ชีวิตที่พอเพียง 4333. ปัญญาแห่งอดีต

 

ชื่อบันทึกนี้โผล่ขี้นมาเช้ามืดวันที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๕   ขณะนั่งคุยกันบนรถตู้  เดินทางไปจังหวัดบุรีรัมย์

ความรู้ทั้งหลาย เป็นปัญญาแห่งอดีต    V-A-S-K ที่มีคนเอามาสอน เป็นปัญญาแห่งอดีต    มีคนรู้มาก่อนแล้ว และถ่ายทอดกันต่อๆ มา 

ปัญญาปัจจุบันคือ การเรียนรู้จากประสบการณ์ ที่เป็นเรื่องที่เราปฏิบัติหรือประสบด้วยตนเอง   มีคนไม่น้อย ได้ปฏิบัติ หรือมีประสบการณ์ตรง แต่ไม่เรียนรู้ หรือเรียนรู้ผิวๆ    เพราะเรียนไม่เป็น    คนที่เรียนเป็นจะใช้วิธีการใน Kolb’s Experiential Learning Cycle   ซึ่งเป็นการเรียนเพื่อตรวจสอบทฤษฎีด้วย reflective observation จากประสบการณ์ตรง    หรือสร้างทฤษฎีใหม่ด้วยตนเอง จากประสบการณ์ตรงนั้น   หากเป็นการสร้างทฤษฎีใหม่ หรือปรับปรุงทฤษฎีเก่า ต้อมสมาทานความคิดเชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่ง   เพื่อเอาทฤษฎีใหม่นั้นไปทดสอบในสถานการณ์จริงชุดใหม่ เพื่อตรวจสอบผล เป็นวงจรซ้ำๆ จน   เกิดการสร้างความรู้ใหม่ (ที่ลุ่มลึกและเอาไปใช้ได้ในสถานการณ์ใหม่) ใส่ตัว    

เพราะหมุน Kolb’s Experiential Learning Cycle  จนได้ความรู้ที่เอาไปใช้ได้ในอนาคตที่ไม่เคยพบมาก่อน    จึงเท่ากับเป็นการเรียนรู้แห่งอนาคต    เกิดปัญญาแห่งอนาคต 

การเรียนรู้แบบท่องจำ เชื่อตำราหรือความรู้ที่หาได้ เป็นการเรียนรู้แห่งอดีต   การเรียนรู้แบบปฏิบัติแล้วสะท้อนคิด เป็นการเรียนรู้แห่งปัจจุบัน   หากสะท้อนคิดสู่การตกผลึกเป็นหลักการหรือทฤษฎี  เป็นการเรียนรู้แห่งอนาคต

วิจารณ์ พานิช

๑ ต.ค. ๖๕