น เพราะเป็นผู้เลี้ยงดูพ่อแม่จนที่สุดแห่งชีวิตครับ  แต่คนโตก็ได้มากเช่นกันเพราะต้องเป็นแรงงานแก่ครอบครัว ดูแลน้องๆ หนักแทนพ่อแทนแม่ ดังคำกล่าวที่ว่า "คนพี่กิน 3 คนน้องกิน 2 ส่วนน้องหล่า(คนสุดท้อง) พ่อให้อีก 2 ส่วน" อันนี้เป็นจารีตโบราณที่บัญญัติไว้ และถือปฏิบัติกันมาครับ ในชนบทยังถือใช้กันอยู่ตามที่ผมสอบถาม ส่วนสังคมชนบมที่ขับเคลื่อนใกล้เมืองมากแล้วนั้น สัดส่วนมรดกดังกล่าวก็อาจจะเปลี่ยนแปลงไปครับ เช่น ให้เท่ากันหมด แต่พ่อแม่อยู่กับใครฝากผีฝากไข้กับใครคนนั้นได้อีกส่วนหนึ่ง เป็นต้น
• ผมขออนุญาต code คำที่ อ.อุดม บัวศรีกล่าวในรายงานของท่านว่า "ศาสตราจารย์ กูชิบะ ชาวญี่ปุ่น ก็ตั้งข้อสังเกตเหมือนกันว่า ลูกสาวคนสุดท้องจะได้มรดกมากกว่าคนอื่น" (รายงานการวิจัยเรื่อง เจ้าโคตร : การระงับความขัดแย้งในวัฒนธรรมอีสาน) หน้า 10
• เป็นลักษณะปฏิบัติทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น อาจจะแตกต่างจากส่วนอื่นๆครับ 
• ขอบคุณมากครับ

• สวัสดีครับน้องขจิต
• พี่สบายดีครับ ช่วงนี้ทำรายงานสิ้นสุดโครงการเลยหนักหน่อย
• จะมาอยู่อีสานพี่เลยเอาเรื่องราวอีสานบางส่วนมาเล่าสู่กันฟังไงครับ  น่ารักจะตายไป
• น้องขจิตจะไปอเมริกา พี่ อาจจะ ไปเวียตนาม
• ขอบคุณครับ

• สวัสดีครับคุณบางทราย
• เป็นระบบการปกครองกันเองที่หาไม่ได้แล้วในสังคมเมือง และต่อให้มีอยู่ก็จะไม่มีใครเชื่อฟังเจ้าโคตรเพราะคนเมืองดูจะไม่แยแสต่อระบบการปกครองที่มิใช่กฎหมาย
• คงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้บ้านเมืองเราวุ่นวายอยู่จนทุกวันนี้กระมังครับ

• สวัสดีครับคุณ aj kae
• ผมคิดว่าสังคมเมืองคงไม่สามารถย้อนไปเระบบนั้นมาใช้ได้แล้ว  แต่การสร้างใหม่ที่ดีกว่าระบบตำรวจจะทำได้ไหม ฟังดูเป็นคำภามที่มีโอกาสเกิดยากจัง งั้นระบบกฏหมายและตำรวจก็วิ่งกระเผลกกันต่อไป
• ถ้าอย่างนั้นสังคมชนบทที่พอมีหลงเหลืออยู่บ้างจะรักษาไว้ได้อย่างไร หรือปรับสภาพบ้างแต่คงคุณภาพเช่นเดิม ทำได้ไหม อย่างไร และจะอยู่ยงคงกะพันได้สักกี่น้ำ..
• ในฐานะคนทำงานชุมชนก็ตั้งคำถามกับตัวเองและเพื่อนๆน่ะครับ
• แต่ก็แปลกครับ  งานพัฒนาชนบทต่างๆเห็นสิ่งนี้เหมือนกัน  แต่ไม่มีกิจกรรมที่จะเสริมสร้างความแข็งแกร่งของระบบนี้ต่อไป กิจกรรมส่วนมากไปอยู่ที่รูปธรรมทางการทำมาหากิน หรือด้านเทคนิควิธีต่างๆ แต่ด้านทุนทางสังคมนี้ ไม่มีอยู่ในแผนงานเช่นกัน.....?? เพราะโครงการออกแบบมาจากฐานการมองต่างไปจากสาระนี้ และแม้ให้ชาวบ้านเสนอแผนงาน ก็มักจะต้องการถนน อาคารนั่นนี่ เขาเองก็ไม่เคยยกสิ่งนี้เข้ามาในแผน เช่นกัน
• นักพัฒนาต้องออกแรงมากครับในเรื่องเหล่านี้
• ขอบคุณมากครับที่แวะมาทักทายกัน

มีลูกสาวคนเดียว สบายไม่ต้องไปแบ่งให้ยุ่งยาก เหมาโหลยกให้ทั้งชุดไปเลย ดีไหมละครับ

สวัสดีครับท่านครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์

• แหะ..แหะ ใช่แล้วครับ ยกให้หมดเลยคนเดียว เพราะมีที่ดินอยู่กระผีกเดียวเท่านั้น
• คุณพ่อมีลูก 7 คน แบ่งสรรปันส่วนกันแล้วก็ได้กันคนละนิดละหน่อย แล้วไม่มีใครกลับไปทำนาสักคนเดียว  มีแต่เป็นมนุษย์เงินเดือน
• มีผมแปลกกว่าเพื่อนกลับไปทำงานกับคนยากจน
• คนรองจากผมไปก็ถูก กระแสคลื่น สึนามิ เศรษฐกิจสมัยปี 40 กระหน่ำเสียโงหัวไม่ขึ้นจนบัดนี้ นี่ได้ข่าวว่าพอมีงานทำบ้างแล้ว สงสารลูกหลานต้องตกระกำรำบากกันเพราะเจ้านายที่เอาแต่ตัวรอด (พวกเจ้าของบริษัทล้มบนฟูก ลูกน้องล้มละลาย...)
• ขอบคุณครับท่าน

สวัสดีค่ะ

• แวะมาทักทายค่ะ
• เป็นคนอีสานค่ะ เป็นลูกสาวคนสุดท้อง ด้วยค่ะ แต่ยังไม่แต่งงาน มีพี่ชาย 2 คนค่ะ
• พ่อแม่ให้มรดกที่ยิ่งใหญ่สำหรับนุ้ยแล้วค่ะ คือการศึกษา ไม่ต้องการอะไรอีกแล้วค่ะ อิอิอิ
• ขอบคุณค่ะ

ในสังคมไทย การแต่งงานจะเป็นการแต่งผู้ชายเข้าบ้านครับ แต่สำหรับคนจีนจะเป็นการแต่งผู้หญิงเข้าบ้าน ดังนั้น ลูกสาวคนเล็กจะได้สมบัติเพิ่มอีกตรงที่จะช่วยเลี้ยงดูพ่อแม่ครับ ซึ่งแตกต่างจากคนจีนที่ลูกชายคนโตจะเป็นคนดูแลครอบครัวต่อจากพ่อ ครับ 

สวัสดีครับคุณนุ้ยcsmsu ลูกสาวคนสุดท้อง

• ผมว่าในปัจจุบันการศึกษาคือมรดกที่ดีที่สุดแล้ว ผมเห็นด้วย เพราะสภาพสังคมเปลี่ยนไป
• ประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมเป็นสังคมเกษตรกรรม ที่ดินจึงมีความสำคัญสำหรับการทำมาหากิน คนสมัยใหม่ที่ดินมีความสำคัญสำหรับการสร้างบ้านพักอาศัย
• เรื่องเจ้าโคตรที่สถาบันการศึกษาน่าที่จะหยิบมาสังเคราะห์ในแง่ระบบสังคม การถ่ายเททรัพยากร ความสัมพันธุ์ในครัวเรือน ชุมชน การเอาคนเข้า เอาคนออกจากครัวเรือน และผู้เฒ่าผู้แก่กับบทบาทที่ยังคงมีอยู่ในชุมชน
• บทบาทกลับไปตกกับกำนันผู้ใหญ่บ้านที่เป็นเรื่องการเมืองท้องถิ่นมากขึ้น ปล่อยให้เจ้าโคตร นั่งทำตาปริบๆอยู่ใต้ถุนบ้าน พิธีกรรมต่างๆที่เคยมีบทบาทก็ถูกถ่ายโอนไปที่กำนันผู้ใหญ่บ้านเกือบหมดสิ้นแล้ว คุณธรรมกำลังลดลง ผลประโยชน์ต่อกันกำลังมีมากขึ้น
• บทบาทต่างๆเหล่านั้นต่อไปจะเป็นเพียงการเล่าขานกันเท่านั้น ผมยังเห็นคุณค่าอยู่ครับ
• ขอบคุณมากครับลูกสาวคนสุดท้องครับ

สว้สดีครับ คุณ ภูคา

ใช่แล้วครับ ในสังคมไทย การแต่งงานจะเป็นการแต่งผู้ชายเข้าบ้านครับ แต่สำหรับคนจีนจะเป็นการแต่งผู้หญิงเข้าบ้าน ดังนั้น ลูกสาวคนเล็กจะได้สมบัติเพิ่มอีกตรงที่จะช่วยเลี้ยงดูพ่อแม่ครับ ซึ่งแตกต่างจากคนจีนที่ลูกชายคนโตจะเป็นคนดูแลครอบครัวต่อจากพ่อ

เรื่องนี้ผมคิดว่ามีคนศึกษาไว้มากพอสมควรทีเดียว ครับ ขอบคุณครับที่มาเยี่ยม

• ฟังแล้วอบอุ่นดีจังครับ
• คงต้องช่วยกันถนอมไว้ใช้นานๆ
• ในสังคมเมือง "เจ้าโคตร"  คงไปนั่งเศร้าอยู่ที่บ้านคนชราครับ
• น่าเศร้ากับสังคมเมืองนะครับ  เราเลียนแบบสังคมฝรั่งเข้าไปทุกที  แต่ไม่รู้จะเข้มแข็งสู้เขาได้หรือเปล่าก็ไม่รู้

• พี่ก็หยิบเอามาเล่า อีกหลายท่านอาจจะไม่ทราบว่ามีระบบเจ้าโคตรอยู่ในสังคมอีสาน
• แต่อย่างที่เรารู้ๆกันว่า มันจาง คลาย เสื่อม  และมีอย่างอื่นมาแทนที่ ก็เป็นเรื่องการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เป็นปกติของสังคมที่เคลื่อนที่ไป
• แต่เราตั้งประเด็นว่า มีทางใดบ้างไหมที่เราจะปรับเปลี่ยนระบบนี้ให้คงคุณค่าอยู่ได้ต่อไป และยังคงยอมรับและปฏิบัติกันต่อไปภายใต้สถานการณ์ใหม่
• เจ้าโคตรเฉพาะของไทโซ่ดงหลวง มีบทบาทมากกว่านี้ในวิถีชีวิต  แต่ "บางเรื่องเป็นอดีตไปแล้วครับ"