สร้างความเข้มแข็งจากภายใน ด้วยโมเดลเศรษฐกิจเชิงพื้นที่

สร้างความเข้มแข็งจากภายใน ด้วยโมเดลเศรษฐกิจเชิงพื้นที่

ท่านอดีต รมต. ดร. สุวิทย์ เมษินทรีย์ ส่งเอกสาร สร้างความเข้มแข็งจากภายใน ด้วยโมเดลเศรษฐกิจเชิงพื้นที่ โดย นายกรัฐมนตรี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา มาให้   อ่านได้ที่ 20221204054044.pdf 

ผมอ่านแล้วเกิดความฮึกเหิมว่า ต้องช่วยกันทำให้เกิดผลต่อบ้านเมืองให้จงได้ 

วิธีคิดของผมคือ ต้องตระหนักว่า สถานการณ์จริงมัน wicked (สุดโหด)    คือมีความซับซ้อน สับสน ชุลมุน ไม่แน่นอน ไม่ชัดเจน ขัดแย้ง   จึงต้องเอาใจใส่กลยุทธ์การดำเนินการ ที่เรียกว่า deployment  หรือ implementation    ที่ต้องไม่ทำแบบมี roadmap แข็งทื่อตายตัว   ต้องทำงานแบบพลิ้วไหว (agile)   ที่ราชการไทยทำไม่เป็น    จึงน่าจะหาทางดำเนินการโดยมี sandbox 

ผมขอร่วมเป็นกำลังหนุน โดยขอออกความเห็น ๓ ประการ    คือ (๑) ต้องดำเนินการภายใต้ “ชาลาปฏิบัติการ” (operating platform) ในสถานการณ์ สุดโหด  (๒) มีวงจรการเรียนรู้และปรับตัวอย่างรวดเร็ว โดยใช้เครื่องมือ DE – Developmental Evaluation และ Experiential Learning Cycle    และ (๓) ใช้เป็นเครื่องมือเปลี่ยนโฉม (transform) ระบบการศึกษาไทย   

ระบบการศึกษาไทยอยู่ในสภาพโคม่ามา ๓๐ ปี   กู้ไม่ฟื้น   ยังดำดิ่งอยู่ในโคม่าโดยมีกลุ่มคนตักตวงผลประโยชน์อยู่เงียบๆ    โดยคนไทยไม่รู้ตัว    และคนตักตวงส่วนใหญ่ก็ไม่รู้ตัว    มาตรการกู้ชีพที่ทำกันมาหลายปี ดูท่าจะไม่สำเร็จ    เพราะกลุ่มผลประโยชน์ชำนาญเชื่อมโยงกับการเมือง   

หากปล่อยไปเช่นนี้ คุณภาพพลเมืองไทยจะตกต่ำลงไปเรื่อยๆ   อย่างต่อเนื่อง 

จึงน่าจะฟื้นคุณภาพการศึกษา ที่จะมีผลระยะยาวต่อคุณภาพพลเมืองไทย   ที่เป็นฐาน “สร้างความเข้มแข็งจากภายใน”     ด้วยมาตรการบูรณาการการเปลี่ยนผ่าน (transformation) ในพื้นที่     “ด้วยโมเดลเศรษฐกิจเชิงพื้นที่”    โดยตีความว่า โมเดลดังกล่าว ต้องดำเนินการแนวบูรณาการ   ไม่ทำเฉพาะด้านเศรษฐกิจ  แต่บูรณาการด้านการพัฒนาสังคม  และการเรียนรู้ หรือการศึกษา ไปพร้อมๆ กัน    โดยตีความคำว่า “การศึกษา” หรือ “การเรียนรู้” ว่า เน้น เรียนรู้จากการปฏิบัติ หรือจากประสบการณ์ (experiential learning)    ซึ่งก็คือ การเรียนรู้เชิงรุก (active learning) ที่กระทรวงศึกษาธิการกำลังส่งเสริมนั่นเอง

โดยวิธีคิดแบบนี้ กระบวนการทางการศึกษา จึงเป็นแนวร่วม หรือเป็นพลังหนึ่ง ของการสร้างความเข้มแข็งจากภายใน ด้วยโมเดลเศรษฐกิจเชิงพื้นที่    โดยนักเรียนนักศึกษา เข้าร่วมเป็น “ผู้ปฏิบัติการ” (actor) ของการสร้างความเข้มแข็งจากภายใน ด้วยโมเดลเศรษฐกิจเชิงพื้นที่   เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง 

วิจารณ์ พานิช

๔ ธ.ค. ๖๕